گل و گیاه ظرافت

شَبدَر جزء مهم‌ترین گیاهان علوفه ای خانواده لگومینز در مناطق معتدل و مرطوب است که از نظر علوفه‌ای و مرتعی دارای ارزش بسیار زیادی است و در تغذیه دام‌ها نقش بسزایی دارند. شبدرها گیاهی سه برگچه‌ای‌اند و به همین خاطر اسم علمی آن‌ها از دو کلمه لاتین "Tria" به معنی سه و "Folia" به معنی سه برگچه‌ای گرفته شده است. تعداد گونه‌های شبدر در دنیا حدود ۳۰۰ گونه ذکر شده که از این تعداد ۲۵ گونه از نظر کشاورزی مهم است که از این تعداد فقط ۹ گونه آن‌ها از جمله شبدر زیرزمینی به‌صورت تجارتی کشت می‌شوند. بیشترین پراکنش شبدرها در منطقه مدیترانه است، به‌طوری‌که در منطقه آسیا ۱۶۰–۱۵۰ گونه، آمریکا ۶۵–۶۰ گونه و در آفریقا ۳۰–۲۵ گونه گزارش شده است. بر اساس تحقیقات بانک ژن گیاهی و ذخایر توارثی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر تعداد گونه‌های تاکنون شناخته شده شبدر در ایران حدود ۵۴ گونه است.

خصوصیات کلی شبدرها

تمام شبدرها در آب‌وهوای خنک بهترین عملکرد را دارند. در بین شبدرها شبدر سفید از همه مقاوم‌تر است. میزان قند در شبدرها بیش از یونجه است و سطح برگ بیشتری نسبت به یونجه دارند اما مقاومت شبدرها به شوری کمتر از یونجه است و نیاز آبی شبدرها نیز کمتر از یونجه است. البته باید توجه داشت که شبدرها به لحاظ کمیت تولید در سطح پایین‌تری از یونجه قرار دارند و میزان مواد غذایی قابل‌هضم یونجه از شبدرها بیشتر است. به‌صورت کلی تفاوت شبدرها با یونجه این است که برگ یونجه بیضی شکل ولی برگ شبدر گلابی شکل است. همچنین رنگ برگ‌ها در شبدر سبز و شفاف و در یونجه سبز تیره است.

خصوصیات بذر شبدرها

تحقیقات انجام‌گرفته نشان می‌دهد مهم‌ترین عامل ایجاد بذرهای با پوسته سخت در شبدرها خشکی و کمی رطوبت نسبی هوا در زمان رسیدگی است. خواب بذر شبدر را به‌وسیله سرما دادن می‌توان شکست. بذر هیچ‌یک از شبدرها در زمان جوانه‌زنی به نور نیاز ندارند. به عبارت بهتر بذر هیچ‌یک از شبدرها فیتوبلاست نیستند. همان‌طور که ملاحظه می‌شود بزرگ‌ترین بذرها در بین گیاهان علوفه‌ای تیره بقولات مربوط به اسپرس و ماشک‌ها است. باید توجه داشت هرچه اندازه بذر بزرگ‌تر باشد معمولاً زودتر جوانه می‌زنند و گیاهچه بزرگ‌تری تولید می‌کنند. البته پوسته سخت بذر را نیز باید در نظر گرفت (مسلم است بذرهای دارای پوسته سخت دیرتر جوانه می‌زنند) موضوع ذکرشده در بالا به شرطی صحیح است که پوسته سخت بذرها صفر در نظر گرفته شود. در واقع هم میزان بذرهای سخت در بعضی از شبدرها مانند شبدر برسیم و شبدر لاکی بسیار پایین است. بذر بعضی از شبدرها مانند شبدر پنجه کلاغی (Lotus cornicaltus) بسیار به‌کندی جوانه می‌زند و گیاهچه بