گل و گیاه ظرافت

گیاه بادرنجبویه (Lemon balm) بومی آمریکا است. بذر بادرنجبویه به آسانی در زمین قابل کاشت است. یک گیاه شیرین و معطر از خانواده نعنا است. از بادرنجبویه خشک شده به‌عنوان چاشنی استفاده می‌شود. همچنین بادرنجبویه کوهی در برخی از نوشیدنی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از خواص بادرنجبویه این که با توجه به طبع بادرنجبویه اثر آرام‌بخشی اعصاب و بیماری‌های معدی و قلبی دارند. از آن به‌عنوان آرام‌بخش استفاده می‌شود و اثر سنبل‌الطیب (Valeriana officinalis) را تشدید می‌کند. عرق بادرنجبویه نیز در آرام کردن درد معده با منشأ عصبی مؤثر است. از اسانس آن استفاده‌های فراوانی در صنایع آرایشی بهداشتی و داروسازی می‌شود. گل‌های آن‌که در خرداد تا اواسط مرداد ظاهر می‌شود، رنگ سفید یا گلی دارند و به تعداد ۶ تا ۱۲ تایی نیز در کنار برگ‌ها ظاهر می‌شوند. این گیاه ارزشمند مقاوم به خشکی بوده و آفتاب دوست است.

بادرنجبویه گیاهی است پایا، پرشاخه و پرپشت به ارتفاع ۳۰ تا ۸۰ سانتی‌متر و حتی بیشتر به حالت وحشی و خودرو در ایران می‌روید و همچنین در نواحی مختلف پرورش می‌یابد. از مشخصات آن این است که ریشه کوچک و استوانه‌ای شکل، سخت و منشعب دارد. برگ‌های پوشیده از تار، متقابل، بیضوی، به شکل قلب و دندانه‌دار (دندانه‌های فاصله‌دار) است. درازای برگ‌های آن ۵ تا ۸ سانتی‌متر و پهنای آن ۴ تا ۵ است. بعلاوه در سطح پهنک برگ آن رگ­برگ‌های متعدد به وضع مشبک دیده می‌شود. رنگ برگ‌های آن در سطح فوقانی پهنک، سبز تیره ولی در سطح تحتانی آن سبز روشن است. کاسه و جام آن دارای دو لب است که در آن لوب فوقانی جام شامل دو لوب ولی لوب تحتانی مرکب از ۳ لوب است. درون گل نیز ۴ پرچم (۲ بزرگ و ۲ کوچک) جای دارد. میوه‌اش چهار فندقه‌ای قهوه‌ای‌رنگ است. گیاه بادرنجبویه از طریق بذر به آسانی در زمین قابل کاشت است. در هر گرم، حدود ۲۰۰۰ بذر بادرنجبویه وجود دارد. بادرنجبویه تا ارتفاع ۶۰ سانتی‌متر رشد می‌کند و در آخر تابستان گل‌های کوچک دو لبه‌ای در این گیاه به وجود می‌آید. برگ‌های گیاه بادرنجبویه عطر و بوی دلپذیری منتشر می‌کنند. در سایت گیاهان دارویی ارزشمندی نظیر گل‌گاوزبان ایرانی، خاکشیر ایرانی، مریم گلی و… موجود است که امیدواریم از کاشت این گیاهان پرخاصیت بهره‌مند شوید.

خاک

گیاه بادرنجبویه خاک حاصلخیز با زهکشی خوب را ترجیح می‌دهد. خاک‌های رسی یا لوم شنی برای کاشت بادرنجبویه مناسب هستند.

کاشت بادرنجبویه

تکثیر توسط بذر بادرنجبویه به دور روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌گیرد:

کشت مستقیم: بادرنجبویه را در زمان مناسب (اواخر پائیز) به‌صورت ردیفی کشت می‌کنند بذرهایی که اواخر پائیز کشت می‌شوند پس از طی دوره سرمای زمستان در اوایل بهار سبز می‌شوند. رشد اولیه بادرنجبویه بسیار کند است و علف‌های هرز می‌توانند بدون رقابت به‌سرعت توسعه یابند و رویش گیاهان را تحت پائیز قرار دهند. لذا کشت مستقیم مناسب نیست و تنها در سطوح کوچک این کشت توصیه می‌شود.

کشت غیرمستقیم: در اواسط بهار (اواخر فروردین اوایل اردیبهشت) بذر را در خزانه هوای آزاد و اواخر بهمن در خزانه زیر پلاستیک کشت می‌کنند پس از کاشت به‌منظور ایجاد تراکم در بستر سطحی خاک، غلتک مناسبی زده می‌شود. آبیاری منظم و مبارزه با علف‌های هرز در طول رویش گیاهان نقش عمده‌ای در سرعت رشد بادرنجبویه دارد. اواخر تابستان (شهریور) زمان مناسبی برای انتقال نشاء از خزانه هوای آزاد و اواسط اردیبهشت نیز زمان مناسب برای انتقال نشاء از خزانه زیر پلاستیک به زمین اصلی است.

تکثیر رویشی: تکثیر رویشی از طریق تقسیم بوته انجام می‌گیرد. گیاهان دو تا سه‌ساله را باید از خاک خارج کرد. پس از تمیز کردن ریشه از علف‌های هرز و جدا کردن قسمت‌های پوسیده و آلوده برحسب اندازه پایه مادری آن را به سه تا چهار قطعه تقسیم می‌کنند. هر بوته شامل ریشه ساقه و چند برگ باشد به علت هزینه و کار زیاد، تکثیر رویشی فقط در شرایط خاص کاربرد دارد.

مدت‌زمان جوانه‌زنی: بذر بادرنجبویه بعد از گذشت ۱۲ تا ۲۱ روز جوانه می‌زند.

داشت

در سال اول رویش تا قبل از بسته شدن فواصل بین ردیف‌ها بر اثر رشد گیاهان دو تا سه بار باید اقدام به وجین مکانیکی علف‌های هرز نمود. در سطح کوچک روش مکانیکی و در سطوح وسیع کشت علاوه بر وجین مکانیکی باید از علف‌کش‌های مناسب استفاده نمود. در کشت مستقیم اوایل بهار و در کشت غیرمستقیم پس از انتقال نشاءها به زمین اصلی از علف‌کش مرکازین به مقدار ۳ تا ۴ کیلوگرم در هکتار می‌توان استفاده نمود. برای مبارزه با علف‌های هرز گیاهان دوساله و یا بیشتر اوایل بهار قبل از رویش مجدد از علف‌کش مرکازین به مقدار چهار تا شش کیلوگرم در هکتار یا از علف‌کش پاتوران (patoran) به مقدار ۵/۳ تا ۵ کیلوگرم در هکتار به‌صورت محلول باشی می‌توان استفاده نمود. از این علف‌کش‌ها تا اولین برداشت پیکرو رویشی چند بار می‌توان استفاده نمود. پس از اولین برداشت می‌توان از علف‌کش مرکازین به مقدار ۳ کیلوگرم استفاده کرد. برای مبارزه با لارو بعضی حشرات می‌توان از بازودین Basudin 5G به مقدار ۳۰ کیلوگرم در هکتار یا بازودین ۱۰ گرم به مقدار ۱۵ کیلوگرم در هکتار به‌صورت محلول‌پاشی در خاک استفاده نمود. برای مبارزه با کک نباتی شلغم و زنجره و شته سبز می‌توان از محلول یک درصد بی، آی ۵۸ یا محلول ۱/۰ تا ۲/۰ درصد فوسیدری استفاده نمود. ۲۵ روز قبل از برداشت محصول باید از بکار بردن این سموم خودداری شود. برای مبارزه با بیماری قارچ لکه برگی می‌توان از محلول فوندازول یا برستون به‌صورت محلول‌پاشی استفاده کرد.

برداشت

در سال اول یک‌بار ولی از سال دوم به بعد دو یا حتی سه مرتبه پیکر رویشی بادرنجبویه را می‌توان برداشت کرد. زمان مناسب برای اولین برداشت مرحله گل‌دهی (اواخر تیر) است. دو بین برداشت معمولاً اواسط شهریور انجام گیرد چنانچه شرایط آب و هوایی مناسب باشد اواخر مهرماه نیز می‌توان سومین برداشت را انجام داد. پیکر رویشی گیاهان از ۴ تا ۵ سانتی‌متری از سطح زمین برداشت می‌شوند. پیکر رویشی باید هنگامی برداشت شود که قطرات شبنم موجود بر سطح گیاهان بر اثر تابش آفتاب خشک شده باشند. به‌منظور افزایش کیفیت مواد مؤثر فقط برگ‌های این گیاه باید برداشت شوند. برگ‌ها پس از برداشت به‌سرعت سیاه و یا قهوه‌ای‌رنگ می‌شوند، لذا پس از برداشت باید بلافاصله در حرارت ۴۵ تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد خشک شود. عملکرد پیکر رویشی تازه ۱۰ تا ۲۰ تن در هکتار است که پس از خشک شدن ۲ تا ۴ تن پیکر رویشی خشک حاصل می‌شود. عملکرد برگ خشک ۷/۰ تا ۱ تن در هکتار است. اگر هدف از گیاه جمع‌آوری بذر باشد محصول را یک‌بار برداشت می‌کنند و آن هنگام رسیدن بذرها است. بذرها از اوایل شهریور به‌تدریج می‌رسند از آنجائی که بذرهای رسیده به اطراف پراکنده می‌شوند از این‌رو قبل از رسیدن باید آن‌ها را جمع‌آوری نمود. اندام‌های برداشت‌شده را در سایه خشک و پس از بوجاری بذرها را تمیز کرده و انبار می‌کنند. عملکرد بذر ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار است.

نحوه کاشت در منزل

شش تا هشت هفته قبل از پایان سرما بذرها را در خانه بکارید. بذر را به‌آرامی در خاک فشار دهید و با لایه بسیار نازکی خاک بپوشانید، زیرا بذرها برای جوانه‌زنی به نور نیاز دارند. سپس با استفاده از آبپاش خاک را مرطوب کنید. بعد از پایان سرما نهال‌ها را به زمین منتقل کنید.

مدت‌زمان رشد و باردهی

رشد شاخه‌های بادرنجبویه به مدت ۶ هفته به پایان می‌رسد ولی این شاخه‌ها بعد از ۵ هفته هم قابل‌فروش هستند.

آفات و بیماری‌ها

بادرنجبویه مستعد ابتلا به مگس سفید، کنه‌های عنکبوتی و کپک پودری است. برای مقابله با آن‌ها و حفظ سلامت گیاهان دارویی می‌توان از حشره‌کش و قارچ‌کش‌های ارگانیک استفاده کرد.

همچنین از راه‌های زیر نیز می‌توانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:

۱- مراجعه به صفحه اینستاگرامی به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat_shop/

https://www.instagram.com/zerafat.shop

۲- مراجعه به کانال تلگرامی به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبایل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳

آویشن یکی از گونه‌های ارزشمند آویشن در ایران است که در جنوب ایران، افغانستان و پاکستان مورد کاشت قرار گرفته است و خواص دارویی و خوراکی دارد. آویشن نیز از خانواده نعنائیان بوده و ارتفاع کوتاه (۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر) و فرم بوته‌ای دارد که به‌راحتی در داخل گلدان می‌توان آن را پرورش داد، ساقه‌های منشعب و متعدد و برگ‌های کوچک و گرد با حاشیه‌های صاف و بدون دم برگ و گل‌های کوچک و به رنگ سفید از ویژگی‌های آن است.

آویشن‌ شاخه‌های کوچک پوست سفید دارد و کرک دار است. برگ‌های کوچک دایره‌ای یا بیضوی با قاعده گرد و به‌ندرت قلبی‌شکل و تقریباً نوک‌دار، برگ‌های جوان کُرک‌های کوتاه سفید و برگ‌های مسن‌تر بدون کرک هستند. چرخه‌های گل دسته‌ای و گروهی انبوه یا سنبله‌ای شکل دارد. گل‌های آن بسیار کوچک، به طول دو میلی‌متر، تخم‌مرغی درازچین و کرک‌دار هستند. آویشن دارای طبعی گرم و خشک است. آویشن به‌صورت چندساله کاشته می‌شود و بوته‌های آن تا ۵ سال یا بیشتر ماندگاری دارد.

آویشن بومی کشور ایران بوده و در اصفهان (ده کیلومتری شمال نجف‌آباد، ۲۷ کیلومتری جنوب اصفهان، کلاه‌قاضی جنوب اصفهان، شاه‌کوه)، لرستان (شهبازان، چم سنگر: مرگ سر)، خوزستان (۶۰ کیلومتری شمال شرق دزفول، بهبهان: بابا احمدی)، فارس (فیروزآباد، کوه سیوند، ارتفاعات مشرف به دریاچه مهارلو، میان جنگل، بین جهرم و منصورآباد، نزدیک طارم داراب)، بوشهر (خورموج نزدیک بوشهر، اهرم)، کرمان (بین کرمان و زرند، علی‌آباد به‌طرف اسفندقه)، هرمزگان (۲۰–۳۰ کیلومتری شرق حاجی‌آباد، گهره، کوه‌های گنو، کوه هماگ از فارغان و تیدر، آبگرم گنو)، بلوچستان (ده کیلومتری خاش به‌طرف ایرانشهر، شمال بزمان، شمال ایرانشهر، تنگ سرحه، دره رودخانه کاجو شمال قصر قند، اطراف نیک‌شهر)، خراسان (گردو ۷۰ کیلومتری جنوب ازبگو، ازبگو) و یزد (۱۵ کیلومتری غرب چاه‌ملک به طرف چوپانان، مهریز: خورمیز، بین جندق و یزد، بافق: قطروم، بین اشنیز و ندوشن) می‌روید. آویشن خشکی را به‌خوبی تحمل می‌کند و نسبت به بی‌آبی مقاوم است.

آویشن گیاهی با خواص دارویی بسیار و چندساله از خانواده نعناعیان و از جمله گیاهان دارویی است، آویشن تقریباً در تمامی دنیا کشت می‌شود و دارای گونه‌های فراوانی است که اغلب معطر و چندساله هستند. آویشن بومی مناطق مدیترانه و جنوب اروپا بوده، در کشور ایران نیز آویشن به‌طور گسترده کشت می‌شود یا گونه‌های وحشی آن در برخی نقاط می‌روید و نیاز مصرفی کشور را تأمین می‌کند. در یونان باستان، زنان به شوالیه‌ها و جنگجویان آویشن هدیه می‌دادند زیرا باور داشتند این گیاه به آنان شجاعت و قدرت می‌دهد، در قرون وسطی اروپاییان آن را زیر بالش خود قرار می‌دادند تا خواب راحتی داشته باشند.

ارتفاع گیاه آویشن بستگی به شرایط اقلیمی از ۲۰ تا ۵۰ سانتی‌متر متغیر است، قسمت بالایی گیاه انشعاب‌های فراوانی دارد، هر چه سن گیاه بالاتر برود انشعاب‌ها بیشتر شده و بوته‌هایی پرپشت به وجود می‌آورد. برگ‌های آویشن ریز و نیزه‌ای مانند و دارای کرک‌های بسیار ریز است. برگ‌های معطر آن معمولاً به رنگ سفید دیده می‌شود و گاهی صورتی یا بنفش که جذب‌کننده قوی حشرات و زنبورها است. بذر آویشن بسیار ریز بوده، هر ۱۰۰۰ عدد بذر آویشن حدوداً ۰٫۳ گرم وزن دارد. آویشن برای رشد به هوای گرم و خشک و نیاز دارد، بسیار مقاوم به خشکی و بی‌آبی بوده.

این گیاه با اریگانو هم‌خانواده است. در زبان کردی به «آویشن»، «جعتری» و سایر مناطق کردنشین به آن «آنخ» یا «اَزوِه» گفته می‌شود و در زبان ترکی به «آویشن»، «کهلیک اُتی» و در زبان مردم لر به‌خصوص در مناطق بختیاری به این گیاه «اوشوم» گفته می‌شود. در زبان مردم رودبار استان گیلان به آن، «پلنگ مشت» می‌گویند و طعم‌دهنده اصلی غذایی به نام شامی رودباری است. یکی از گونه‌های این گیاه که در مناطق کوهستانی شمال خراسان به‌وفور یافت می‌شود به زبان کردی کرمانجی «آنخ» نام دارد. در شهرستان اقلید با نام آویشن شیرازی (Zataria multiflora) می‌روید. در آذربایجان غربی بخصوص مناطق کوهستانی نقده رویش قابل‌توجهی دارد.

در زبان ترکی به آن کهلیک اوتو (کهلیک = کبک و اوت = گیاه) می‌گویند. برخی آن را به دلیل تشابه اسمی با کاکوتی اشتباه می‌کنند. درحالی‌که کهلیک اوتو (آویشن)، علی‌رغم تشابه اسمی با کاکوتی از آن متفاوت است. در همدان به آن آزربه و در کوخرد هرمزگان به آن اَوشُه می‌گویند. در چهارمحال و بختیاری به‌خصوص در کوهپایه‌های کلار و ناغان (اُورشُم) می‌روید. در جلگه دشت‌های میانی استان بوشهر نیز می‌روید و در گویش دشتی بوشهری به آن اُوشِه می‌گویند، این گیاه در نواحی کوهستانی استان سیستان و بلوچستان هم می‌روید و در زبان محلی به آن «ازگند» می‌گویند. گونه‌های مختلفی از آویشنیان در کوهستان‌های ایران می‌روید. در کتب طب سنتی فارسی با نام «حاشا»، «اوشن» و «صعترالحمیر» نام برده شده است.

در مناطق مختلف ایران گونه‌های مختلف ایران گونه‌های مختلف با اسامی محلی متفاوتی شناخته می‌شود از جمله در همدان «آزربه»، در اطراف تهران «آویشن یا آویشم»، در طالقان «زروه»، در زبان کردی به آن «جعتری»، «آنوخ» یا «اَزوِه» (اَزبویه) می‌گویند و در مناطق آذری نشین «ککلیک اوتی» یا «کاکله اوتی» و در سایر مناطق «صعتر»، «زعتر»، «اوشن»، «اشمه کوهی»، «سی سنبر» و «سوسنبر» نامیده می‌شود. آویشن را به‌راحتی می‌توانید در گلدان‌های سایز متوسط و در باغچه‌های منازل کشت نمود که در ادامه به‌طور کامل به آموزش آن می‌پردازیم.

کاشت

کاشت آویشن از دو طریق تکثیر می‌یابد: کاشت بذر و تکثیر رویشی (تقسیم ریشه). تکثیر قلمه (که خیلی رایج نیست).

در تکثیر رویشی در فصل زمستان گیاه را از خاک در آورده و ریشه‌های آن را به چند قسمت تقسیم کرده و در مکان‌های موردنظر می‌کاریم. برای کاشت بذر آویشن در گلدان، گلدان انتخابی باید عمقی حداقل ۱۰ سانتی‌متری داشته باشد. بذرها را در مناطق سردسیری و معتدل بهتر است ۶ هفته قبل از بهار و اتمام سرمای بهاره در منزل یا گلخانه و خزانه نشاء کنید و بهار به محل اصلی کاشت (گلدان یا باغچه) منتقل کنید. برای کاشت در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری هر زمانی می‌توانید اقدام به کاشت کنید. آویشن در مناطقی که دارای زمستان سرد است ممکن است زیر برف دام نیاورد و خشک شود. بذر آویشن بسیار ریز بوده، بذرها را زیر لایه بسیار نازک از خاک نرم قرار دهید و با اسپری آبیاری کنید. (عمق حداکثر ۰٫۵ سانتی‌متری)

برای کاشت خانگی بهتر است بذرها را بهار و بعد از رفع کامل سرما بکارید. بذر آویشن را می‌توانید ابتدا داخل گلدان کوچک یا لیوان یک‌بار مصرف و سینی نشاء در عمق ۰٫۲ تا ۰٫۵ سانتی‌متری بکارید و بعد از رسیدن به طول ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر به گلدان یا زمین اصلی منتقل کنید. خاک مناسب برای رشد گیاه آویشن باید نیمه سبک و دارای زهکشی مناسب باشد ترکیب خاک باغچه و کمپوست یا کود حیوانی برای کاشت باغچه و برای کاشت گلدانی ترکیب کوکوپیت و کمپوست مناسب است، آویشن خاک‌های سنگین و رسی را نمی‌پسندد. برای انتقال گیاه به باغچه و مزرعه ابتدا خاک را به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر زیرورو کنید و با کود حیوانی پوسیده یا کمپوست مخلوط کنید، سپس گیاهان آماده‌شده و نشاء شده از قبل را به‌صورت ردیفی کشت کنید، فاصله بین هر دو بوته را ۳۰ تا ۴۰ سانتی‌متر و هر دو ردیف را ۳۰ تا ۵۰ سانتی‌متر در نظر بگیرید.

تا قبل از جوانه‌زنی بذر، بستر کشت همیشه باید مرطوب باشد ولی نه غرق آبی. برای تسریع در جوانه‌زنی بذرها می‌توانید بر روی بستر کشت یک مشما شفاف بیاندازید، توجه کنید که با این کار دما زیر مشما بالا می‌رود و درصورتی‌که هوا خیلی گرم باشد از انجام این کار پرهیز کنید و تنها مراقب باشید که خاک خشک نشود. کاشت مستقیم بذر آویشن در فضای باز مشکلاتی دارد، از قبیل بارندگی شدید و شستشوی بذرها و به هم ریختن نظم کاشت و تراکم به همین دلیل توصیه می‌شود ابتدا بذرها را به‌صورتی که بالا گفته شد نشاء کنید و سپس در فواصل منظم به محل اصلی منتقل کنید.

علف‌های هرز را از همان ابتدا حذف کنید، وجود علف هرز باعث رقابت در جذب مواد مغذی خاک میان آویشن و علف هرز می‌شود و باعث کاهش مواد دریافتی موردنیاز گیاه و کم شدن اسانس و عطر گیاه می‌شود. خاک مناسب برای کاشت بذر آویشن باید PH بین ۴٫۵ تا ۸ داشته باشد. از آبیاری زیاد آویشن بپرهیزید، ریشه‌ها به رطوبت زیاد حساس بوده و پوسیده می‌شود، آویشن به خشکی مقاوم بوده ولی آبیاری منظم توصیه می‌شود. دمای کاشت بذر و جوانه‌زنی ۲۰ تا ۲۵ درجه مناسب است، بعد از رشد دماهای بالاتر را نیز تحمل می‌کند.

خواص آویشن

۱- طبع آویشن گرم و خشک بوده و دارای ویتامین‌های آ- ب – ای و هورمون گیاهی است.

۲- استحمام با آب جوشیده آویشن در تسکین درد رماتیسم شفابخش بوده و در رفع لاغری موضعی نیز مؤثر است.

۳- مصرف دم‌کرده آویشن در درمان صرع، قطع عادت ماهانه میگرن، تب و دفع انگل اثر خوبی دارد.

۴- آویشن مقوی، محرک، قاعده آور، التیام‌بخش، افزاینده شیر مادر، تصفیه‌کننده خون، مدر، ضدعفونی‌کننده، مقوی عضلات، دافع اخلاط خونی، آرام‌بخش و دافع سودا بوده و حافظه را تقویت و نیروی جنسی ر افزایش می‌دهد.

۵- این خوراکی حاوی آنتی‌بیوتیک طبیعی بوده و مصرف دم‌کرده و جوشانده آن برای اشخاصی که مبتلابه بیماری‌هایی نظیر درد معده، سرطان، کلسترول، ورم روده، سیاه‌سرفه، اختلال‌های مغزی و کلیوی، مسمومیت، دندان‌درد، شبکوری، ناراحتی کبدی، چاقی، ورم کلیه، ناتوانی جسمی، آسم، درد سیاتیک، سنگ کلیه، ترشحات رحم، زکام سوءهاضمه، آرتروز، واریس و برفک دهان می‌باشند مفید است.

۶-عرق آویشن برای درمان جوش‌های جلدی اثر مثبت دارد.

۷- توصیه شده است که برای درمان بیماری‌های ریوی مثل برونشیت حدود ۵ قطره از اسانس آویشن را بر روی قند چکانده و به همراه چای میل کنید.

۸- دمنوش آویشن به مقدار یک قاشق مرباخوری در هر فنجان آب به مدت سه نوبت در روز به هضم غذا کمک کرده و موجب درمان سرفه می‌گردد و همچنین باعث تسکین انواع تشنج شده و ضمناً بوی بد دهان را نیز برطرف می‌کند.

۹- از آویشن در درمان بیماری‌هایی مانند گریپ­های عفونی، برونشیت، نارسائی کبد و ناراحتی‌های ریوی استفاده درمانی می‌گردد.

۱۰- از جوشانده غلیظ آویشن در تقویت پیاز مو استفاده می‌شود، از دم‌کرده رقیق آن نیز مخلوط با عسل در صبحانه به‌جای چای استفاده می‌گردد.

۱۱- از این خوراکی در تهیه قرقره‌ها (برای درمان گلودرد چرکی) و حمام‌های درمانی در رژیم‌های لاغری و در تهیه خمیردندان‌ها استفاده می‌شود همچنین از جوشانده این خوراکی به‌عنوان کمپرس در درمان رگ به رگ شدن و پیچیدگی عضلات استفاده می‌کنند.

نحوه مصرف آویشن

برای مصرف چای آویشن می‌توانید ۱ الی ۲ گرم گیاه خشک را در ۱۵۰ میلی‌لیتر آب جوش، دم و چند بار در روز میل کنید. بهترین زمان مصرف ۲ ساعت پیش یا پس از غذا است. افرادی که نسبت به مرزنجوش یا گونه‌های دیگر خانواده نعناییان حساسیت دارند، ممکن است به آویشن نیز حساسیت نشان دهند. آویشن می‌تواند میزان لخته شدن خون را کاهش دهد و به‌ویژه در مقادیر زیاد، خطر خون‌ریزی را افزایش دهد. آویشن ممکن است در بدن مانند استروژن عمل کند. از مضرات آویشن این که اگر در شرایطی هستید که بر اثر استروژن وخیم می‌شود (مثل سرطان سینه)، از مصرف آویشن خودداری کنید. آویشن می‌تواند پس از عمل جراحی یا در طول آن، از سرعت لخته شدن خون بکاهد، پس دو هفته قبل از جراحی، مصرف آن را متوقف کنید.

همچنین از راه‌های زیر نیز می‌توانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:

۱- مراجعه به صفحه اینستاگرامی به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat_shop/

https://www.instagram.com/zerafat.shop

۲- مراجعه به کانال تلگرامی به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبایل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳

علف چای به آن گل راعی، هوفاریقون و گل شهناز نیز گفته می‌شود گیاهی است علفی و چندساله، فاقد کرک، در پایه چوبی با غده‌های شفاف حاوی مواد روغنـی و گـاهی بـه رنگ قرمز یا سیاه که بسته شرایط محیط از ۲۵ سانتی‌متر تا ۱ متر رشد می‌کند. در سال اول رشد رویشی دارد و خزنده است. رشد مطلوب و گلدهی از سال دوم به بعد آغاز می‌شود. ساقه‌های آن در قاعده منشعب، دارای دو خـط نسـبتاً برجسته در تمامی طول آن است و شاخه‌های متقابل و جفتی آن از یـک ریـزوم کوتاه در سطح خاک منشأ می‌گیرند. برگ‌های این گیاه قاشقی شکل، متقابل، بیضوی و نسـبتاً نیزه‌ای شـکل بـوده، دم برگ‌ها کوتاه، رگبرگ‌هایی به طول ۵/۱-۴ سانتی‌متر کامل و بدون کـرک کـه بـر روی آن‌ها نقاط کوچک و شفافی به تعداد فراوان دیده می‌شود کـه در واقـع کیسه‌های ترشی مملو از اسانس هستند و بدون دم برگ می‌باشند و دارای حفـرات فـراوان سانس هستند که نام گونه این گیاه از همـین ویژگـی بـه معنـی سوراخ‌سوراخ حاصل شده است. ولی در حقیقت سوراخ نیسـت بلکـه پـرده نـازک و شفافی است که غده‌های روغنی در کناره‌های آن قرار دارند. ریشه‌های گیاه کوتاه و به طول ۴۵-۳۰ سانتی‌متر و عرض ۴/۰-۳/۰ سانتی‌متر است. در گلبرگ‌های آن نقاط ریز با خطوط تیره‌ای مشاهده می‌شود کـه غده‌های ترشحی می‌باشند. محتوای غده‌ها شیره‌ای به رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای است. گل‌های آن زردرنگ به قطر ۲۰-۲۵ سانتی‌متر بوده و از پنج کاسـبرگ سـبز و ۵ گلبرگ زرد طلایی به‌صورت آزاد (نیزه‌ای شکل) تشکیل شده است. گل آن کمی معطر و دارای بویی شبیه صمغ صنوبر است. گل‌ها خود لقـاح، متقارن، خامه‌ای طویل و دارای دانه‌های گرده فراوان هستند به همین دلیل حشرات را به‌سوی خود جذب می‌کنند. در زمانی که بساک ها شکافته می‌شوند با کلاله تماس ندارند زیرا در یک سطح نمی‌باشند بنـابراین در ایـن مرحلـه گرده‌افشانی وابسته به حشرات است که جلب گل‌ها می‌شوند بعد از گل دادن گلبرگ‌ها و پرچم‌ها به‌طرف داخل گل کشیده می‌شوند و در آن موقع که بساک ها پوشیده از دانه‌های گرده هستند با کلاله تماس پیدا می‌کنند. پرچم‌ها زیـاد، پنج دسته‌ای، جدا، مقابل گلبرگ‌ها است.

مایعی که از گل‌ها خارج می‌گردد قرمز بوده و بر روی پوست اثر آبی- بنفش بر جای می‌گذارد. میـوه به‌صورت کپسول ۳ خانه است که بذور تیره‌رنگ در آن قرار دارد و طول آن‌ها حـدود ۱ میلی‌متر بـوده و فاقـد آندوسـپرم می‌باشند. وزن هزار دانه آن ۳/۰-۱۵/۰ گرم است. زمان گل‌دهی اواخر اردیبهشت تا اواخر مهرماه و زمان برداشت سرشاخه‌ها خرداد تا تیرماه است. این گیاه نیازمند تابش مناسب نور خورشید است. خاک‌های غنی از مواد غذایی و رطوبت مناسب با بافت سبک تا متوسط و زهکش خوب را با ۶-۷=pH را می‌پسندد. نسبت به خاک‌های اسیدی و قلیایی نیز تا حدودی مقاوم است. جذب‌کننده عنصر کادمیم است و باید در خاک‌هایی کـه حـاوی بـیش از ۲۵/۰ kgsoil/mgcd هستند، پرورش یابد.

این گیاه بیشتر در مناطق خشک، مرغزارها و مراتع آفتاب‌گیر می‌روید. این گیاه بومی بریتانیا و اروپا است. علـف چای به سرما، کم‌آبی و شوری حساس است و خاک‌های دارای زهکشی را ترجیح می‌دهد. برای افزایش گلـدهی علـف چای مکان‌های آفتابی برای کشت مناسب‌تر است. علف چای گیاهی است روزبلند و حداکثر گل و ماده مؤثر آن را در اوایل تابستان تولید می‌نماید. علف چای در محدوده وسیعی از اقالیم رشد می‌کند اما برای جوانه‌زنی یا بقای گیاهچه در ارتفاع بیش از ۱۵۰۰ متر بـه علت سرما، رشد محدودی پیدا می‌کند. این گیاه در صفر درجه سانتی‌گراد شروع به رشد می‌کند، در منـاطق معتـدل رشد مطلوبی دارد و گرمای بیش‌ازحد رشد آن را مختل می‌کند.

اثر رطوبت بارندگی زیاد باعث کاهش هـوای خـاک و شستشـوی عناصـر غـذایی می‌گردد کـه بـرای علف چای مناسـب نیست. بهترین رشد علف چای را ارتفاع ۶۰۰ متر و بارندگی بیش از ۷۶۰ میلی‌متر عنوان نموده است. اثر خاک علف چای به EC و PH خاک و آب حساس است درحالی‌که در محدوده‌های وسیعی از خاک‌ها رشد می‌کند ولـی بهترین رشد را در خاک‌های سبک و عمیق دارد. رشد مطلوب این گیاه در خاک‌هایی با حاصل خیـزی زیـاد تـا کـم بـا زهکش خوب است و بهترین PH حدود ۶٫۶، بهترین EC خاک و آب حدود ۲۰۰۰ میکروموس است. مواد و عناصر غذایی موردنیاز مقدار ۶۰ کیلوگرم ازت، ۸۰ کیلوگرم و فسفر ۱۲۰ کیلوگرم پتاس است. مقادیر مختلف کودهای شیمیایی NPK براثر جذب عناصر غذایی در صورت برداشت گیاه به اندازه ۲۰ تـن در هر هکتار به ترتیب ۱۱۹,۴۰,۱۰۵ کیلوگرم پیشنهاد شده است. دادن کود دامی و شیمیایی زیاد سبب شـیوع آفـات در این گیاه می‌شود.

قسمت‌های مورداستفاده

سرشاخه‌های گل‌دار تازه یا خشک شده گیاه سرشاخه‌ها را باید در زمان گلدهی از گیاه چید. در این هنگام طعم آن تلخ، کمی قابض و به‌طور ملایم شور است. اگـر در بین انگشتان فشرده و له شود، بوی معطر و رزینی از آن استشمام می‌شود. برای منظورهای درمانی گل را باید زمانی از گیاه جدا کرد که در حال طراوت یعنی قبل از پلاسیده شدن باشند.

کاشت

تکثیر این گیاه عمدتاً توسط بذر در بهار، تقسیم اندام زیرزمینی (ریشه راست) در پاییز و گـاه توسـط قلمـه سـاقه صورت می‌گیرد. ولی جهت تکثیر در سطح وسیع از بذر علف چای استفاده می‌شود. بذور ریز این گیاه را بایستی در عمق کم کشت نمود زیرا به دلیل کوچک بودن به کشت عمیق حساس هستند. معمولاً از کشت غیرمستقیم بذور استفاده می‌شود. در اواخر زمستان، بذرهای داخل خزانه، در پیت و بدون پوشش روی بستر کشـت می‌شوند. بـذرها در ۱۰-۲۸ روز جوانه می‌زنند. هنگامی‌که نشاها به ارتفاع ۱۰-۱۵ سانتی‌متر رسیدند می‌توان آن‌ها را به مزرعه منتقل کـرد. ایـن عمـل باید بلافاصله بعد از مساعد شدن هوا و رفع یخبندان صورت گیرد که به‌طور معمول مدت‌زمان لازم جهت انتقال نشـا از خزانـه بـه زمین اصلی ۴۵-۶۰ روز به طول می‌انجامد. فاصله ۳۰-۴۰ سانتی‌متری گیاهان از یکـدیگر بالاترین عملکرد را داشته است.

مراقبت و نگهداری

علف چای در مرحله خزانه به گیاه انگلی سس حساس و در ایـن مـورد بایـد بسیار مراقب بود و از بذور مرغوب استفاده کرد است. بسته به اقلیم و میزان گرمای هوا آبیاری، به‌صورت منظم به روش‌های سنتی بین ۷-۱۰ روز یک‌بار یا به‌صورت قطره‌ای برای این گیاه مناسب است. البته لازم به ذکر است که حدوداً یـک ماه پس از کاشت علف چای، این گیاه به میزان آب زیادی نیاز داشته و رطوبت خاک باید دائماً حفظ شود. مبارزه با آفات و امراض موجود در منطقه با روش‌های توصیه‌شده و دفـع علف‌های هرز در مراحل اول (قبل از کاشت و اوایل رویش) باید انجام شود.

برداشت

برداشت این گیاه در زمانی است که ۵۰ تا ۸۰ درصد گل‌ها باز شده‌اند یعنی در اواخر خرداد یا ابتدای تیرماه و ایـن عمل شامل قطع پیکره رویشی این گیاه از نزدیکی سطح زمین (۱۰-۲۰ سانتی‌متر بالای طوقه) است. برداشـت در حدود ۳-۴ بار به فاصله ۳-۵ روز تکرار شود، در طول سال می‌توان ۲ بار پیکر رویشی آن را برداشت کـرد. برداشـت در یک روز آفتابی صورت گرفته و محصول را بایستی به‌سرعت در محلی تاریک خشک نمود. سرشاخه‌های گل‌دار گیاه را باید بعد از برداشت به‌سرعت خشک کرد. برای این منظور می‌توان پـس از برداشـت در یک روز آفتابی آن‌ها را در سایه و محلی که هوا جریان داشته باشد و نور مستقیم خورشید به محصول نتابد پهن نموده یا در خشک‌کن استاندارد که دمای آن ۳۵-۴۵ درجه سانتی‌گراد است خشک کرد. در این حالت مـاده مؤثر گیـاه در زمان خشک شدن محفوظ می‌ماند. سپس آن‌ها را در گونی‌های کنفی و بهداشتی در انبار خنک نگهداری می‌نمایند. عملکرد این گیاه برای گیاهان تازه ۱۴-۱۶ تن در هکتار و ۲۰۰۰-۲۵۰۰ کیلوگرم ماده خشک در هکتار است کـه حداکثر عملکرد در سال سوم خواهد بود و بعد از سال چهارم عملکرد آن کاهش می‌یابد. اگر هدف برداشت، بـذر، باشـد باید هنگام رسیدن بوته‌ها که رنگ کپسول خاکی‌رنگ شدند اقدام به برداشت سرشاخه‌ها و جداسازی بذر نمود.

خواص

علف چای گرفتگی صدا را باز می‌کند و خلط‌آور است.

برای درمان مرض کزاز به کار می‌رود.

درمان‌کننده اسهال و اسهال خونی است.

از خواص علف چای درمان ضعف جنسی است.

علف چای برای درمان درد دنبالچه بهترین دارو است.

این گیاه ضد کرم معده و روده، ادرارآور و قاعده آور است.

علف چای درمان‌کننده مننژیت است.

علف چای برای درمان فلج به کار می‌رود.

از خواص گیاه هوفاریقون درمان زخم‌های عمیق، متعفن و التهابات پوستی است به این منظور برگ گیاه علف چای را بکوبید و یا روغن حاصل از گل این گیاه را روی محل زخم قرار دهید.

ماده قرمزرنگی که در برگ‌های علف چای وجود دارد و با فشار دادن برگ‌ها از آن خارج می‌شود، برای التیام زخم‌ها و درمان سوختگی به کار می‌رود.

از دیگر خواص هوفاریقون درمان بی‌خوابی، سیاه‌سرفه و مننژیت است.

دمنوش علف چای برای درمان افسردگی مفید است.

یکی از مهم‌ترین خواص علف چای تقویت سیستم ایمنی بدن و از بین بردن ویروس‌ها از جمله ویروس ایدز است. طبق آخرین تحقیقات علف چای می‌تواند ویروس‌ها را از بین ببرد. مدتی است که بیماران مبتلا به ایدز از این گیاه استفاده می‌کنند که سیستم دفاعی بدن آن‌ها را تقویت و علائم بیماری را تخفیف می‌دهد.

مضرات هوفاریقون

تحقیقات دانشمندان نشان داده مصرف گیاه علف چای برای انسان درصورتی‌که در حد مجاز توصیه‌شده مصرف شود ایجاد عوارض پوستی نمی‌کند، مگر افرادی که دارای پوستی حساس باشند، لذا اشخاصی که نیاز به استفاده از خواص علف چای داشته و از این گیاه استفاده می‌کنند، باید حتی‌الامکان دور از تابش اشعه آفتاب باشند. قرار گرفتن پوست در معرض آفتاب پس از مصرف خوراکی این گیاه، ممکن است منجر به آسیب پوستی و درماتیت شود. در هوای مرطوب و آفتابی هرس کردن گیاه و چیدن برگ و گل باعث درماتیت تماسی می‌شود. علف چای با غذاهای دارای مقادیر زیاد تریپتامین مانند پنیر، داروی فلوکستین، مهارکننده MAO، داروهای ضد ایدز، داروهای قلبی حاوی دیگوگسین بهتر است مصرف نشود، چون ممکن است مقدار کمی اثرات آن‌ها را کاهش دهد.

آویشن یک گیاه معطر باستانی است که در آشپزی استفاده‌های زیادی از آن می‌شود و موردعلاقه بسیاری از آشپزان است. آویشن همچنین به‌عنوان یکی از گیاهان دارویی نیز شناخته می‌شود. آویشن یک گیاه خزنده و مقاوم است، این گیاه سطح زمین را پوشش می‌دهد و گاهی اوقات در امتداد یک دیوار هم رشد می‌کند و به‌راحتی قابل کاشت در ظروف و گلدان‌ها نیز می‌باشد. گل‌های کوچک آویشن به رنگ صورتی یا بنفش کمرنگ هستند و با عطر خود باعث جذب زنبورهای عسل می‌شوند. بیش ۳۰۰ گونه از این گیاه چندساله مقاوم وجود دارد. آویشن تقریباً می‌تواند در هر آب و هوایی رشد کند.

بذر آويشن را معمولاً به شکل مستقیم و بر روی ردیف‌‌هایی به فاصله ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌‌متر از یکدیگر و در عمق کمتر از نیم سانتی‌‌متر می‌‌کارند. درصورتی‌که کشت بذر آويشن به روش غیرمستقیم صورت گیرد، فاصله بین ردیف‌‌ها حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌‌متر است و بذر آويشن باید در خزانه هوای آزاد کشت شود. پس از اینکه ارتفاع نشاء تقریباً ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌‌متر شد، باید آن‌‌ها را به زمین اصلی منتقل کرد. بوته‌‌ها را با فاصله ۲۰ سانتی‌‌متر از یکدیگر و در ردیف‌‌هایی که حدوداً نیم متر از هم فاصله دارند، در زمین اصلی می‌‌کارند.

داشتن آویشن تازه در منزل و عطر دل‌انگیز آن، هر کسی را به کاشت این گیاه ترغیب می‌کند. در واقع با کاشت بذر آويشن در گلدان، شما با یک تیر، دو نشان زده‌اید. آویشن شکل ظاهری جذاب و زیبایی دارد. بعد از کاشت در گلدان، آن را می‌توان در فضای داخلی خانه قرار داد تا زیبایی خانه را دو چندان کند. از طرف دیگر، امکان بهره بردن از خواص آویشن در درمان بیماری‌ها و تهیه غذا وجود خواهد داشت. اگر شما در کاشت بذر آويشن مهارت پیدا کنید، این می‌تواند نوعی شغل خانگی پردرآمد نیز محسوب شود.

مراحل کاشت بذر آويشن در گلدان

برای کاشت آویشن در گلدان شما می‌توانید بذر آويشن یا قلمه‌های جوان آن را از مراکز تولید گل و گیاه تهیه و با دنبال کردن مراحل زیر آن را در گلدان بکارید.

بذر آويشن را به‌صورت متراکم در گلدان متوسطی در عمق نیم سانتی‌متری خاک بکارید.

پس از به ثمر رسیدن بذر آويشن و جوانه زدن آن، بوته‌‌های ضعیف را به اندازه مطلوب تنک کنید. فاصله بین بذر آويشن ها یا نهال‌های آویشن را ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر در نظر بگیرید.

بذر آويشن های طی یک تا دو هفته در دمای ۳۲- ۱۲ درجه سانتی‌گراد جوانه می‌زنند.

پس از کاشت بذر آويشن بهترین کار برای نگهداری این گیاه قرار دادن آن در معرض نور غیرمستقیم آفتاب است.

بهترین زمان برای کاشت بذر آويشن در گلدان اواخر اسفند و اوایل بهار است. اولین گل‌های گیاه از اواسط اردیبهشت ظاهر می‌شوند و گلدهی تا اواخر خرداد همچنان ادامه می‌یابد. در اواسط تابستان شما می‌توانید برگ‌های تازه گیاه را برداشت کنید.

شرایط محیطی

خاک مناسب

مناسب‌ترین خاک برای کاشت بذر آويشن در گلدان، خاکی با بافت متوسط، ظرفیت مناسب انتقال آب، تهویه خوب، مقادیر بالای آهک و غنی از عناصر غذایی است.

آبیاری

آویشن به آبیاری به‌صورت متوسط و منظم نیاز دارد. آبیاری بیش‌ازحد باعث پوسیدگی ریشه گیاه می‌شود.

دمای مناسب

گیاه آویشن برای رشد نیازمند هوای گرم است و در برابر سرما چندان مقاوم نیست. بهترین دما برای کاشت بذر آويشن در گلدان دمای ۲۲ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است. یا این وجود این گیاه، دامنه تحمل تغییرات دمای ۱۲ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد را دارد.

نوردهی

گلدان را در محلی با امکان دریافت نور کافی خورشید قرار دهید. پنجره‌های جنوبی آپارتمان بهترین مناسب‌ترین مکان برای نگهداری از این گیاه است.

هرس

چیدن نوک ساقه‌های آویشن باعث می‌شود که گیاهتان پرپشت باقی بماند. این کار را قبل از چوبی شدن ساقه‌های آویشن انجام دهید.

آفات و بیماری‌ها

آویشن یک گیاه مقاوم است و خیلی کم درگیر آفات و بیماری‌ها می‌شود. با این وجود توصیه می‌کنیم از دادن سم به گیاه خودداری کنید تا بتوانید با خیال راحت از برگ‌های آویشن در پخت غذا و تهیه دم‌نوش استفاده کنید.

در هر زمان که بخواهید می‌توانید برگ‌ها و گل‌های آویشن را برداشت و آن‌ها را در یک محیط دارای سایه با تهویه مناسب خشک کنید. برگ‌های خشک آویشن قابلیت نگهداری برای دو سال را دارند و عطر خود را حفظ می‌کنند.

همچنین از راه‌های زیر نیز می‌توانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:

۱- مراجعه به صفحه اینستاگرامی به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat_shop/

https://www.instagram.com/zerafat.shop

۲- مراجعه به کانال تلگرامی به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبایل: ۰۹۱۳۵۵۵۵۹۳۳

گل بنفشه دارای گونه‌های فراوانی است که در ایران ۱۹ گونه بومی آن شناخته شده که به رنگ‌های سفید، زرد، آبی، بنفش و… هستند که در این بین معروف‌ترین آن‌ها در ایران بنفشه ۳ رنگ و بنفشه معطر است. گل بنفشه بیشتر در قسمت شمال غرب کشورمان و همچنین مناطق کوهستانی به‌صورت خودرو در زمین‌های مرطوب و در کنار نهرهای آب رشد می‌کند. گل بنفشه مانند سایر دیگر گل‌ها فقط در فصل بهار رشد می‌کنند و دارای گل هستند که علاوه بر زیبایی دارای عطر دل‌نشینی هستند که قطعاً ارزش کاشت را دارند شما می‌توانید برای کاشت گل بنفشه هم در باغچه و هم در گلدان بنا به سلیقه خود اقدام کنید.

کاشت گل بنفشه

بهترین زمان برای کاشت بذر بنفشه اوایل شهریور تا اواسط پاییز است.

در ابتدا باید گفت که کاشت گل بنفشه به فضای چندانی احتیاج ندارد، شما می‌توانید در یک فضای کوچک هم اقدام به این کار کنید.

ابتدا باید برای کاشت بذر بنفشه یک مکان جدا از بستر اصلی کاشت فراهم کنید.

تهیه یک سبد پلاستیکی و یا یک گلدان گزینه خوبی است.

بعد از پر کردن سبد با خاک بذر بنفشه ها را روی خاک می‌پاشیم.

سپس بعد از آن به اندازه نیم سانتی‌متر کود پوسیده روی بذر بنفشه ها می‌ریزیم.

از آلوده نبودن کودی که برای کاشت بذر بنفشه استفاده می‌کنید مطمئن باشید.

بعد از کاشت بذر بنفشه آن‌ها را آبیاری کنید تا بستر مرطوب شود.

تا زمانی که بذر بنفشه ها جوانه نداده‌اند از تابش مستقیم نور خورشید به بذر بنفشه ها جلوگیری کنید زیرا در مقابل سوختگی بسیار حساس هستند.

با گذشت ۲ هفته از کاشت بذر بنفشه خواهیم دید که بذر بنفشه ها سر از خاک بیرون آورده‌اند.

زمانی که اندازه هر جوانه به ۲۰ سانتی‌متر رسید زمان آن است که به بستر اصلی انتقال داده شوند.

کاشت بذر بنفشه به‌صورت مستقیم در همان محل اصلی نباید انجام شود زیرا زمانی که بذر بنفشه ها پاشیده می‌شوند به‌صورت نامنظم جوانه می‌زنند که جالب نیست به همین دلیل ابتدا در یک بستر جدا نشاء گیری کرده سپس به زمین اصلی انتقال داده می‌شود.

گل بنفشه از آن دسته گل‌هایی است که نمی‌توان در محیط خانه از آن‌ها نگهداری کرد زیرا برای رشد نیاز به محیط بیرون و اکسیژن فراوان دارند، به همین دلیل در زمان کاشت بذر بنفشه سعی کنید محیطی مناسب برای مثال پنجره‌های جنوبی را برای جوانه‌زنی انتخاب کنید، البته می‌توان با کاشت گل بنفشه در بالکن و تراز از آن‌ها به‌خوبی نگهداری کرد.

شرایط نگهداری

خاک: برای اینکه بذر بنفشه رشد قابل‌قبول و مطلوبی داشته باشد حتماً باید از خاکی استفاده کنید که قدرت زهکشی خوبی داشته باشد و همچنین خواستار خاکی مرطوب با PH بین ۵٫۵ تا ۷٫۵ نیازمند است.

آبیاری: برای رشد خوب گل بنفشه به‌خصوص در ایام تابستان که هوا گرم است، باید آبیاری آن به‌صورت منظم انجام شود، از غرقابی کردن خاک خودداری کنید، رطوبت بیش‌ازحد خاک باعث می‌شود که ریشه‌ها در خاک خفه شوند. همچنین باید از خشکی دادن گیاه هم خودداری کنید زیرا خشکی کشیدن هم باعث کاهش گل‌دهی گیاه می‌شود.

نور: گل بنفشه از جمله گل‌های بیرونی و آفتاب دوست است که به میزان کمی هم می‌تواند سایه را تحمل کند، عدم دریافت نور کافی منجر به کوچک شدن گل‌ها می‌شود.

دما: گل بنفشه در هوای خنک عمر و ماندگاری بیشتری دارد طوری که این گل قادر به تحمل سرمای زمستان است و می‌تواند در زیر برف زنده بماند. گل بنفشه بهترین رشد را در دمایی بین ۴ الی ۱۳ درجه سانتی‌گراد دارد.

آفات: یکی رایج‌ترین آفات در کاشت گل بنفشه شته است برای از بین بردن آن می‌توان با کمک آب و صابون روی آن اسپری کرد. نوع دیگری از آفت گل بنفشه وجود دارد که به آن لکه برگ می‌گویند که منجر به ایجاد لکه‌های سیاه بر روی گل برگ‌های گل می‌شود. یکی دیگر از عارضه‌های گل بنفشه پوسیدگی ساقه است که می‌تواند از طریق‌های گوناگونی به گل انتقال داده شود، این عوارض منجر به کم رنگ شدن گل برگ‌های گیاه و چروک شدن آن می‌شود.

زمان گل‌دهی: گل بنفشه از اواخر زمستان و با آمدن بهار شروع به گل‌دهی می‌کند، این گیاه به‌طور معمول می‌تواند در تمام طول سال گل بدهد، رشد این گل در فصل گرم تابستان کمی محدودتر خواهد شد چرا که در تابستان روزها بلندتر است و گیاه باید گرمای بیشتری را تحمل کند.

گل مینا مانند گل آفتابگردان یک گل چندساله است و گلبرگ‌های درخشان و ستاره‌ای شکل دارد. شکل زیبای گل‌های مینا به باغ جلوه بسیار زیبایی می‌دهد. گل مینا در رنگ‌های گل مینا قرمز، صورتی، بنفش، گل مینا سفید و آبی است. در اواخر تابستان و پاییز که بسیاری از گل‌ها از بین می‌روند، گل‌های مینا زنده هستند. برخی از انواعِ این گیاه بومی می‌توانند تا ارتفاعِ ۱۸۰ سانتی‌متر رشد کنند. اما معمولاً این گل‌ها در دو نوع، پاکوتاه (۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر) و پا بلند (۶۰ سانتی‌متر تا یک متر) رایج هستند. گل‌های این گیاه به رنگ‌های سفید، صورتی و همچنین بنفش پررنگ هستند. تمام گونه‌های مینا در پاییز گل نمی‌دهند بلکه برخی در تابستان گل‌دهی می‌کنند. برخی از انواع این گل بلندند و بیش از ۶۰ سانتی‌متر رشد می‌کنند؛ شما می‌توانید در تیر ماه به میزان یک‌سوم از ارتفاعِ این گیاه را کوتاه کنید تا گیاه جمع‌وجور و پرپشت باقی بماند. این گیاه باید در معرض نور خورشید قرار بگیرد، چندساله است و ۳۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر عرض دارد. مینا می‌تواند هم در گلدان و هم در حاشیه باغ کاشته شود. از مزایای این گیاه باغچه‌ای گل‌های زیبای آن، جذب پروانه‌ها، تحمل بالای گیاه در برابر خشکی و آسان بودن رشد و پرورش آن است.

کاشت گل مینا

فضایی را که برای کاشت انتخاب می‌کنید باید روزانه دارای ۶ تا ۷ ساعت نور خورشید باشد، این گیاه سایه جزئی را نیز می‌تواند تحمل کند. گل مینا به رطوبت حساس است. آبیاری بیش‌ازحد یا خیلی کم باعث بدفرم شدن بوته‌ها می‌شود. هم‌چنین این گیاه به خشکی مقاوم بوده ولی آبیاری منظم باعث زیباتر شدن بوته‌ها و گل‌ها می‌شود. گل مینا به سرما مقاوم بوده و در فصل زمستان و یخ بندان اندام‌های هوایی (برگ و گل) از بین می‌رود ولی ریشه و طوقه گل سالم می‌ماند و با گرم شدن هوا مجدد رشد می‌کند. می‌توان برای کاهش آبیاری و حفظ رطوبت پس از رشد گیاه در پای آن مالچ ریخت.

گل مینا به دو طریق تکثیر می‌شود: اول) کاشت بذر گل مینا که رایج است برای کاشت بذر گل مینا به صورت خانگی از اوایل بهار تا اواسط تابستان می‌توان اقدام به کاشت نمود، برای تولید نشاء اواسط تابستان اقدام به کاشت بذر مینا می‌کنند و در پاییز نشاءها را به زمین اصلی منتقل می‌کنند. دوم) تقسیم بوته یا قلمه: گل مینا پاجوش تولید می‌کند که می‌توانید در فصل بهار یا پاییز اقدام به تکثیر به این روش نمایید به این صورت که پس از جداسازی پاجوش‌ها از بوته مادری آن‌ها را به محل اصلی کاشت (گلدان یا باغچه) منتقل کنید.

اولین قدم برای کاشت بذر گیاهان زینتی انتخاب خاک مناسب است، برخی از خاک‌های باغچه ممکن است مانع سبز شدن بذر و مرگ جوانه بشود بهتر است از خاک‌های آماده و بسته‌بندی استفاده کنید. بهترین ترکیب خاک برای کاشت این بذر شامل ۳۰ درصد کوکوپیت + ۵۰ درصد پیت ماس یا ورمی کمپوست + ۲۰ درصد پرلیت دانه ریز. ابتدا بذرها را داخل آب ولرم بریزید تا به مدت چند ساعت خیس بخورند (حداقل ۳ تا ۱۰ ساعت) این عمل باعث شده تا پوست خارجی بذرها نرم و شکسته شود و جوانه‌زنی تسریع شود. بذرها به‌طور طبیعی بعد از این مدت باید ته طرف بروند.

برای اینکه تصمیم بگیریم بذرها را نشاء کنیم یا مستقیم بکاریم باید چند نکته را مدنظر داشته باشیم:

۱. در چه فصلی قرار داریم؟ اگر هوا هنوز سرد است باید اقدام به نشاء کردن در محیطی گرم همانند منزل یا گلخانه کنیم و بعد از اتمام سرما به محل اصلی کاشت در فضای باز (باغچه یا باغ) منتقل کنیم، اگر نه در فصل گرم سال هستیم می‌توانید به راحتی در فضای باز اقدام به کاشت مستقیم در گلدان و باغچه کنیم.

۲. قصد کاشت در گلدان دارید یا باغچه؟ درصورتی‌که می‌خواهید اقدام به کاشت در گلدان کنید کاشت مستقیم مناسب است ولی برای کاشت در باغچه و برای اینکه فواصل کاشت منظم باشد نشاء کردن بذرها توصیه می‌شود. بذرها را می‌توانید در گلدان یا سینی نشاء و یا حتی لیوان‌های یک‌بار مصرف نشا کنید یا اینکه مستقیم در محل اصلی بکارید، نشاء کردن نسبت به کاشت مستقیم مزایای بیشتری دارد.

نشاء کردن بذر

ظرف کشت خود (لیوان یک‌بار مصرف یا سینی نشاء) را با خاک موردنظر پر کنید، سپس اقدام به آبیاری کنید تا آب از انتهای ظرف کشت خارج شود و خاک نشست کند. سپس سوراخی ریز به عمق ۰٫۵ تا ۱ سانتی‌متر ایجاد کنید و یک یا دو عدد بذر را داخل آن قرار دهید و سپس با خاک ورمی کمپوست روی بذرها بریزید، البته می‌توانید از همان ترکیب خاک نیز بر روی بذر بریزید ولی استفاده از کمپوست باعث به وجود آمدن نشاءهایی قوی‌تر می‌شود. دمای ایده آل برای کاشت بذر ۱۵ تا ۲۵ درجه است و نیاز به محیطی خیلی گرم ندارد. اکنون ظرف کاشت را به محیطی مناسب ببرید و با اسپری خوب آبیاری کنید تا آب به بذرها برسد و خاک کاملاً مرطوب شود.

تا قبل از جوانه زدن بذرها نباید اجازه دهید سطح خاک خشک شود، اگر ظرف کاشت را در مقابل آفتاب مستقیم قرار داده‌اید مشکلی نیست ولی باید بیشتر مراقب بود تا خاک رطوبتش را از دست ندهد، چون بذر در عمق کمی کاشته شده که به‌سرعت ممکن است در مقابل آفتاب خشک شود و جوانه بمیرد. بعد از اینکه نشاء چهار برگه شد و رشد کافی کرد آن‌ها را به گلدان اصلی یا باغچه منتقل کنید. اگر می‌خواهید گلدان را در منزل نگه‌داری کنید حتماً باید محیطی پرنور را برایش درنظر بگیرید، پشت پنجره جنوبی با حداقل ۸ ساعت نور در روز ایده آل است، اگر این شرایط را نمی‌توانید فراهم کنید باید از نورهای کمکی (فلورسنت) استفاده کنید برای این کار باید چراغ فلورسنت را در فاصله ۸ تا ۱۰ سانتی‌متری گیاه قرار دهید.

کاشت مستقیم بذر در باغچه

برای کاشت مستقیم بذر اولین نکته که باید به آن توجه نمود دمای محیط کاشت است، برای کاشت مستقیم در گلدان و در منزل در هر فصلی می‌توان اقدام نمود ولی برای کاشت مستقیم در گلدان و فضای باز یا در باغچه باید بعد از گرم شدن هوا و اتمام سرما اقدام به کاشت بذر کرد. دمای محیط کاشت باید ۱۵ تا ۲۵ درجه باشد.

ابتدا کود دامی پوسیده را بر روی بستر باغچه می‌ریزیم و به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر زیرورو می‌کنیم تا مخلوط شود سپس اقدام به آبیاری مناسب می‌کنیم تا خاک کاملاً خیس شود بعد از گذشت چند ساعت از آبیاری بذرها را با فاصله ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر از یکدیگر در عمق ۲ تا ۳ سانتی‌متری قرار می‌دهیم و بر روی آن خاک قرار می‌دهیم. سپس به آرامی اقدام به آبیاری می‌کنیم به‌طوری که بذرها جابجا نشود و منتظر سبز شدن آن‌ها می‌مانیم. تا قبل از جوانه‌زنی خاک هرگز خشک نشود.

کاشت مستقیم بذر در گلدان

برای کاشت مستقیم بذر در گلدان ابتدا مطمئن می‌شویم که ته گلدان سوراخ‌های مناسبی برای خروج آب اضافی دارد سپس به ارتفاع ۴ سانتی‌متر کف آن ماسه درشت می‌ریزیم و سپس گلدان را با ترکیب خاکی که در بالا گفته شد پر می‌کنیم و خوب آبیاری می‌کنیم تا خاک نشست کند و آب از ته گلدان خارج شود. اکنون بذرها را در عمق ۲ برابر طول بذر (حدوداً ۰٫۵ تا ۱ سانتی‌متر) و در فواصل ۵ تا ۱۰ سانتی‌متری می‌کاریم و روی آن را با کمپوست پوسیده یا همان ترکیب خاک اصلی پر می‌کنیم و به آرامی آبیاری می‌کنیم، بهتر است با افشانه یا اسپری آبیاری شود تا بذرها جابجا نشود.

تا قبل از جوانه‌زنی بذرها اجازه ندهید خاک خشک شود و همیشه مرطوب باشد، بعد از جوانه‌زنی بذرها باید گلدان در جای پرنور باشد. اگر اقدام به نگهداری گلدان در آپارتمان می‌کنید باید توجه نمود که میزان نور دریافتی روزانه ۷ تا ۸ ساعت باشد. آبیاری گیاه باید هر چند روز یک بار هنگامی که سطح خاک کمی خشک شد انجام شود. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها و در صورتی که هوا خیلی گرم نبود می‌توانید گلدان را با مشما شفاف کاور کنید (بپوشانید) تا با بالا رفتن رطوبت و دما جوانه‌زنی سریع‌تر اتفاق بیفتد.

خواص گل مینا

این گیاه دارای خاصیت دارویی است و در درمان سردردهای میگرنی بسیار مؤثر است. از دانه این گیاه روغن گل مینا یا EPO تهیه کرده در کشورهای اروپایی در داروخانه بنام کپسول اپو به فروش می‌رسد. اپوکپسول حاوی ۲۵۰میلی‌گرم و یا ۵۰۰میلی‌گرم روغن گل مینا است. علاوه بر این مخلوط روغن گل مینا + ویتامین E به نام Efamol و نیز مخلوط روغن گل مینا + روغن ماهی را به نام Marin cap به فروش می‌رسانند. روغن گل مینا حاوی اسیدهای چرب ضروری از نوع اسید لینولئیک (۷۰ درصد) و اسید گامالینوئیک (۹ درصد) است. اسیدهای چرب ضروری برای رشد و تکثیر سلول‌های بدن ضروری هستند. موارد کاربرد داروها عبارت اند از:

در سندرم پیش‌قاعدگی

درمان درد پستان (ماستالژی)

درمان مالتیپل اسکلروز

درمان بی‌اشتهایی و بی‌اشتهایی شدید که در مالیخولیا دیده می‌شود.

درمان اگزمای آتوپیک صبح و شب

پماد آن در آلرژی پوستی و هر نوع تحریک پوستی مفید است.

برای تهیه دمنوش گل مینا با دم کردن یک قاشق چای‌خوری از پودر گیاه در یک استکان آب جوش استفاده شود.

گل مینا به‌طور سنتی برای درمان میگرن به‌عنوان دارویی مطمئن و پیش‌گیرنده مورد استفاده قرار گرفته است، اگر چه گل مینا به‌طور کامل موفق نبود اما امروزه MIG99 سبب پیشرفت و فراهم آوردن ماده‌ای مؤثر در درمان میگرن محسوب می‌شود. آزمایش‌ها بر روی ۱۰۷ بیمار مبتلا به میگرن نشان داد افرادی که به‌طور متناوب ۵ بار در یک ماه مبتلا به سردردهای شدید می‌شوند پس از درمان توسط MIG99 روزانه سه بار به مدت ۱۶ هفته فقط دو بار در ماه مبتلا به این بیماری می‌شوند. محققان در تلاش‌اند خواص دارویی MIG99 را به نحو مطلوبی افزایش دهند.

گل ختمی با نام علمی Althaea officinalis گیاه بومی مناطق شرق مدیترانه است و دارای برگ‌های دندانه‌دار و پهن است. گل‌های آن درشت به رنگ سفید مایل به قرمز یا ارغوانی هستند که به‌صورت دسته‌های سه‌تایی در اواخر تابستان ظاهر می‌شود. گل ختمی انواع مختلفی دارد که هر کدام رنگ‌های متفاوتی دارند از جمله گل ختمی نارنجی، ختمی زرد، قرمز و سفید. ختمی هایی که گل سفید دارند کاربرد درمانی بیشتری دارند. مردم برخی کشورها از مدت‌ها پیش خواص ختمی دارویی را می‌شناختند و از آن برای درمان بعضی بیماری‌ها استفاده می‌کردند.

ختمی دارویی در تعدادی از فارماکوپه های معتبر به‌عنوان گیاه دارویی معرفی شده و فواید ختمی مورد تأکید قرار گرفته است. برگ‌ها و ریشه گل ختمی دارویی خاصیت دارویی دارند و از دمنوش گل ختمی به‌عنوان ضد سرفه، خلط‌ آور و نرم‌کننده مجاری تنفسی استفاده می‌شود. موسیلاژ موجود در برگ‌ها و ریشه‌این گیاه سوزش غشاء مخاطی را تسکین و التهاب را کاهش می‌دهد. از گل‌ها و پیکر رویشی ختمی دارویی به‌ندرت استفاده می‌شود.مردم بعضی سرزمین‌ها از دم کرده ختمی برای رفع ورم ملتحمه چشم استفاده می‌کنند. از مواد مؤثر این گیاه در صنایع دارویی، داروهای مختلفی به اشکال شربت، قطره و قرص برای مداوای بیماری‌های مربوط به نای و نایژه و همچنین تسکین سرفه‌های ناشی از ناهنجاری‌های ریه تهیه می‌شود. ختمی دارویی در سطوح مختلفی در بعضی از کشورها کشت می‌شود.

ختمی گیاهی علفی و چندساله است. منشأ اصلی این گیاه منطقه مدیترانه گزارش شده است و در مناطقی که خاک از رطوبت کافی برخوردار باشد می‌روید. این گیاه در اروپا، آسیا و شمال آفریقا گسترش دارد. از ریزوم، ریشه‌ای ساده و یا کم‌وبیش منشعب به طول ۱۰ تا ۳۰ سانتی‌متر و به ضخامت دو تا سه سانتی‌متر خارج می‌شود. رنگ قسمت خارجی ریشه قهوه‌ای تیره و لایه داخلی آن سفیدرنگ است. ساقه استوانه‌ای شکل و ارتفاع آن ۸۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر است. پای ساقه معمولاً چوبی است. برگ‌ها سه تا پنج لبی به قطر ۵ تا ۱۰ سانتی‌متر و رنگ آن سبز تیره است. برگ‌ها به‌طور متناوب روی ساقه قرار می‌گیرند. برگ‌های قسمت فوقانی ساقه کم‌وبیش تخم‌مرغی شکل است، ولی برگ‌های پایینی ساقه قلبی شکل هستند. حاشیه برگ‌ها دندانه دارند.

سطح برگ‌ها از کرک‌های انبوه و فراوانی پوشیده شده است. گل‌ها کوچک و به رنگ سفید یا صورتی کم‌رنگ و گاهی در سطح گلبرگ‌ها لکه‌های زرشکی یا ارغوانی مشاهده می‌شود. گل‌ها از زاویه برگ‌ها و به‌صورت مجتمع و از اوایل تابستان (تیر) ظاهر می‌شوند و گلدهی تا اواخر تابستان (شهریور) ادامه می‌یابد. گل‌ها برای مدت نسبتاً طولانی روی گیاه مشاهده می‌شوند. میوه این گیاه قهوه‌ای رنگ، مدور، مسطح و چند لایه‌ای است و چین‌هایی در اطراف آن وجود دارد. وزن هزار دانه ۲/۲ تا ۲/۳ گرم است. ریشه ختمی دارویی حاوی مواد موسیلاژی (پلی ساکارید) به مقدار ۳۳ درصد، نشاسته (۳۳ درصد)، ترکیبات قندی (۱۰ درصد)، پکتین (۱۰ درصد)، آسپاراژین (دو درصد) و مقدار کمی روغن است. مواد مؤثر عمده برگ‌ها و گل‌های این گیاه را ترکیبات موسیلاژی (۵ تا ۱۰ درصد) و مقادیر کمی اسانس (۲۰/۰ درصد) تشکیل می‌دهد.

کاشت

بذر ختمی ۱۰ تا ۱۵ روز پس از کاشت در دمای مناسب و وجود رطوبت کافی سبز می‌شود. خاک‌های سبک، عمیق و حاوی ترکیبات هوموسی خاک‌های مناسبی برای کشت این گیاه هستند. هوای گرم و رطوبت کافی نه تنها برای رویش این گیاه مناسب است بلکه در افزایش کمیت و کیفیت مواد مؤثر آن تأثیر مطلوبی دارد. اگرچه بذر گل ختمی را با هر گیاهی می‌توان به‌تناوب کشت کرد ولی بهتر است با گیاهانی که دوره رویشی کوتاهی دارند به تناوب کشت کرد تا پس از برداشت، زمان کافی برای آماده ساختن زمین وجود داشته باشد.

تحقیقات نشان می‌دهد کودهای حیوانی پوسیده نقش عمده‌ای در افزایش عملکرد برگ، ریشه و مواد مؤثر این گیاه دارد. از این رو توصیه می‌شود در فصل پاییز هنگام آماده‌سازی زمین ۲۰ تا ۳۰ تن کود حیوانی پوسیده به زمین اضافه شود. چنانچه زمین از مواد و عناصر غذایی تهی باشد و در صورت عدم استفاده از کود حیوانی توصیه می‌شود ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم در هکتار ازت، ۵۰ تا ۶۰ کیلوگرم در هکتار اکسید فسفر و ۸۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار اکسیدپتاس به‌عنوان مقادیر پایه در اختیار گیاهان قرار گیرد. اضافه کردن ۳۰ تا ۴۰ کیلوگرم در هکتار ازت در مرحله ساقه دهی نقش عمده‌ای در افزایش عملکرد دارد.

ریشه‌های ضخیم از مقدار بیشتری مواد مؤثر برخوردارند. ازآنجاکه آماده‌سازی خاک تأثیر عمده‌ای در وضعیت ریشه و رشد گیاه دارد، لذا قبل از کاشت آماده ساختن خاک ضرورت دارد. پس از افزودن کودهای حیوانی یا شیمایی موردنیاز گیاه انجام شخم عمیق در فصل پاییز (به عمق ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر) ضروری است. جمع‌آوری سنگ‌ها و قلوه سنگ‌های خاک نه‌تنها سبب گسترش ریشه و افزایش عملکرد آن می‌شود بلکه در رویش گیاه مؤثر است و سبب افزایش عملکرد برگ و گل نیز می‌شود. در اوایل بهار زمین را تسطیح و بستر خاک را برای کشت گیاه باید آماده کرد.

فصل بهار (نیمه اول فروردین) یا اواخر پاییز (آذر) زمان مناسبی برای کشت مستقیم ختمی است. فاصله ردیف‌ها از یکدیگر ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر مناسب است. در کشت مستقیم برای هر هکتار زمین به پنج تا شش کیلوگرم بذر نیاز است. در کشت غیرمستقیم در اواخر بهار و اوایل تابستان (خرداد-تیر) زمان مناسبی برای کشت بذر ختمی در خزانه هوای آزاد است. بذرها را در ردیف‌هایی به فاصله ۱۵ سانتی‌متر کشت می‌کنند. بذر موردنیاز برای هر هکتار زمین یک کیلوگرم است. ۵/۲ تا ۳ ماه پس از سبز شدن در فصل پاییز (مهر-آبان) یا اوایل بهار سال بعد نشاءها را می‌توان به زمین اصلی منتقل کرد. اگرچه اوایل بهار نشاءها را می‌توان منتقل کرد ولی فصل پاییز زمان مناسبی برای انتقال آن‌ها به زمین اصلی است؛ زیرا شوک حاصل از عمل انتقال در فصل پاییز به‌مراتب کمتر از بهار است. نشاءها را در ردیف‌هایی به فاصله ۶۰ تا ۷۰ سانتی‌متر در زمین اصلی باید کشت کرد. فاصله دو بوته روی ردیف کاشت ۴۰ تا ۵۰ سانتی‌متر مناسب است. اوایل پاییز (مهر) زمان مناسبی برای تکثیر رویشی ختمی است. در تکثیر رویشی ختمی است. در تکثیر رویشی فاصله ردیف‌ها از یکدیگر ۶۰ سانتی‌متر و فاصله دو بوته در طول ردیف ۵۰ سانتی‌متر مناسب می‌باشد.

ختمی را توسط بذر یا از طریق رویشی می‌توان تکثیر کرد. تکثیر با بذر مناسب‌تر است و همواره از این روش برای تکثیر ختمی استفاده می‌شود. بذرهای تازه این گیاه قوه رویشی نامناسبی دارند، ازاین‌رو برای کاشت باید از بذرهای دو تا سه ساله استفاده کرد. تکثیر توسط بذر به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام می‌گیرد. در کشت مستقیم بذرهای ختمی را در زمان مناسب به‌صورت ردیفی در فواصل ذکرشده کشت می‌کنند. عمق بذر متفاوت است و به بافت خاک و رطوبت آن بستگی دارد و بین یک تا دو سانتی‌متر مناسب است. پس از کشت، آبیاری مناسب ضرورت دارد و سبب تسریع و هماهنگی در سبز شدن بذرها می‌شود. در کشت غیرمستقیم در زمان یاد شده بذرهای ختمی را در خزانه هوای آزاد که بستر آن به همین منظور تهیه شده کشت می‌کنند. پس از کاشت به‌منظور ایجاد تراکم در بستر سطحی خاک، غلتک مناسبی زده می‌شود. آبیاری منظم و وجین علف‌های هرز در طول رویش گیاهان نقش عمده‌ای در سرعت رشد گیاه و افزایش عملکرد (اعم از ریشه، برگ و گل) دارد. بذرهای ختمی با تأخیر و پس از سه تا چهار هفته سبز می‌شوند. ازاین‌رو بهتر است بذر این گیاه را با بذرهای گیاهان سریع الرشدی مانند خردل مخلوط کرد تا با مشاهده فاصله ردیف‌ها بهتر بتوان به وجین علف‌های هرز پرداخت.

تکثیر رویشی با تقسیم ریشه انجام می‌گیرد. اوایل پاییز پس از خارج کردن ریشه گیاهان دو تا سه ساله ریشه را به چند قطعه تقسیم کرده و در ردیف‌هایی به فاصله ۶۰ سانتی‌متر و فاصله دو بوته در طول ردیف کاشت ۵۰ سانتی‌متر کشت می‌شوند. چون تکثیر رویشی هزینه زیادی را در بردارد فقط در سطوح کوچک از این روش استفاده می‌شود.

اگر از کشت مستقیم بذر در زمین اصلی استفاده شده باشد و گیاهان در طول ردیف‌ها متراکم باشند آن‌ها را در مرحله دو تا سه برگی طوری باید تنک کرد که فاصله دو بوته در طول ردیف ۲۰ تا ۲۵ سانتی‌متر گردد. در طول رویش گیاهان، باید دو تا سه بار علف‌های هرز را وجین کرد. چون ختمی به اکثر علف‌کش‌ها حساس است، وجین مکانیکی علف‌های هرز ضرورت دارد. تاکنون علف‌کش انتخابی مناسبی برای این گیاه شناخته نشده است. ختمی در طول رویش ممکن است توسط بیماری‌های قارچی مانند زنگ ختمی آسیب ببیند. برای مبارزه با این بیماری می‌توان از سموم مناسبی مانند تیلت به مقدار ۸/۰ تا ۱ لیتر در هکتار، ویژیل و یا ایمپاکت به مقدار ۱ تا ۲/۱ لیتر در هکتار به‌صورت محلول‌پاشی استفاده کرد. دو تا سه هفته پس از استفاده از سموم مذکور مجدداً استفاده از آن‌ها را می‌توان تکرار کرد. برای کنترل این بیماری بذرهایی را که از بوته‌های سالم به دست آمده‌اند باید کشت کرد. برای ضدعفونی کردن بذرهای ختمی، می‌توان آن‌ها را در محلول دو در هزار سولفات مس به مدت یک و نیم ساعت خیساند.

از بیماری‌های دیگر ختمی می‌توان از قارچ عامل بوته میری نام برد. این قارچ از راه ریشه، آوندهای چوبی را موردحمله قرار می‌دهد و در نهایت باعث پژمردگی گیاه می‌شود. قارچ معمولاً بعد از سرما و یخبندان زمستان، در فصل بهار گیاهان را تهدید می‌کند. سرعت پیشرفت فعالیت قارچ بسته به شرایط محیط و موقعیت گیاه فرق می‌کند. چنانچه در مراحل اولیه رشد یعنی موقعی که میزبان حساس است گیاهان آلوده شوند. در مدت کمتر از ده روز بوته‌ها خشک می‌شوند. اما در سال‌هایی با زمستان طولانی و سرما و یخبندان که حمله قارچ مصادف با قوی شدن بوته‌ها و نزدیک شدن به فصل برداشت است گیاهان کمتر آسیب می‌بینند. علاوه بر ضدعفونی بذرهای ختمی توسط تی۰ دم۰ تی۰ دی، بنومیل و مانکوزب، با توصیه‌های به زراعی زیر می‌توان این بیماری را کنترل کرد:

-از کاشت متوالی ختمی در یک مزرعه خودداری شود و تناوب صحیح کشت رعایت گردد.

-پس از برداشت محصول، بقایای گیاه (ریشه، ساقه و برگ) جمع‌آوری و در خارج مزرعه سوزانده شوند تا از شدت آلودگی سال بعد کاسته شود.

-با مشاهده اولین بوته‌های آلوده، آن‌ها را باید از مزرعه خارج کرد و سوزاند تا از شدت آلودگی سال بعد کاسته شود.

-ادوات کشاورزی که در تماس با مزارع آلوده بوده‌اند را نباید در مزارع غیر آلوده به کار برد، مگر آن‌که گل‌ولای ماشین‌آلات و دنباله بندها با آب شسته سپس با آب آهک غلیظ ضدعفونی شوند.

در طول رویش ختمی، برخی آفات می‌توانند صدمه‌های زیادی به محصول وارد کنند. با استفاده از آفت‌کش‌های مناسب مانند متیل پاراتیون، وفاتوکس، سوین و راویون آن‌ها را می‌توان کنترل کرد.

به علت وجود مواد مؤثر در اندام‌های مختلف مانند گل‌ها، برگ‌ها، شاخه‌های جوان و ریشه‌ها در زمان مناسب نسبت به برداشت هر یک باید اقدام کرد. برگ‌ها را در طول تابستان باید برداشت کرد. پس از برداشت آن‌ها را خشک و بسته‌بندی می‌نمایند. از هر چهار تا شش کیلوگرم برگ تازه یک کیلوگرم برگ خشک به دست می‌آید. در تیرماه هنگامی‌که گیاه در مرحله گلدهی است پیکر رویشی گیاه را از فاصله ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متری از سطح زمین باید برداشت کرد. با آبیاری منظم و به‌موقع، گیاهان مجدداً شاخ و برگ‌های جدید تولید می‌کنند، به‌طوری‌که فصل پاییز (شهریور – مهر که به شرایط اقلیمی محل رویش گیاه بستگی دارد) محصول را برای دومین بار می‌توان برداشت کرد. پس از برداشت اندام‌های یادشده، آن‌ها را باید خشک کرد برای خشک کردن گل‌ها، شاخه‌های جوان و برگ‌ها می‌توان از سایه و نسیم ملایم باد یا از خشک‌کن‌های الکتریکی استفاده نمود. درجه حرارت مناسب برای خشک کردن آن‌ها توسط خشک‌کن‌های الکتریکی ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتی­گراد است. از هر هفت کیلوگرم گل تازه یک کیلوگرم گل خشک به دست می‌آید. برداشت ریشه‌ها – در صورت مساعد بودن هوا – در فصل پاییز سال دوم رویش انجام می‌گیرد. چنانچه هوا نامساعد باشد در اوایل بهار نیز می‌توان ریشه‌ها را برداشت کرد. پس از خارج کردن ریشه‌ها از خاک، آن‌ها را باید تمیز و ریشه‌های فرعی و سایر قسمت‌های پوسیده را از آن جدا کرد. ریشه‌های ضخیم، نرم و ریشه‌هایی که مقدار کمتری ریشه‌های فرعی دارند از نظر کیفیت و کمیت مواد مؤثر مطلوب هستند و در صنایع دارویی از اهمیت خاصی برخوردارند. پس از شستن ریشه‌ها با آب جاری، پوست آن‌ها را باید جدا کرد، سپس آن‌ها را قطعه قطعه (به قطعات ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متری و به ضخامت ۵/۱ سانتی‌متری) و خشک نمود. رطوبت مجاز در ریشه‌های خشک‌شده ۱۲ درصد است.

برای خشک کردن ریشه‌ها می‌توان از خشک‌کن‌های الکتریکی با دمای ۳۵ تا ۴۰ درجه سانتی­گراد استفاده کرد. بذر از گیاهان دو ساله جمع‌آوری می‌شود. در صورت بارگیری باید از برداشت برگ، گل و پیکر رویشی ختمی دارویی خودداری کرد. هنگامی‌که ۸۰ درصد میوه‌های این گیاه خاکستری رنگ شدند میوه‌ها را باید برداشت و سپس خشک کرد. پس از خشک‌کردن انجام بوجاری سبک، تمیز کردن و بسته‌بندی آن‌ها ضروری است. هنگام تمیز کردن بذر باید توجه داشت که براثر اصطکاک با ماشین، دچار شکستگی نشوند چون بر اثر شکستگی از قوه رویشی آن‌ها کاسته می‌شود.

خواص گل ختمی

ختمی دارویی تسکین‌دهنده حالت تهوع در انسان بوده و از تحریکات معده ممانعت می‌کند.

ختمی دارویی بسیار مدر بوده و دستگاه مجاری ادراری را به‌خوبی به فعالیت وادار می‌کند.

ختمی دارویی از بروز حساسیت‌های مختلف جلوگیری می‌کند.

ختمی دارویی خلط‌ آور است و دارای تأثیرات آرامش‌بخش بوده و به‌عنوان داروی مسکن مصرف می‌شود.

ختمی دارویی از بروز و یا تشدید ناراحتی‌ها و زخم‌های دهان، دندان، لثه و حتی گلو جلوگیری به عمل می‌آورد.

از دیگر فواید گل ختمی این که ختمی دارویی سرفه‌های شدید و برونشیت را درمان می‌کند.

ختمی دارویی کاهش‌دهنده فشار خون است. این دیگر خاصیت گل ختمی است.

همچنین از راه‌های زیر نیز می‌توانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:

گل شب بو از گیاهان پرطرفدار نوروزی است که علاوه بر زیبایی فوق‌العاده گل‌هایش به علت عطر بی‌نظیرش نیز بسیار موردتوجه است و برای نگهداری در آپارتمان و کاشت در فضای سبز و باغچه‌ها انتخاب می‌شود. در ادامه این مطلب شما را با روش کاشت گل شب بو، نحوه نگهداری و شرایط محیطی موردنیاز این گل آشنا می‌کنیم.

کاشت

کاشت گل شب بو از طریق بذر و قلمه زدن قابل انجام است و جزو گیاهانی است که تکثیر آن ساده است. مهم‌ترین روش تکثیر گل شب بو کاشت بذر است که در دو زمان از سال انجام می‌گیرد. در مورد شب‌بوهای یک‌ساله و همچنین چندساله معمولاً بذر شب بو در اوایل بهار (بعد از رفع یخبندان بهاره) و یا در صورت داشتن امکانات ۸-۶ هفته قبل از رفع یخبندان در محیطی محافظت‌شده همانند داخل منزل و یا گلخانه کاشته می‌شوند، سپس در اوایل بهار به زمین اصلی منتقل می‌شوند.

۱- بذر گل شب بو را در عمق ۳ تا ۴ سانتیمتری خاک بکارید. فاصله بین بذر شب بو بهتر است بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر باشد.

۲- بهتر است بذر شب بو را از اواخر مرداد ماه تا اوایل شهریور در هوای آزاد بکارید و پس از آنکه بوته‌ها چند برگه شد، بوته‌های کم پر را جدا کنید.

۳- زمانی که بوته‌های شب بو حدود ۳ تا ۵ سانتیمتر رشد کردند باید آن‌ها را به گلدان‌های مناسب انتقال دهید.

۴- توجه داشته باشد اگر گل شب‌بوی شما از نمونه‌های تک شاخه است می‌توانید ۳ تا ۵ بوته از آن را به یک گلدان انتقال دهید اما چنانچه از انواع پر شاخه استفاده نموده‌اید یک بوته برای هر گلدان کافی است.

۵- گلدان‌های شب بو را در محل سایه قرار دهید. هنگامی‌که بوته‌ها به گلدان جدید و فضای محیط عادت کردند می‌توانید آن‌ها را به محل آفتاب‌رو انتقال دهید.

۶- بهترین محل برای نگهداری گل شب بو در داخل ایوان یا بالکن منزل و در پشت پنجره اتاق‌هاست. در صورت نگهداری شب بو در داخل آپارتمان، دمای منزل باید خنک باشد.

۷- گلدان‌ها را در هفته حداقل سه تا چهار بار آبیاری کنید.

۸- توصیه می‌شود خاک گلدان را هر سال یک‌بار با کودهای غنی از پتاسیم و نیتروژن مخلوط کنید.

تکثیر از طریق قلمه یکی دیگر از روش‌های کاشت گل شب بو در مورد انواع چندساله این گیاه است. این روش چندان متداول نیست، با این وجود اگر تصمیم به قلمه زدن گل شب‌بوی خود دارید بهترین زمان فصل تابستان است.

شرایط نگهداری

شرایط اکولوژیکی موردنیاز نگهداری شب بو عبارت است از:

خاک: گل شب بو به خاک سبک و با زهکش خوب نیاز دارد که خنثی تا کمی قلیایی و نسبتاً حاصلخیز باشد. ترکیب خاک‌برگ، شن، کود پوسیده گاوی و خاک معمولی برای کاشت گل شب بو مناسب است.

نور: گل شب بو برای رشد بهتر نیاز به نور مستقیم دارد. البته این میزان دریافت نور برای گل بستگی به دما محیط دارد به‌طوری که هرچه دمای محیط کمتر باشد و هوا خنک‌تر باشد، گیاه میزان نور مستقیم بیشتری را تحمل خواهد کرد. با افزایش دمای محیط، اگر از شدت بیش از اندازه نور محافظت نشود ابتدا گل‌ها پژمرده می‌شوند و سپس تمامی گیاه پژمرده خواهد شد.

دما: همه انواع شب بو از جزو گیاهان سرمادوست هستند و به هوای گرم حساسیت دارند. گل‌های شب بو در اثر گرم شدن هوا ابتدا کمتر گل می‌دهند و سپس برگ‌های گیاه زرد شده و به‌تدریج می‌ریزند و گیاه از بین می‌رود.

آبیاری: نیاز آبی گل شب بو متوسط است. بهترین زمان آبیاری گیاه زمانی است که بین دو آبیاری سطح خاک کاملاً خشک شده باشد. در صورت آبیاری بیش‌ازاندازه ریشه گیاه پوسیده خواهد شد.

آفات و بیماری‌ها: از بیماری‌ها و آفات مهم گیاه شب بو می‌توان به زنگ شب بو، کنه تارعنکبوتی، معدنچی برگ، تریپس، سفیدک داخلی و شته اشاره کرد. برای از بین بردن این آفات و بیماری‌ها بایستی از سموم شیمیایی مربوطه استفاده شود.

جالب است بدانید چند سالی است که گل شب بو به‌عنوان گل شاخه بریده نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد و شاخه‌های بریده آن درصورتی‌که هوای اتاق گرم نباشد، چندین روز در آب دوام می‌آورند.

زوفا گیاهی پایا از تیره نعناییان است که به حالت خودرو می‌روید. نام‌های دیگر این گیاه گل زوفا، گل پونه و زوفای یابس است. زوفا دارای گل‌هایی زیبا، معطر، آبی و گاهی سفید و صورتی است که در انتهای ساقه ظاهر می‌شوند. اسانس این گیاه شبیه نعنا است. زوفا بومی کشور فرانسه، یونان و ایتالیا است و بیشتر در مناطق اطراف دریای مدیترانه می‌روید و در ایران به حالت خودرو در نواحی جنوب یافت می‌شود. قسمت‌های مورداستفاده این گیاه اندام رویشی آن شامل گل، برگ و میوه است و برگ زوفا دارای طعمی تند و مطبوع هستند. از گیاه زوفا می‌توان به شکل دم‌کرده، تنتور و جوشانده استفاده کرد.

گیاه زوفا Hyssop نام علمی Hyssopus Officinalis درختچه‌ای است که ارتفاع آن تا ۶۰ سانتیمتر می‌رسد. این گیاه به حالت خودرو در نواحی جنوب اروپا، ایران، هند، ترکیه و شوروی می‌روید. برگ‌های آن کوچک، خط‌دار، نوک‌تیز و سبزرنگ است. گل‌های آن آبی و گاهی سفیدند که در انتهای ساقه ظاهر می‌شود. ریشه زوفا مستقیم است و انشعابات فراوانی دارد. ساقه آن چهارگوش مستقیم و ارتفاع آن cm70- 50 است. قسمت تحتانی (پای ساقه) چوبی و قهوه‌ای رنگ و از انشعاب‌های فراوانی برخوردار است ولی قسمت فوقانی آن نرم و سبزرنگ است. برگ‌های صاف، فاقد دندانه، باریک، کشیده و کم‌وبیش نیزه‌ای شکل و رنگ آن سبز روشن است.

زوفا گیاهی خشبی و چندساله است. منشأ این گیاه آسیای صغیر گزارش شده و همچنین زوفا در سطح وسیعی در مرکز و جنوب اروپا، عمدتاً در روسیه، بلغارستان، مجارستان، ایتالیا و اسپانیا، فرانسه و کشمیر و هند کشت می‌شود و از دریای خزر تا دریای سیاه همچنین در مناطق شنی نواحی مدیترانه می‌روید. ریشه زوفا مستقیم است و انشعابات فراوانی دارد.

کاشت

گیاه زوفا را هم به‌صورت مستقیم در زمین یا گلدان اصلی کشت می‌کنند و هم ابتدا بذرها را در خزانه و محیط مناسب نشاء می‌کنند و پس از رسیدن گیاه به ارتفاع مناسب اقدام به جابجایی به محل اصلی کاشت می‌نمایند. البته کشت مستقیم رایج‌تر بوده ولی تلفات بذر ممکن است در این روش بالا باشد. اگر چه قوه نامیه بذر گیاه زوفا بالا بوده و به‌راحتی حتی در شرایط کاشت پایین و متوسط نیز جوانه می‌زند. بهترین زمان برای کاشت زوفا اوایل بهار یا نیمه دوم اسفندماه است. برای کاشت مستقیم می‌توان بعد از رفع سرمای بهار اقدام به کاشت نمود. درصورتی‌که هوا خیلی گرم باشد جوانه‌زنی کاهش می‌یابد.

برای کاشت بذر زوفا به‌صورت خانگی در فصل بهار یا تابستان بذر زوفا را ۲۴ ساعت در آب خیس نمایید سپس در سینی نشاء یا لیوان‌های یک‌بار مصرف که با خاک تمیز ترجیحاً ترکیب (کوکوپیت + پرلیت + پیت ماس) پرشده در عمق ۰٫۵ تا ۱ سانتی بکارید. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها و همچنین در اوایل رشد گیاه بستر همیشه مرطوب باشد، بعد از رشد کامل گیاه آبیاری هنگامی انجام شود که خاک کاملاً خشک شده است. بعد از رشد گیاهان و رسیدن به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر لیوان یک‌بار مصرف را پاره نموده و گیاه را به همراه خاک به زمین اصلی یا گلدانی با سایز حداقل ۱۶ سانتی‌متر منتقل کنید. (یا اگر در سینی نشاء کاشته‌اید به‌آرامی گیاه را همراه خاک خارج کنید)

برای کاشت ردیفی در مزرعه فواصل بین دو بوته را ۴۰ تا ۷۰ سانتی‌متر و فواصل بین ردیف‌ها را ۸۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر در نظر بگیرید. برای کاشت تجاری و وسیع زوفا در خاک‌های اشباع و خیس یا شنی نباید کاشته شود، ph مناسب برای خاک بستر کشت گیاه زوفا بین ۵٫۲ تا ۷٫۵ باید در نظر گرفته شود. برای کاشت خانگی و به‌صورت محدود در تمامی طول بهار و تابستان می‌توان اقدام به کاشت در باغ (باغچه) و گلدان نمود یا در کل طول سال با ایجاد شرایط کاشت اقدام به پرورش این گیاه نمود. دمای ایده آل برای رشد و جوانه‌زنی بذر گیاه زوفا ۲۰ تا ۲۵ درجه است. گیاه بالغ تا دمای ۴۰ درجه یا بالاتر از آن را نیز تحمل می‌کند.

برای کاشت بذر گیاه زوفا در باغچه و مزرعه ابتدا خاک (بستر کشت) را به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر زیرورو کنید و با کود حیوانی پوسیده یا کمپوست مخلوط کنید. بعد از رشد جوانه‌ها و آماده شدن نشاءها یعنی رسیدن گیاه به ارتفاع ۱۰ تا ۲۰ سانتی‌متر، آن‌ها را به محل اصلی کاشت منتقل کنید. تا قبل از جوانه‌زنی بذر گیاه زوفا، بستر کشت همیشه باید مرطوب باشد ولی نیازی به غرق آبی نیست. برای تسریع در جوانه‌زنی بذرها می‌توانید بر روی بستر کشت یک مشما شفاف بیندازید. توجه کنید که با این کار دما زیر مشما بالا می‌رود و درصورتی‌که هوا خیلی گرم باشد از انجام این کار پرهیز کنید و تنها مراقب باشید که خاک خشک نشود. علف‌های هرز را از همان ابتدا حذف کنید، وجود علف هرز باعث رقابت در جذب مواد مغذی خاک میان گیاه و علف هرز می‌شود و باعث کاهش مواد دریافتی موردنیاز گیاه و کاهش اسانس گیاه می‌شود. زوفا چندساله بوده و معمولاً ۴ تا ۸ سال مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.

برداشت

گیاه زوفا برای دو منظور کشت می‌شود. یکی اسانس گیری و دیگری استفاده از برگ‌ها و گل‌ها برای مصارف دارویی به‌صورت جوشانده و عرق زوفا و ادویه و چاشنی و غیره. مقدار عطروطعم گیاه زوفا در فصل گلدهی به بالاترین مقدار خود می‌رسد. در نتیجه در ابتدای فصل گلدهی برداشت آغاز می‌شود. البته درصورتی‌که قصد بهره‌برداری به‌صورت اسانس گیری داشته باشید بهتر است اواسط زمان گلدهی برداشت آغاز شود یعنی در مردادماه. هنگام برداشت گیاه از محل تلاقی اندام‌های نیمه چوبی و چوبی گیاه باید بریده شود و شاخه‌ها و ساقه‌ها به همراه گل‌ها از پایه جدا می‌شود و سپس به‌وسیله دستگاه‌های خشک‌کن یا به روش سنتی خشک و بسته‌بندی می‌شود. میزان برداشت گیاه زوفا در هر هکتار زمین تحت کشت در سال اول کاشت ۲٫۵ تا ۳٫۵ تن و در سال دوم ۶ تا ۹ تن گیاه تازه و خشک نشده است که بعد از خشک نمودن تقریباً کمتر از یک‌سوم وزن خود را از دست می‌دهد. برای اسانس گیری نیز از هر هکتار زمین تحت کشت زوفا سالانه ۹ تا ۱۶ کیلوگرم اسانس به دست می‌آید. بذر زوفا نیز ارزشمند بوده و می‌توان بذر را نیز برداشت نمود. بعد از پاپان فصل گلدهی بذرها ظاهر می‌شود در هر هکتار زمین می‌توان تا ۵ کیلوگرم یا کمی بیشتر بذر زوفا برداشت نمود.

خواص زوفا

۱) سرفه و ناراحتی‌های ریوی را برطرف می‌کند.

۲) نرم‌کننده سینه است

۳) خلط‌آور است

۴) معده را تقویت می‌کند

۵) نفخ شکم را برطرف می‌کند

۶) ادرارآور است

۷) داروی مفیدی برای مداوای آسم است

۸) اشتها را زیاد می‌کند

۹) برای رفع کم‌خونی مفید است

۱۰) افسردگی را برطرف می‌کند

۱۱) برای درمان صرع مفید است

۱۲) برای التیام زخم برگ‌های زوفا را له کرده و روی زخم بگذارید

۱۳) برای درمان تب‌خال مفید است و کسانی که تب‌خال می‌زنند باید از دمنوش زوفا استفاده کنند.

۱۴) درد شکستگی را می‌توان با کمپرس زوفا آرام کرد.

موارد منع مصرف

در برخی اسناد قدیمی مرتبط با طب سنتی بیان شده که از این گیاه برای سقط‌جنین استفاده می‌شده است. در نتیجه برای زنان باردار این گیاه توصیه نمی‌شود. مصرف بیش‌ازحد آن می‌تواند به کبد آسیب بزند. بهتر است مقدار مصرف آن را از یک متخصص گیاهان دارویی با توجه به نیاز خود بپرسید. مصرف زیاد این گیاه باعث افزایش فشارخون می‌شود. در نتیجه به افرادی که دارای فشار بالای خون هستند توصیه نمی‌شود. مصرف این گیاه به کودکان زیر ۵ سال بدون تجویز متخصص گیاهان دارویی توصیه نمی‌شود. در برخی موارد ممکن است برای کودکان تب و تشنج به همراه داشته باشد.

گل بنفشه با نام انگلیسی Pansy و نام علمی Viola. sp از خانواده بنفشگان (Violaceae)، گیاهی است علفی و چندساله که البته به‌صورت یک‌ساله و یا دوساله کشت می‌شود. برگ گل بنفشه قلبی شکل است که بر روی سطح زمین قرار گرفته‌اند. گل‌های بنفشه به رنگ‌های متنوع مانند زرشکی، ارغوانی، بنفش، آبی و به‌ندرت به رنگ سفید و سیاه است. این گل‌ها معطر بوده و یکی از گل‌های زینتی زیبایی هستند که گلدهی آن در اوایل بهار انجام می‌شود.

کاشت

زمان مناسب کاشت بنفشه اوایل شهریور تا اواسط پاییز است. مقداری خاک را درون گلدان و یا سبد ریخته یا در قسمتی از باغچه بذر بنفشه ها را روی خاک بپاشید و حدود نیم سانتی‌متر روی آن خاک یا کود دامی پوسیده بریزید و سپس خوب آبیاری کنید. حدود ۵ الی ۱۰ روز بعد بذرها سبز می‌شوند و زمانی که مقداری بزرگ شدن (حدود یک‌ماهه الی دوماهه) رسیدند آنها را از خزانه درآورده و در محلی که می‌خواهید به فاصله ۱۵ الی ۲۰ سانتی‌متر نشا کنید بهترین روش همین است. برخی‌ها بذر گل بنفشه را روی محلی که موردنظرشان هست می‌پاشند تا همان‌جا سبز بشود اما این روش درست نیست دلیلش این است که زمان بذرپاشی بذرها نامنظم روی زمین میافتند و وقتی سبز می‌شوند. خیلی از آنها ممکن است کنار هم سبز بشوند اما زمانی که بذرها رو درون خزانه بکارید بعد می‌توانید به‌صورت منظم بوته‌های این گل را به هر طریقی و به هر فاصله‌ای که می‌خواهید بکارید.

به این نکته هم حتماً توجه شود که هیچ‌وقت اقدام به نگهداری گل و گیاهان بیرونی در منزل نکنید چون درون منزل نور و تهویه هوای کافی برای رشد گیاهان و درختان بیرونی وجود ندارد حتی کاشت بذر هم ممکن است با مشکل مواجه شود در کل اگر مکانی برای کاشت بذر ندارید و مجبور هستید که در منزل این کار را بکنید. بهتر است گلدان خزانه را روی پنجره جنوبی بگذارید تا نور کافی به آن برسد و حتماً پس از سبز شدن بذر گیاهانی که بیرونی هستند آنها را به بیرون از خانه انتقال بدهید اگر به بیرون انتقال ندهید ساقه‌ها دراز شده و کم‌کم از بین می‌رود.

تکثیر این گیاه به ۴ روش شامل کشت با بذر، قلمه زدن، تقسیم با ریشه و تقسیم ساقه انجام می‌شود که بستگی به نوع گونه، از یکی از آن‌ها استفاده می‌شود. مهم‌ترین روش تکثیر که اکثر گونه‌ها از این روش ازدیاد می‌یابند، کشت بذر است. در این روش عمل نشاکاری صورت می‌گیرد که در مرداد در شاسی می‌کارند و نشاها را در پاییز با زمین اصلی انتقال می‌دهند و در زمستان در زیر برف باقی می‌مانند. انتقال نشا هر چه زودتر انجام شود، گل‌ها درشت‌تر خواهد شد.

این گیاه به آبیاری کافی و منظم نیاز دارد. اگر خاک خشک شود، باعث می‌شود گلدهی کاهش یابد و اگر غرقابی اتفاق بیافتد، ریشه دچار خفگی شده و می‌پوسد و گیاه از بین می‌رود. خاکی که دارای خاک‌برگ باشد و غنی از کود حیوانی باشد، رشد مطلوبی را برای گیاه ایجاد می‌کند البته نکته مهم این است که حتماً زهکش خاک مناسب باشد. بنفشه گیاهی است آفتاب دوست. البته می‌تواند کمی سایه را تحمل کند ولی باید توجه داشت که اگر محیط رشد گیاه، نتواند نور موردنیاز گیاه را فراهم کند، گل‌های تولید شده کوچک خواهند شد. این گیاه هوای خنک را دوست دارد. وقتی به اواخر بهار می‌رسیم و هوا رو به گرمی می‌رود، گلدهی کم می‌شود. در زمستان می‌توان سرما و یخبندان را تحمل کند و زیر برف زنده می‌ماند.

در زمان کاشت بذر باید توجه داشت که چون گیاه به آفتاب‌سوختگی حساس است، پس باید سایه را در خزانه ایجاد کرد. گونه بنفشه سه رنگ، به مرگ گیاهچه حساس است. پس باید توجه داشت که محیط کشت آلوده نباشد و کود دامی که به محیط اضافه می‌شود دچار آلودگی نباشد. ویروس موزاییک خیار یکی از ویروس‌های گیاهی است که از این گیاه استخراج گردیده و بر روی آن اثبات شده است.

خواص گل بنفشه

استفاده از گیاه بنفشه برای بهبود و درمان سردردهای ناشی از گرمی بسیار مفید است. یکی از مشکلات شایع که امروزه گریبان گیر بیشتر افراد جامعه شده است، سردرد است که بخش عمده‌ای از این سردردها، به دلیل گرمی زیاد مغز یا خشک شدن نسبی مغز به خاطر سبک زندگی امروزی (استرس‌های زیاد فردی، دیر خوابیدن، کم بودن خواب شب، مصرف زیاد گرمی‌ها و مواد غذایی تند و طعم‌دهنده) است و مصرف شربت بنفشه به درمان آن کمک شایانی می‌کند.

از مهم‌ترین فواید گل بنفشه استفاده از آن برای درمان سرفه‌های ناشی از گرمی و خشکی است. طبع خنک این گیاه باعث شده استفاده از شربت و دمنوش بنفشه تهیه شده از آن، باعث انعطاف‌پذیر و نرم شدن ریه و مجاری هوایی شود.

مصرف شربت گل بنفشه برای افرادی که اسهال‌های خونی ناشی از گرمی و صفرا دارند، مفید است. به‌طورکلی گیاه بنفشه به دلیل داشتن طبع خنک، ضد صفرا عمل می‌کند. بنابراین علت و ریشه این نوع اسهال را برطرف کرده و باعث بهبود تحریک روده، اسهال و خون‌ریزی می‌شود.

گل بنفشه در درمان بیماری‌های گوارشی و پاک‌سازی ریه و پوست استفاده می‌شود و برای درمان بیماری سینوزیت بسیار مفید است. همچنین ریختن چند قطره از آب دم کرده این گیاه، در بینی برای باز کردن تنفس، رفع خشونت سینه و زکام بسیار مفید است. آب دم کرده گل بنفشه برای درمان برفک دهان مفید بوده، به این منظور مقداری از آن را در دهان نگه دارید و یا با آب تازه آن دهان‌شویه کنید، برفک دهان را برطرف می‌سازد، ورم لثه را می‌نشاند و اگر در گلو قرقره کنید آنژین را درمان می‌کند.

روغن گل بنفشه نیز فواید بسیار دارد ازجمله جلوگیری از ریزش مو، سفید کردن پوست صورت، برطرف کردن کک‌ومک صورت، نرم کردن مو و برای سینوزیت، میگرن و سردرد بهترین درمان است. کاهش و رفع تب از دیگر خواص بنفشه است. به این منظور مقداری گل بنفشه را داخل آب‌خنک همراه با گلاب بریزید و بعد از نیم ساعت صاف کرده و به شخص تب‌دار داده شود.

سنبل‌الطیب (علف گربه) یک گیاه تند است و به دلیل خواص دارویی که دارد شناخته شده است. سنبل‌ الطیب (علف گربه) یک گیاه مقاوم است که از ریشه و برگ‌های آن به‌عنوان آرام‌بخش استفاده می‌شود. ریشه گیاه سنبل الطیب در طب سنتی ایران دارای ارزش دارویی است و از آن به‌عنوان آرام‌بخش اعصاب، خواب‌آور، ضد تشنج، درمان افسردگی، هضم‌کننده غذا و ضد دل‌پیچه به صورت دمنوش سنبل‌ الطیب، عرق سنبل‌ الطیب استفاده می‌شود. نام علف گربه برای این گیاه ناشی از ویژگی آن است که گربه‌ها را به خود جذب می‌کند و نوعی اثر روان‌گردان در آن‌ها دارد. این خاصیت به دلیل وجود آکتینیدین در عصاره این گیاه است که به فرومون‌های بدن گربه‌ها شباهت دارد. این گیاه اثر مشابهی نیز بر روی موش‌های صحرایی دارد. سنبل‌الطیب دارای بویی مطبوع است و گربه بوی این گیاه را از فاصل دور تشخیص داده به‌طرف آن می‌رود و در اطراف آن به جست‌وخیز می‌پردازد و از بوی آن مست می‌شود. گل‌ سنبل‌الطیب به رنگ سفید یا صورتی و به‌صورت خوشه‌ای است. قسمت مورداستفاده این گیاه ریشه آن است و معمولاً از ریشه گیاهی که بیش از دو یا سه سال عمر دارد استفاده می‌شود.

سنبل الطیب پس از خشک شدن به رنگ قهوه‌ای درمی‌آید. طعم آن تلخ ولی خوشبو و معطر است. عطر آن پس از خشک شدن بیشتر می‌شود. ریشه سنبل‌الطیب حاوی ۱ درصد اسانس است. این اسانس در ریشه تازه بیشتر است و به‌تدریج که ریشه خشک می‌شود مقدار اسانس آن کاهش یافته ولی بوی آن قوی‌تر می‌شود. اسانس تازه به رنگ سبز مایل به زرد است ولی در اثر ماندن غلیظ می‌شود. آثار دارویی ریشه تازه آن سه برابر خشک‌شده آن است. سنبل‌الطیب باید در حرارت کم خشک شود و در حرارت بالا تمام اثر دارویی آن از بین می‌رود. در سال ابتدایی کاشت سنبل‌ الطیب برگ‌ها تشکیل می‌شود و بعد از گذراندن زمستان در سال دوم ساقه‌ها رشد کرده و ارتفاع آن معمولاً ۵۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر است. در سال دوم در ادامه ساقه‌ها گل‌ها به‌صورت مجتمع به رنگ سفید یا صورتی تشکیل می‌شود که جذب‌کننده قوی حشرات بوده و از بوی مطبوعی برخوردار است. سنبل‌الطیب (علف گربه) را می‌توان هم از نهال و هم از بذر آن کاشت. البته بهترین راه برای اطمینان از داشتن گیاهان سالم در باغ، کشت سنبل‌الطیب (علف گربه) از بذر است.

کاشت

بذرهای گیاه سنبل‌الطیب را ابتدا در خانه نشا کنید. سعی کنید بذرهایی تهیه کنید که کمتر از یک سال سن دارند. برخلاف دیگر گیاهان دانه سنبل‌الطیب را نمی‌توان مدت زیادی ذخیره کرد؛ بنابراین بذرها را از یک جای مطمئن تهیه کنید. بذرهای سنبل‌الطیب را در یک خاک غنی بکارید. چهار تا هشت هفته قبل از این‌که قصد دارید آن‌ها را در باغ بکارید، بذرها را در خانه نشا کنید. به‌آرامی آب گرم روی خاک بپاشید و سینی نشا را در یک جای آفتابی قرار دهید. چراغ‌های فلورسنت یا چراغ‌های مخصوص رشد گیاهان، می‌توانند به جوانه‌زنی کمک کنند. اگر خانه شما تا حدودی سرد است می‌توانید با استفاده از بسته‌بندی‌های پلاستیکی یک محیط گلخانه‌ای برای سینی بذر گیاه فراهم کنید.

نهال سنبل‌الطیب را تا زمان تشکیل دومین مجموعه برگ حقیقی، در خانه نگه دارید. قبل از انتقال نهال به زمین، خاک را با کمپوست و کود گیاهی مخلوط کنید. گیاه سنبل‌الطیب به‌طورکلی نیاز زیادی به کود ندارد ولی اگر خاک فقیر و ضعیف باشد، قبل از کاشت باید حتماً به خاک کود و کمپوست اضافه کرد. PH مناسب برای رشد سنبل‌الطیب ۵/۵ تا ۷ است. جایی را برای کاشت نهال‌های سنبل‌الطیب انتخاب کنید که در روز حداقل ۶ ساعت نور مستقیم خورشید دریافت کند. گیاه سنبل‌الطیب در سایه جزئی بعدازظهر مشکلی ندارد. فاصله بین نهال‌های سنبل‌الطیب را از هر طرف ۹۰ سانتی‌متر در نظر بگیرید. سنبل‌الطیب گیاه بزرگی است، به‌طوری‌که نیاز به فضای زیادی برای رشد دارد. اگر گیاهان سنبل‌الطیبی که می‌خواهید بکارید تا ارتفاع ۱/۲ متر بلند می‌شود، می‌توانید آن‌ها را نزدیک‌تر به هم بکارید.

گیاه سنبل‌الطیب را در جایی بکارید که بتواند به‌راحتی بلند شود. برگ‌ها و ریشه‌های گیاه سنبل‌الطیب، بوی ترشیده مانند دارند و بوی گل‌های آن تقریباً شبیه بوی وانیل است. اگر می‌خواهید گیاه سنبل‌الطیب را در بالکن خانه خود نگه دارید، باید قبل از این کار این مسئله را بدانید که ممکن است بوی برگ‌های آن برای شما کمی ناخوشایند باشد. برای جلوگیری از خورده شدن نهال‌های کوچک سنبل‌الطیب توسط پرندگان، می‌توانید برای آن‌ها یک قفس سیمی درست کنید. گیاه سنبل‌الطیب برای رشد به مقدار زیادی آب نیاز دارد. خاکی که گیاه سنبل‌الطیب در آن کاشته می‌شود باید زهکشی خوبی داشته باشد. درصورتی‌که در منطقه شما باران نمی‌بارد، هر جند روز یک بار خاک را با آب خیس کنید و مقدار زیادی آب به گیاه بدهید.

برداشت

برای جلوگیری از گسترش بیش‌ازحد گیاه سنبل‌الطیب و جلوگیری از به دانه رفتن گیاه، گل‌های آن را بچینید. از گل‌های گیاه سنبل‌الطیب می‌توانید به‌عنوان دسته‌گل استفاده کنید. همچنین چیدن گل‌ها باعث می‌شود که ریشه‌ها قوی بمانند و این کار برای زمانی که گیاهان به خواب می‌روند مفید است. برای چیدن گل‌ها از یک چاقو یا قیچی تیز استفاده کنید. گل‌ها را با مقداری از ساقه بچینید. گیاه سنبل‌الطیب در اوایل بهار گل می‌دهد، شما می‌توانید از هر گیاه، دو یا سه گل برداشت کنید (بستگی به سن گیاه دارد). برای برداشت ریشه‌ها و برگ‌های دارویی گیاه سنبل‌الطیب، یک سال کامل صبر کنید. ریشه‌های بالغ سنبل‌الطیب را در پاییز برداشت کرده و خشک کنید. چند روز قبل از برداشت ریشه‌های سنبل‌الطیب، به گیاه آب ندهید. در این صورت ترکیبات طبیعی گیاه قوی‌تر می‌شوند.

گیاهان سنبل‌الطیب مسن‌تر را توسط بیل از خاک بیرون آورید و اجازه دهید تا گیاهان جوان‌تر برای سال آینده رشد کنند. بیل را به‌صورت عمیق در خاک فرو کنید تا بتوانید تمام ریشه را بیرون آورید. ریشه‌ها را قبل از این‌که به خانه بیاورید با آب باغ بشویید. ریشه را به بخش‌های ۱/۶ تا ۲/۵ سانتی‌متری تقسیم کنید و آن‌ها را در یک کاسه بخیسانید و سپس با آب کامل بشویید. ریشه‌ها را در یک جای خشک و خنک به مدت دو یا سه ماه قرار دهید تا خشک شوند. ریشه‌ها بوی تندی دارند، بنابراین آن‌ها را برای خشک کردن در جایی مثل میز آشپزخانه قرار ندهید. جوشانده ریشه سنبل‌الطیب برای کمک به خواب، مفید است. برگ‌های سنبل‌الطیب را برای استفاده در چای جدا کنید. از برگ‌های تمیز و تازه سنبل الطیب به‌عنوان یک چای آرام‌بخش استفاده کنید و یا آن‌ها را خشک کرده و با چای خشک مخلوط کنید.

ریشه سنبل‌ الطیب از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است خواص سنبل الطیب مهم آن به شرح زیر است:

ضد تشنج

رفع ناراحتی‌های عصبی و هیستریک

ضد اسپاسم و آرام‌بخش

تب بر

درمان بی‌خوابی

ضد کرم معده و روده

ضد هیجان

برطرف‌کننده میگرن

برطرف کردن دلهره، تشویش و نگرانی

درمان بیماری مالیخولیا

برطرف کردن درد سیاتیک

درمان درد سینه

از بین برنده استفراغ

مؤثر در معالجه مرض قند

التیام زخم‌ها با گرد سنبل‌الطیب

گل مغربی گیاهی علفی و گل‌دار از خانواده Onagraceae و بومی آمریکای شمالی و جنوبی بوده که بیشتر به‌عنوان گیاهی دارویی کاشته می‌شود ولی می‌توان به جهت گل‌های زیبایش آن را به‌عنوان گیاهی زینتی مورد کاشت قرار داد. گل مغربی دارای گونه‌های فراوانی (حدوداً ۱۵۰ تا ۲۰۰ مدل) و دو رنگ گل مغربی زرد و گل مغربی صورتی است که به‌صورت یک‌ساله یا چندساله کشت می‌شود. گل مغربی اوایل قرن هفدهم به‌عنوان گیاه زینتی در باغ گیاه‌شناسی به اروپا معرفی شد و پس از حدوداً ۱۰۰ سال بعد خواص دارویی آن کشف شد و به‌عنوان گیاهی دارویی شناخته شد. تمامی قسمت‌های گیاه گل مغربی مصارف دارویی، آشپزی، خوراکی، پزشکی دارد. این شامل ریشه‌ها، برگ‌ها، شکوفه‌ها، جوانه‌های گل و دانه می‌شود.

ریشه‌های گل مغربی ضخیم و گوشتی و به رنگ قرمز است. ریشه‌ها می‌توانند خام یا پخته‌شده مانند سیب‌زمینی مصرف شوند. برگ‌های گیاه گل مغربی در سال اول و تا قبل از رویش گل‌ها می‌تواند به‌صورت خام به‌عنوان سالاد یا در سوپ و مانند اسفناج مصرف نمود. در برخی قبیله‌های آمریکایی از برگ‌های آن نوعی چای تهیه می‌کنند. گل‌های زرد گیاه مغربی معمولاً پس از غروب آفتاب شکوفا می‌شود و دلیل نام‌گذاری آن نیز همین است. گل‌های آن دارای عطر مطلوبی است و جذب کنده پرنده‌ها و پروانه‌ها و زنبورها است که معمولاً در طول روز به‌صورت جمع و پژمرده دیده می‌شود و بعد از غروب آفتاب تا طلوع آن شکوفا می‌شود. ارتفاع این گیاه حدوداً ۴۰ تا ۱۵۰ سانتی بوده و برگ‌های کشیده و بیضوی دارد و گل‌های آن به رنگ زرد و در برخی گونه‌ها به رنگ سفید یا صورتی بوده که از اواخر بهار تا اواسط یا اواخر تابستان ظاهر می‌شود. گل‌ها در برخی گونه‌ها درشت‌تر و در برخی گونه‌ها کوچک‌تر ظاهر می‌شود.

گل مغربی در اصل گیاهی دارویی بوده ولی از این گیاه برای کاشت در حاشیه باغ‌ها نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. کشور چین بزرگ‌ترین تولیدکننده گیاه مغربی است. از این گیاه در صنایع عطرسازی، داروسازی و لوازم آرایشی استفاده می‌شود. ساقه گل دهنده گل مغربی که دارای کرک‌های ریزی است گاهی در سال دوم کاشت ظاهر می‌شود. گل‌ها دارای چهار گلبرگ بوده و معمولاً به‌صورت گل آذین خوشه‌ای ظاهر می‌شود. کپسول‌های بذر این گیاه نیز حاوی دانه‌های ریز و قهوه‌ای‌رنگ می‌باشد که به‌سرعت بعد از رسیدن به روی زمین پخش می‌شود و یکی از مشکل‌های برداشت بذر است.

گل مغربی گیاهی مقاوم به خشکی و کم‌آبی است و به غرق آبی بودن خاک حساس است همچنین نسبت به سرما نیز مقاوم بوده اگرچه سرما باعث کاهش مواد مؤثر در دانه‌ها و گیاه می‌شود. بخش اصلی و دارویی گل مغربی دانه‌های روغنی و تلخ مزه آن است که معمولاً ماه مرداد تا مهرماه زمان برداشت می‌باشد. عملکرد بذر گل مغربی در چین بین ۱۱۲۵ و ۱۵۳۰ کیلوگرم در هکتار است. نام‌های دیگر گیاه گل مغربی عبارت‌اند از: Narrow leaf evening، primrose، sun drops، Evening primroses، narrow leaved sundrops و حشیشه الحمار.

کاشت

گل مغربی به‌راحتی از طریق بذر تکثیر می‌شود. ولی قلمه‌زنی و خوابانیدن نیز روش‌های رایج برای ازدیاد این گیاه است. کاشت بذر نیز هم به‌صورت مستقیم و هم غیرمستقیم (نشاء کاری) انجام می‌شود که معمولاً کاشت غیرمستقیم پیشنهاد می‌شود و رایج‌تر است. بذر معمولاً در فصل بهار یا پاییز کشت می‌شود. تقسیم بوته در اوایل بهار و قلمه‌زنی که از گیاه‌های چندساله گرفته می‌شود در اواخر بهار صورت می‌گیرد. قبل از کاشت بذر گل مغربی را به مدت ۶ تا ۱۲ ساعت در آب خیس نمایید. سپس بذر گل مغربی را در عمق ۰٫۵ تا ۱٫۵سانتی‌متری بکارید. بهترین فصل برای کاشت بذر گل مغربی بهار و تابستان و در مناطق گرمسیر پاییز است هنگامی‌که دمای هوا بالاتر از ۱۵ درجه شد و سرمای زمستان به اتمام رسید می‌توانید بذرهای خود را مستقیم در زمین اصلی یا گلدان موردنظر بکارید.

برای کاشت در گلدان باید گلدانی با حداقل سایز ۱۰ انتخاب نمایید و به‌طورکلی در هر سایز گلدان، بذرها را به فاصله ۵ تا ۱۰سانتی‌متر در گلدان بکارید بعدازاینکه گیاهان رشد کردند می‌توانید گیاهان اضافی را برای رشد بهتر باقی گیاهان حذف نمایید. برای کاشت خانگی در فصل بهار یا تابستان بذر گل مغربی را ۶ تا ۱۲ ساعت در آب خیس نمایید سپس در سینی نشاء یا لیوان‌های یک‌بار مصرف که با خاک تمیز ترجیحاً ترکیب (کوکوپیت + پرلیت + پیت ماس) پرشده در عمق ۰٫۵ تا ۱٫۵سانتی‌متری بکارید. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها و همچنین در اوایل رشد گیاه بستر همیشه مرطوب باشد. همچنین از آبیاری زیاد بپرهیزید تنها کافی است اجازه ندهید خاک خشک شود بعد از رشد کامل گیاه آبیاری هنگامی انجام شود که خاک کاملاً خشک شده است. بعد از رشد گیاهان و رسیدن به ارتفاع ۱۰ تا ۱۵سانتی‌متر آن‌ها را به زمین اصلی یا گلدانی با سایز حداقل ۱۰سانتی‌متر منتقل کنید یا اینکه از همان ابتدا بذرها را به‌صورت مستقیم در محل اصلی بکارید تا نیاز به جابجایی نباشد.

برای کاشت خانگی و به‌صورت محدود در تمامی طول بهار و تابستان می‌توان اقدام به کاشت در باغ (باغچه) و گلدان نمود یا در کل طول سال با ایجاد شرایط کاشت اقدام به پرورش این گیاه نمود. برای کاشت بذر گل مغربی در باغچه و مزرعه ابتدا خاک (بستر کشت) را به عمق ۱۵ تا ۲۰سانتی‌متر زیرورو کنید و با کود حیوانی پوسیده یا کمپوست مخلوط کنید. بعد از رشد جوانه‌ها و آماده شدن نشاءها یعنی رسیدن گیاه به ارتفاع ۱۰ تا ۲۰سانتی‌متر، آن‌ها را به محل اصلی کاشت منتقل کنید. تا قبل از جوانه‌زنی بذر گل مغربی، بستر کشت همیشه باید مرطوب باشد ولی غرق آبی نه. برای تسریع در جوانه‌زنی بذرها می‌توانید بر روی بستر کشت یک مشما شفاف بیاندازید. توجه کنید که با این کار دما زیر مشما بالا می‌رود و درصورتی‌که هوا خیلی گرم باشد از انجام این کار پرهیز کنید و تنها مراقب باشید که خاک خشک نشود.

علف‌های هرز را از همان ابتدا حذف کنید. وجود علف هرز باعث رقابت در جذب مواد مغذی خاک میان گیاه و علف هرز می‌شود و باعث کاهش مواد دریافتی موردنیاز گیاه می‌شود. گل مغربی را هم به‌صورت کرتی و هم به‌صورت ردیفی می‌توانید کشت کنید. برای کاشت ردیفی فواصل بین ردیف‌ها را ۵۰ تا ۷۰ و فواصل بین گیاهان را ۲۰ تا ۳۰سانتی‌متر در نظر بگیرید. گل مغربی گیاهی مقاوم بوده و تقریباً دچار آفات خاصی نمی‌شود. بخش اصلی و دارویی گل مغربی دانه‌های روغنی و تلخ مزه آن است که معمولاً ماه مرداد تا مهرماه زمان برداشت می‌باشد. عملکرد بذر گل مغربی در چین بین ۱۱۲۵ و ۱۵۳۰ کیلوگرم در هکتار است.

شرایط محیط و نگهداری

خاک

برای کاشت و رشد نیاز به خاک نیمه سبک و با زهکشی مناسب دارد که خیلی آب را در خود نگه ندارد. خاک شنی ماسه‌ای و لومی مرطوب و دارای زهکشی مناسب با ph حدوداً ۶ برای رشد گل مغربی ایده آل است. این گیاه تحمل خاک‌های آهکی، شور، صخره‌ای، خشک و کم‌عمق را نیز دارد و به‌طورکلی نسبت به نوع خاک حساس نیست.

آبیاری

تحمل خشکی و کم‌آبی گیاه گل مغربی نسبتاً خوب است ولی در کل نیاز به آبیاری آن متوسط است و آبیاری منظم باعث افزایش عملکرد آن می‌شود. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها و همچنین در اوایل رشد گیاه بستر همیشه مرطوب باشد. همچنین از آبیاری زیاد بپرهیزید تنها کافی است اجازه ندهید خاک خشک شود بعد از رشد کامل گیاه آبیاری هنگامی انجام شود که خاک کاملاً خشک شده است.

نور

نیاز به محیطی کاملاً پرنور و روشن و آفتاب کامل و مستقیم دارد. رشد و عملکرد آن در سایه کاهش می‌یابد.

دما

گل مغربی گاهی تا دمای ۵- درجه را نیز تحمل می‌کند. دمای مناسب برای جوانه‌زنی بذر گل مغربی ۱۵ تا ۲۰ درجه بوده و دمای مناسب برای رشد این گیاه حداقل ۲- و حداکثر ۳۵ درجه است.

خواص دارویی و نحوه مصرف

همان‌طور که گفته شد در ابتدای کشف گل مغربی این گیاه بیشتر به‌عنوان گیاهی زینتی کاشته می‌شد و صد سال بعد به‌عنوان گیاهی دارویی شناخته شد و به فواید گل مغربی پی بردند. امروزه از این گیاه در قالب کپسول گل مغربی، قرص گل مغربی، پماد گل مغربی ، روغن گل مغربی و لوسیون گل مغربی یافت می‌شود. دانه‌های رسیده این گیاه بخش اصلی دارویی این گیاه را تشکیل می‌دهد. ذرت‌های این گیاه دارای ۲۰ تا ۳۰ درصد روغن هستند که یک منبع تجاری مهم جهت گاما لینولنیک اسید (GLA) می‌باشند. برخی از محققین عنوان کرده‌اند که باوجود حضور سطوح بالای گاما لینولنیک اسید در بذر گیاهانی مانند گل‌گاوزبان به نظر می‌رسد روغن بذور گل مغربی فعال‌ترین فرم بیولوژیکی گاما لینولنیک اسید را دارا است.

در ادامه به برخی خواص گل مغربی اشاره می‌کنیم:

بهبود و التیام دهنده زخم‌ها

خاصیت ضدالتهابی

بهبود درمان بیش فعالی کودکان

آرام‌بخش و ملین

برای درمان بیماری آرتریت روماتوئید و بیماری اسکلروز مفید است

درمان بیماری‌های پوستی و اگزما

کاهش آسیب عصبی ناشی از دیابت

درمان عفونت‌های ویروسی

درمان بیمارهای ناشی از کم‌کاری سلول‌های کبدی

تأمین‌کننده اسیدهای چرب ضروری بدن

ضد سرطان و کاهش‌دهنده سطح کلسترول

کاهش‌دهنده فشارخون

بذر گل همیشه بهار نارنجی ارائه‌شده از نوع پرپر بوده و زیبایی خاص به گلدان و باغچه شما می‌بخشد. منشأ گل همیشه بهار جنوب اروپا و حوزه مدیترانه و یکی از رایج‌ترین گل‌های فصلی است. نام آن از کلمه Calendae، به معنی اولین روز ماه گرفته شده است چون به‌تقریب در تمام سال گل می‌دهد. از جاهای گرم تا مناطق خیلی سرد قابل‌کشت است. این گیاه به‌عنوان یک گل یک‌ساله در برنامه گل‌کاری قرار می‌گیرد ولی می‌تواند به‌صورت علفی چندساله به زندگی خود ادامه دهد که در این حالت گل‌ها مرغوبیت سال اول را ندارند. بنابراین کمتر به‌صورت چندساله کشت و کار می‌شود. گل‌ها ۳ –۱۰ سانتی‌متر قطر داشته و به‌تنهایی در انتهای ساقه گل دهنده قرار دارند. ارتفاع بوته‌ها حدوداً ۳۰ سانتی‌متر است. در انواعی از آن که ساقه‌ها یا دمگل‌های طویل و قوی و گل‌های درشت دارند، از گل بریده آن‌ها استفاده می‌شود. بذر گل همیشه بهار اغلب به‌عنوان مرز بین سایر گل‌ها کاشته می‌شود. گل همیشه بهار در شب جمع شده و حالت بسته و نیمه بسته به خود گرفته و در روز باز می‌شود. یک نکته خیلی جالب درباره بذر گل همیشه بهار هم باید گفت و آن این‌که در اثر مالش برگ و گل آن بوی خوبی متصاعد می‌شود. خاصـیت دارویـی داشته و برای درمان بیماری‌های پوستی به کار می‌رود.

خواص گل همیشه بهار پرپر متعدد است. گل همیشه بهار به‌عنوان ضدعفونی‌کننده پوست و در پمادهای پوستی مورداستفاده قرار می‌گیرد. گل همیشه بهار پرپر به ارتفاع ۴۰ تا ۷۰ سانتی‌متر رشد می‌کند. قطر گل‌ها ۴ تا ۷ سانتی‌متر است. کاشت گل همیشه بهار در گلدان امکان پذیر است و در برابر سرما مقاومت بالایی دارد و جذب‌کننده حشرات مفید است. این گل یک گل بسیار زیبا و مناسب به‌عنوان شاخه گل بریده و استفاده در دسته‌گل است. گلبرگ‌های گل همیشه بهار خوراکی هستند و می‌توان آن‌ها را به‌صورت تازه یا خشک‌شده در سوپ‌ها، برنج، انواع دسرها، سوفله و سایر محصولات پخته‌شده به‌عنوان چاشنی مورداستفاده قرار داد. گل همیشه بهار یک انتخاب محبوب برای خوش‌طعم کردن سالاد است. قبل از استفاده، گلبرگ‌ها باید از پایه گل جدا شوند زیرا پایه گل تلخ است. گل همیشه بهار آلفا برای کاشت در زمین، گلدان، کاشت انبوه، مرز باغ و باغچه‌ها و در حیات خانه‌ها، استفاده در دسته‌گل و استفاده به‌صورت خوراکی کاربرد دارد. دمنوش گل همیشه بهار، روغن گل همیشه بهار و عرق گل همیشه بهار از دیگر موارد استفاده از این گیاه است.

گل همیشه بهار به سرما مقاوم بوده و در هوای سرد بهترین رشد را دارد. دمای مطلوب این گیاه حدود ۱۰ درجه سانتی‌گراد است. در انواع پاکوتاه گلدانی، دمای ۲۱ درجه در روز و ۱۶ –۱۷ درجه سانتی‌گراد در شب مناسب است. همیشه بهار گیاه خوبی برای تابستان است ولی بذر گل همیشه بهار باید در سایه کاشته شود تا کیفیت، طول ساقه و اندازه گل افزایش یابد. در زمستان بیشترین شدت نور باید برای آن فراهم شود. از نظر نیاز آبی، خاک باید همیشه مرطوب باشد. اگر گیاهان با خشکی روبرو شوند گلدهی کاهش می‌یابد. گاهی تولیدکنندگان برای تولید گیاهان با ساقه‌های محکم و نیز افزایش عمر گلدانی، آبیاری را کم می‌کنند. برای افزایش تعداد شاخه‌های جانبی و در نتیجه افزایش تعداد گل می‌توان جوانه انتهایی را حذف کرد. به نوع خاک حساسیتی نداشته و در بیشتر خاک‌ها می‌توان به کشت آن اقدام کرد. از آنجا که گلبرگ‌های پژمرده به‌طور طبیعی می‌ریزند نیاز به سرزنی نیست مگر آنکه بخواهیم از ریزش بذر جلوگیری کنیم. اگر شدت نور گلخانه خیلی کم و دما خیلی بالا باشد گل‌های ریز و ساقه‌های ضعیف به وجود می‌آید.

کاشت

اگر قصد کاشت زیاد و تولید این گل را دارید بهتر است در زمین یک کرت با این ترکیب خاک آماده کنید، سطح خاک را خوب صاف کنید قبل از پاشیدن بذرها سطح خاک را خوب آب بدهید و بعد بذر گل همیشه بهار را روی خاک بپاشید سپس بهتر است روی آن حدود نیم سانتیمتر کود دامی کاملاً پوسیده سرند شده بریزید و مجدد با آبپاش آب بدهید. اما اگر مقدار کمی از این بذر را تهیه کردید و برای باغچه خود و یا به مقدار چند تا گلدان می‌خواهید پرورش بدهید از این روش زیر استفاده کنید. در این روش خزانه شما باید کوچک باشد. ابتدا یک سبد پلاستیکی میوه یا گلدانی با دهانه بزرگ ولی عمق کم تهیه کنید. گلدان و یا سبد را از خاکی که در بالا ترکیب آن گفته شد پر کنید و خاک را خوب آب بدهید تا خاک نشست خود را بکند. حالا بذرها را روی سطح خاک بپاشید سپس حدود نیم سانتیمتر روی بذرها کود دامی کاملاً پوسیده سرند شده بریزید و مجدد به‌آرامی با آبپاش آب بدهید.

اگر کود دامی در دسترس شما نبود می‌توانید از ورمی کمپوست استفاده نمایید. اگر هر دو این‌ها در دسترس نبود از همان خاکی که ترکیب کردید برای روی بذرها استفاده نمایید (اما بهتر است از کود دامی استفاده کنید تا جوانه‌ها به‌خوبی رشد کرده و قوی شوند) حتماً کود دامی‌ای که استفاده می‌کند چندساله، کهنه، پوسیده، خشک و سرند شده باشد. به هیچ عنوان از کود دامی تازه استفاده نکنید.

بعداز اینکه جوانه‌های گیاه موردنظر به حدود ۵ تا ۸ سانتیمتر رسیدند آنها را از خزانه در آورده و در جای اصلی بکارید. برخی‌ها بذر را روی محلی که موردنظرشان هست می‌پاشند تا همان‌جا سبز بشود اما این روش درست نیست دلیلش این است که زمان بذرپاشی بذرها نامنظم روی زمین میافتند و وقتی سبز می‌شوند خیلی از آنها ممکن است کنار هم سبز بشوند اما زمانی که بذرها را درون خزانه بکارید بعد می‌توانید به‌صورت منظم بوته‌های این گل را به هر طریقی و به هر فاصله‌ای که می‌خواهید بکارید.

هیچ‌وقت اقدام به نگهداری گل و گیاهان بیرونی در منزل نکنید چون درون منزل نور و تهویه هوای کافی برای رشد گیاهان و درختان بیرونی وجود ندارد حتی کاشت بذر هم ممکن است با مشکل مواجه شود در کل اگر مکانی برای کاشت بذر ندارید و مجبور هستید که در منزل این کار را بکنید بهتر است گلدان خزانه را روی پنجره جنوبی بگذارید تا نور کافی به آن برسد و حتماً پس از سبز شدن بذر گیاهانی که بیرونی هستند آنها را به بیرون از خانه انتقال بدهید اگر به بیرون انتقال ندهید ساقه‌ها دراز شده و کم‌کم از بین می‌رود.

بابوبه گیاهی است یک‌ساله، معطر و به ارتفاع ۲۰ تا ۴۰ سانتیمتر که به‌صورت خودرو در مزارع و کنار جاده‌ها می‌روید. ساقه آن دارای انشعاباتی است و برگ‌های آن بریدگی‌های باریک و دراز با ظاهر برگچه مانند دارد. گل‌ها به‌صورت گل آذین کاپیتول و به رنگ سفید و زرد است. گیاهی دائمی و همیشه سبز که توده گل‌های مینائی شکل آن به رنگ زرد لیموئی هر یک در انتهای ساقه‌ای باریک در فصل تابستان ظاهر می‌شوند. برگ‌ها بسیار منقسم و سرخس مانند بوده و در فصل زمستان جذابیت گیاه را تأمین می‌کنند. حداکثر بلندی و گستردگی آن به یک متر می‌رسد. گل بابونه گیاهی است از تیرۀ کاسنی، همه‌جایی، علفی، یک‌ساله، دارای ریشه مخروطی شکل و کم‌وبیش سطحی که همیشه در اواخر دورۀ رویش از انشعابات فراوانی برخوردار می‌شود. این گیاه دارای خواص دارویی فراوان است. ساقه‌اش استوانه‌ای شکل است. ارتفاع ساقه متفاوت و بسته به محل رویش و شرایط اقلیمی آن است. در زمین‌های شور ساقه کوتاه و به‌صورت خوابیده روی زمین قرار می‌گیرد. برگ‌ها فاقد کرک و صاف به‌صورت متناوب نسبت به یکدیگر روی ساقه قرار می‌گیرند. گل‌ها در انتهای ساقه‌های اصلی و فرعی ظاهر می‌شوند. قسمت میانی گل‌ها که مجموعه‌ای از گلچه‌های لوله‌ای زردرنگ است و در اوایل رویش نیمه کروی، با باز شدن گلچه‌های لوله‌ای، کم‌وبیش مخروطی می‌شوند. گل‌های بابونه شیرازی دو نوع گلچه زبانه‌ای به رنگ سفید و گلچه لوله‌ای به رنگ زرد است. بخش مورداستفاده این گیاه، کاپیتول‌های (مرکز گل گیاه) آن است که در فاصله ماه‌های اردیبهشت تا مهر ماه، آن را از ساقه جدا می‌کنند. گل‌های بابونه کوچک بوده و فرم آن همانند گل مینا یا آفتابگردان و خوراکی بوده که در تهیه چای بابونه مورداستفاده قرار می‌گیرد، البته این تنها راه مصرف آن نبوده، از این گیاه به‌عنوان چاشنی در برخی غذاها و سالادها استفاده می‌شود. طعم گل‌های بابونه به‌طور غالب شیرین است. ساقه آن به رنگ سبز مایل به سفید، برگ‌های آن کوچک متناوب و دارای بریدگی‌های باریک، نامنظم و پوشیده از کرک است. گل‌های آن مجتمع در یک طبق که به‌طور منفرد در انتهای ساقه گل دهنده در تابستان ظاهر می‌شود. در هر طبق، گل‌های سفید در اطراف و گل‌های زرد در قسمت وسط قرار دارند. بابونه از گیاهان بومی منطقه مدیترانه بوده ولی منشأ آن را در آسیای صغیر گزارش کرده‌اند. این گیاه امروزه پراکندگی وسیعی در اروپا، آسیای غربی، آفریقای شمالی آمریکای شمالی و جنوبی و استرالیا پیدا کرده است.

در ایران نیز گونه‌های مختلف جنس ماتریکاریکا در نقاط مختلف کشور رشد می‌کنند. این گیاه در آذربایجان، لرستان، فارس قیروکارزین غربی اندیمشک و خوزستان (دزفول، ایذه، هفت گل، شوشتر، رامهرمز و بهبهان) اطراف تهران و دماوند و همچنین در جنگل فندقلو ویلکیج نمینو همچنین در مناطق وسیعی از چمنزارهای استان چهارمحال و بختیاری در [میزدج و کوهرنگ و سایر نقاط] می‌روید. بعضی از گونه‌های دیگر بابونه مانند بابونه آلمانی در نواحی مختلف اروپا می‌روید.

کاشت بابونه

بابونه را معمولاً به‌صورت مستقیم کشت می‌کنند و نشاء گیری آن رایج نیست و توصیه نمی‌شود، بذر بابونه بسیار ریز بوده و در هر نیم گرم بیش از هزار عدد بذر وجود دارد. برای کاشت بابونه را می‌توان دو نوبت در سال به‌صورت مستقیم کاشت: ۱) نیمه دوم اسفندماه ۲) اواخر شهریور تا اواخر مهرماه

برای کاشت خانگی و به‌صورت محدود در تمامی طول بهار و تابستان می‌توان اقدام به کاشت در باغ (باغچه) و گلدان نمود. برای کاشت بذر بابونه در باغچه و مزرعه ابتدا خاک (بستر کشت) را به عمق ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر زیرورو کنید و با کود حیوانی پوسیده یا کمپوست مخلوط کنید. بذرها را با ۳ تا ۵ برابر حجم آن با خاک یا ماسه مخلوط کنید و سپس به‌صورت دست پاش بر روی سطح خاک بپاشید و بر روی آن سطح نازکی از خاک نرم بریزید. علاوه بر گیاه بابونه که نیاز به نور کامل دارد، بذر بابونه نیز برای جوانه‌زنی نیاز به نور دارد در نتیجه در محیطی کاشته شود که پر نور باشد.

برخی معتقدند که روی بذر بابونه را نباید با خاک پوشاند زیرا برای جوانه‌زنی باید نور دریافت کنند ولی این عمل درصد جوانه‌زنی را کاهش می‌دهد چون برخی بذرها با خاک ارتباط برقرار نکرده و خشک می‌مانند و جوانه نمی‌زنند. برای کاشت بذر بابونه در گلدان، گلدان انتخابی باید عمقی حداقل ۱۰ سانتی‌متری داشته باشد. چون بذرها در عمق کمی کاشته شده حتماً به نحوی آبیاری شود که بذرها شسته نشود. تا قبل از جوانه‌زنی بذر، بستر کشت همیشه باید مرطوب باشد ولی غرق آبی نه برای تسریع در جوانه‌زنی بذرها می‌توانید بر روی بستر کشت یک مشما شفاف بیاندازید، توجه کنید که با این کار دما زیر مشما بالا می‌رود و درصورتی‌که هوا خیلی گرم باشد از انجام این کار پرهیز کنید و تنها مراقب باشید که خاک خشک نشود.

بعد از جوانه‌زنی بذرها، گیاهان قوی را نگه دارید و باقی را حذف کنید همچنین با حذف گیاهان اضافه فاصله گیاه بابونه‌ها را از یکدیگر ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر برسانید تا فضای کافی برای رشد تمامی گیاهان فراهم شود. علف‌های هرز را از همان ابتدا حذف کنید، وجود علف هرز باعث رقابت در جذب مواد مغذی خاک میان گیاه و علف هرز می‌شود و باعث کاهش مواد دریافتی موردنیاز گیاه و کم شدن اسانس و عطر گیاه می‌شود. دمای کاشت بذر و جوانه‌زنی ۲۰ تا ۲۵ درجه مناسب است، بعد از رشد دماهای بالاتر را نیز تحمل می‌کند. (بذرها در دمای ۵ تا ۱۰ درجه نیز قابلیت جوانه‌زنی دارند) PH مناسب برای خاک بابونه ۸ تا ۹ است، بابونه تحمل خوبی در مقابل خاک‌های شور داشته و در این نوع خاک نیز قابل کاشت بوده ولی گلدهی و میزان اسانس را کاهش می‌دهد. آبیاری گیاه بابونه باید به‌طور منظم باشد، مرطوب بودن خاک پای گیاه باعث افزایش گلدهی و افزایش میزان اسانس می‌شود.

برای مبارزه با علف­های هرز بابونه می­توان از علف­کش مالوران به میزان ۳ الی ۴ کیلوگرم در هکتار به‌صورت محلول پاشی استفاده کرد. زمان مناسب برای استفاده از این علف­کش اواسط فروردین ماه است. این علف­ کش تأثیر سوئی بر گیاه ندارد و می­توان تا مرحله ۲ یا ۳ برگی از آن استفاده کرد. به کار بردن ۱ تا ۵/۱ کیلوگرم در هکتار نمک سدیم ۲٫۴٫D برای کنترل علف­های هرز مفید است. ترفلان به مقدار ۲ لیتر در هکتار به‌صورت پیش رویشی به خاطر عدم وجد پس مانده نامطلوب از این سم بسیار مورد استفاده قرار می­گیرد. از آنجایی که این گیاه بخصوص در مرحله ۲ تا ۳ برگی قدرت رقابت خوبی با علف­های هرز دارد، در کشت آن نیاز چندانی به علف‌کش نیست. اما درصورتی‌که نیاز به سم‌پاشی قطعی باشد بهتر است این کار را در حدود ۶ هفته قبل از کاشت با استفاده از علف­کش­هایی که روی بذر علف هرز مؤثر هستند و یا زمانی که علف هرز در حال جوانه­زنی است، انجام داد. آبیاری این گیاه معمولاً به‌صورت آبیاری این گیاه معمولاً به‌صورت ثقلی- کرتی صورت می­گیرد. مناسب­ترین رطوبت خاک بین ۶۰ تا ۷۰ درصد است. آبیاری در طی گل­دهی بسیار مفید بوده و سبب یک‌بار برداشت اضافی گل می­شود.

برداشت

قسمت مورد مصرف گل‌های گیاه بابونه است که به‌صورت خشک‌شده مصرف می‌کنند در نتیجه هنگامی‌که گل‌ها باز می‌شوند برداشت آغاز می‌شود. برداشت گیاه بابونه در جهان در سطح وسیع به‌وسیله ماشین‌های مخصوص و در سطح‌های کوچک‌تر با ابزارهای ساده و دستی انجام می‌شود که در تصویر زیر می‌بینید، گل‌ها معمولاً برای دسته‌بندی و جابجایی بهتر همراه با بخشی از دمگل (ساقه) گیاه برداشت می‌شوند (معمولاً ۵ سانتی‌متر) در این حالت دارای بالاترین اسانس است. برای داشتن بالاترین کیفیت، گل‌ها به فاصله کمی از برداشت باید خشک شوند. در هر هکتار زمین زیر کاشت بابونه معمولاً ۰٫۵ تا ۲ تن گل بابونه تازه برداشت می‌شود که پس از خشک نمودن می‌توان ۰٫۱ تا ۰٫۵ تن گل خشک به دست آورد.

خواص بابونه

بابونه از نظر طب قدیم ایران گرم و خشک است و از تقویت‌کننده‌های تلخ به حساب می‌آید.

یکی از مهم‌ترین خواص گل بابونه، درمان زخم و ورم معده است که به‌آسانی این مرض را درمان می‌کند.

بابونه اعصاب و قوای جنسی را تقویت می‌کند.

بابونه تقویت‌کننده مغز است.

بابونه ادرارآور و قاعده آور است.

این گیاه ترشح شیر را در مادران شیرده افزایش می‌دهد.

استفاده از بابونه در زیبایی به‌اندازه قدمت به‌کارگیری آن در عطاری‌ها سابقه دارد. خواص آن به‌خصوص برای پوست‌های شکننده و حساس در مقابل تغییرات جوی مفید است.

درمان‌کننده سردرد و میگرن است.

استفاده از بابونه سنگ مثانه را خرد و دفع می‌کند.

اگر کسی قطره‌قطره ادرار می‌کند، به او دم‌کرده بابونه دهید تا درمان شود.

بابونه درمان‌کننده کمی ترشحات عادت ماهیانه است.

برای درمان چشم‌درد، بابونه را در سرکه ریخته و بخور بابونه دهید.

برای تسکین دردهای عضلانی دم‌کرده بابونه بنوشید.

جویدن بابونه برای التیام زخم‌های دهان مفید است.

بابونه تب بُر و تسکین‌دهنده درد است.

بابونه تقویت‌کننده معده است.

برای تسکین درد در هنگام دندان‌درآوردن بچه‌ها، به آن‌ها دم‌کرده بابونه بدهید.

برای رفع بی‌خوابی و داشتن یک خواب آرام و راحت، کافی است ۱۰ دقیقه قبل از رفتن به رختخواب، یک فنجان دم‌کرده بابونه بنوشید.

بابونه برای رفع ورم روده مؤثر است.

بابونه درمان‌کننده بی‌اشتهایی است.

دم‌کرده بابونه درمان‌کننده کم‌خونی است.

از بابونه برای رفع کرم معده و روده استفاده کنید.

بابونه تسکین‌دهنده دردهای عادت ماهیانه است.

بابونه برای رفع زردی مفید است.

حمام بابونه اثر نیرو دهنده دارد. برای این منظور چند قطره اسانس بابونه را در وان حمام ریخته، مدت یک ربع در آن دراز بکشید.

برای تسکین درد، چند قطره اسانس بابونه را با یک قاشق روغن بادام مخلوط کرده و روی محل‌های دردناک بمالید تا درد را تخفیف می‌دهد.

اسانس بابونه مخلوط با روغن بادام برای رفع ناراحتی‌های پوستی نظیر اگزما، کهیر و خارش مفید است.

برای رفع گوش‌درد و سنگینی گوش، یک قطره روغن بابونه را در گوش بچکانید.

اسانس بابونه چون اثر تهوع‌آور دارد، در مسمومیت‌های غذایی مصرف می‌شود.

روغن بابونه را برای از بین بردن کمردرد، درد مفاصل و نقرس روی محل درد بمالید.

با دم‌کرده بابونه اگر موهای بلوند را بشویید آن‌ها را روشن‌تر و شفاف‌تر می‌کند.

خانم‌هایی که یائسه شده‌اند، بهتر است همه روزه دمنوش بابونه بنوشند، زیرا اختلالات یائسگی را برطرف می‌کند.

بابونه ضد آلرژی است.

همچنین از راه‌های زیر نیز می‌توانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:

کارلا (موموردیکا کارانتیا، ماموردیکا، جگر زلیخا، خربزه جذامی، خربزه تلخ، خیار کارلا، خیارچنبر تلخ، خیار تلخ کارلا) یکی از گیاهان دارویی بسیار مفید و رایج مصرفی در آسیای جنوبی است. کارلا از جمله گیاهان بالارونده است که به‌سرعت رشد می‌کند. این گیاه جزء خانواده کدوئیان می‌باشد. ارتفاع این گیاه به ۵ متر نیز می‌رسد و بهتر است برای رشد حتماً از داربست یا قیم استفاده شود. معمولاً برای استفاده از میوه و همچنین سایر اندام‌های گیاه کارلا را مورد کشت قرار می‌دهند. برگ‌های این گیاه، گرد، پنجه‌ای و زیبا بوده و دارای میوه‌های کمی عجیب و غریب است. اندازه برگ‌های کارلا معمولاً بین ۴ تا ۱۲ سانتی‌متر متغیر می‌باشد. میوه‌های کارلا طعم تلخی دارد ولی خواص درمانی و دارویی بی‌نظیر آن دلیل مصرف بالای آن در این کشورها شده است. علاوه بر آسیای جنوبی در آفریقای شرقی و جنوب آمریکا نیز گونه‌های دیگر این میوه برای اهداف دارویی و غذایی کشت می‌شود. کارلا گیاهی گرمسیری و نیمه گرمسیری/ معتدل بوده و همانند کدو یا خیار است و دارای مزه تلخ می‌باشد. بر روی سطح این خیار برجستگی های نامنظمی قرار گرفته که ظاهر آن را از خیارهای معمولی متمایز می‌کند.

رنگ کارلا یا کارلا در ابتدای تشکیل سبز تیره بوده و بعد از گذشت زمان به رنگ سبز روشن‌تر و اگر بر روی بوته بماند به رنگ زرد مایل به نارنجی تبدیل می‌شود و بعد از مدتی بر روی بوته می‌ترکد و بذرهای آن بر روی زمین می‌ریزد. توجه داشته باشید که این میوه هر چه دیرتر برداشت شود دارای تلخی کمتر بوده و خوش خوراک‌تر است. گیاه کارلا یا خربزه تلخ میوه‌ای گرمسیری و نیمه گرمسیری است و در مناطق معتدل نیز می‌توان به‌صورت یک‌ساله کشت نمود.

کاشت کارلا

کارلا نیز مانند سایر گیاه کدوئیان جزو سبزیجات فصل گرم نسبت به سرما حساس‌ و کاشت آن‌ها در هوای گرم انجام می‌گیرد. کارلا در انواع خاک رشد می‌کند، اما خاک شنی لومی به‌خوبی زهکشی شده برای کشت در هوای آزاد مناسب است. بهترین رشد و میوه‌ بندی آن در pH حدود ۸/۶-۶ رخ می‌دهد. pH خیلی پایین (زیر ۵/۵) می‌تواند میوه‌ بندی را کاهش دهد. کشت آن به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم (نشایی) انجام می‌گیرد. در کشت مستقیم، بذر کارلا مستقیماً در زمین اصلی کاشته می‌شود. جهت سهولت جوانه‌زنی و تسریع در این کار ممکن است بذور را یک تا دو روز قبل از کاشت در یک پارچه مرطوب در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد بخیسانند. فاصلۀ دو خط کشت ۳ – ۵/۲ متر و همچنین فاصلۀ بوته‌ها نیز ۳۰-۳۰ سانتی‌متر می‌رسد. روش کاشت به‌صورت کپه‌ای است و پس از سبز شدن تعداد بوته‌ها را به ۱ تا ۲ عدد کاهش می‌دهند. عمق کاشت بذر گیاه کارلا ۲ سانتی‌متر یا کمی بیشتر است. بوته کارلا برای رشد اولیه خود احتیاج به گرما و رطوبت کافی دارد، بنابراین عمل کاشت بذر خیار کارلا تا زمانی که دمای خاک به ۲۰-۱۸ درجه سانتی‌گراد نرسیده است انجام نمی‌گیرد. بدیهی است که با افزایش دما مثلاً تا حد ۲۵ درجه یا بیشتر، جوانه‌زنی نیز تسریع می‌گردد. میزان بذر موردنیاز برای یک هکتار ۳-۲ کیلوگرم است. تهیه و آماده‌سازی زمین مثل خیار است.

کشت غیرمستقیم در اقلیم‌های خیلی سرد صورت می‌گیرد. بهتر است قبلاً در یک گلخانه در سینی‌های نشاء یا گلدان‌های کیسه‌ای کشت شوند و سپس در هوای مناسب به زمین اصلی منتقل گردند. کارلا به‌سرعت و بلافاصله پس از دو هفته بعد از کاشت رشد می‌نماید و ساقه‌های رونده آن به‌صورت پیچکی حرکت می‌کند. برای رشد بهتر و همچنین برداشت آسان‌تر بهتر است از قیم‌ها و شبکه داربستی استفاده شود تا از نظر اندازه و راندمان محصول، نتیجه کار بهتر باشد و برداشت محصول و نگهداری آن به‌راحتی انجام شود.

از بوته کارلا شاخه‌های زیادی منشعب می‌شود که خیلی از آن‌ها تولیدی در بر نخواهند داشت. این شاخه‌ها باید قبل از رسیدن به قسمت‌های بالا هرس شوند. تحقیقات نشان داده است چنانچه حدود ۱۰ گره بارور برای هر بوته گذاشته شود، نتیجه بهتری خواهد داد. چنانچه بوته‌ها هرس نشوند، هر بوته حدود ۱۰ تا ۴۰ گره بارور تولید می‌کند و ۵/۰ تا ۲ متر بالا می‌رود. کارلا تحمل خشکی را ندارد. باید محیط ریشه تا عمق ۵۰ سانتی‌متری مرطوب نگه داشته شود. آبیاری هر هفته در فصول گرم و خشک صورت می‌گیرد. به هنگام بارندگی باید زهکش‌های مناسبی وجود داشته باشد تا رشد گیاه را مواجه با مشکل نسازد. در مناطقی که با محدودیت آب مواجه هستند، آبیاری و تغذیه قطره‌ای مؤثرترین روش است.

کارلا نسبت به خیلی از بیماری‌های مشترک خانواده کدوئیان حساس است برای پوتی ویروس خربزه یک میزبان محسوب می‌شود. سفیدک سِرکوسپورا، پژمردگی باکتریایی، پژمردگی فوزاریوم و نماتد گره‌های ریشه از جمله بیماری‌های معمول کارلا است. چنانچه رطوبت بالایی وجود داشته باشد، بیماری‌های قارچی رخ می‌دهد، مگس میوه بیشترین خسارت را به کارلا می‌زند زیرا لارو حشره در درون میوه زندگی می‌کند و از اثر مستقیم حشره‌کش‌ها محافظت می‌شود. سوسک‌ها، تریپس ها، کرم‌های طوقه بر، کرم غوزه پنبه، شته‌ها، کنه‌ها و آفات عمومی از دیگر آفت‌های کارلا می‌باشند. مبارزه شیمیایی با آفت‌ها تجویز نمی‌شود مگر زمانی که میزان خسارات معنی‌دار باشد.

کارلا به هنگام برداشت نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارد. میوه‌ها را باید به هنگام رشد مواظب بود که خیلی بزرگ و خیلی تلخ نشوند. به‌طور معمولی ۱۵ تا ۲۰ روز بعد از گلدهی و یا ۷۰ تا ۸۰ روز بعد از کاشت درحالی‌که طول میوه ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر است، زمان مناسبی برای برداشت می‌باشد. البته در برداشت، باید به نوع مصرف توجه داشت. میوه‌ها باید سبز روشن، نازک و آبدار و تخم‌ها سفید و نرم باشند و برداشت باید توسط قیچی باغبانی یا چاقوی تیز انجام شود. چنانچه میوه خیلی بزرگ شود، اسفنجی، تلخ، زرد یا نارنجی و ترک‌خورده می‌شود. میوه کارلا بعد از برداشت نباید مدت زیادی باقی بماند بلکه به‌سرعت باید به فروش برسد. میوه‌های خسارت‌دیده و آسیب‌دیده را جدا کرده و به‌دقت میوه‌ها را در کارتن یا سبد چیده و در محل سردی با دمای ۱۲ تا ۱۳ درجه سانتی‌گراد و رطوبت ۸۵ تا ۹۰ درصد انبار یا نگهداری می‌کنند. در چنین شرایطی میوه‌ها برای مدت دو تا سه هفته باقی می‌ماند. در دمای کمتر از ۱۰ درجه، یخ می‌زند و صدمه می‌بیند. در دمای بالای ۱۳ درجه نیز نباید نگهداری شود چون میوه زرد یا نارنجی می‌شود و ترک خورده و باز می‌شود. میوه کارلا را باید از سایر میوه‌ها نظیر موز، آناناس و سیب جدا نگهداری نمود چون مقدار زیادی اتیلن که نوعی هورمون رساننده است، دارند.

خواص کارلا

مردم هند و چین (آسیای جنوبی) و آفریقای جنوبی از این میوه به‌منظور درمان محلی و سنتی دیابت، پاک‌سازی کبد، بیماری‌های پوست و مو، درمان سرفه و بیماری‌های تنفسی، روماتیسم، رفع یبوست، کاهش سطح کلسترول بد و … استفاده می‌کنند که البته این تنها بخش اندکی از خواص درمانی این میوه باارزش است. هنگامی‌که کارلا به رنگ زرد درمی‌آید و کامل رسیده می‌شود می‌شکافد و بذرهای آن بیرون می‌ریزد، بذرها درون لایه‌ای ژله‌ای و قرمزرنگ و شیرین قرار دارد.

کارلا یا خربزه تلخ بسیار کم‌کالری بوده و در هر ۱۰۰ گرم از این میوه تنها ۱۷ کالری وجود دارد، بااین‌وجود غلاف‌های آن منابع غنی از فیبر غذایی، مواد معدنی، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. خربزه تلخ حاوی phytonutrient, polypeptide-P (یک انسولین گیاهی) است که به کاهش سطح قند خون و دیابت نوع ۲ کمک می‌کند، در ایران اغلب از این میوه به‌عنوان میوه دیابتی‌ها (درمان دیابت) نام می‌برند. جالب است بدانید علاوه بر میوه‌های کارلا، برگ‌ها و ساقه‌ها و حتی ریشه نیز مصرف دارویی دارد.

از عوارض کارلا این که می تواند باعث گرفتگی معده و اسهال شود. بعضی از داروهای دیابت هم به خوبی با کارلا مخلوط نیستند و اگر میخواهید از این میوه برای حفظ قند خون خود استفاده کنید، صحبتهای طولانی با پزشک خود داشته باشید. در نهایت، کارلای می تواند سقط جنین را هنگامی که در مقادیر زیادی گرفته می شود، ایجاد می کند و ممکن است کودکان را بیمار کند، بنابراین بچه ها و زنان باردار باید از آن اجتناب کنند.

نحوه مصرف کارلا

کارلا را به گونه‌های مختلف مصرف می‌کنند: سرخ‌شده، جوشانده، دم‌کرده، بخارپز، کباب شده. کارلا قبل از مصرف باید خوب شسته شود. آج‌ها و برجستگی‌های پوست خارجی آن باعث می‌شود که خاک و کثیفی در میان آن‌ها بنشیند و به‌راحتی تمیز نشود، پوست این میوه نیز خوراکی بوده البته برخی اعتقاد دارند که پوست کارلا را باید گرفت بنابراین می‌توانید لایه نازکی از پوست آن را قبل از مصرف با چاقو جدا کرد. بافت میانی کارلا که بذرها نیز درون آن قرار گرفته‌اند خوراکی و قابل پخت و پر است. کارلا را می‌توان با پوست و دانه‌ها پخت‌وپز و مصرف نمود ولی بهتر آن است که ابتدا از طول به‌طور کامل نصف کنید و با یک قاشق یا چاقو بافت میانی را به همراه بذرها خارج کنید و غلاف خارجی (قسمت‌های سبز رنگ) را به‌اندازه موردنظر خرد کنید و مصرف نمایید. غلاف تازه کارلا یک منبع عالی از فولات و ویتامین C و A است. آزمایش‌های اولیه آزمایشگاهی نشان می‌دهد که برخی از ترکیبات فیتوشیمیایی در خربزه تلخ ممکن است در درمان عفونت HIV مؤثر باشد. کارلا مخلوطی از فلاونوئیدها و آلکالوئیدها است که سبب تولید انسولین بیشتر در لوزالمعده و نتیجتاً سبب کنترل قند خون در بیماران دیابتی می‌گردد.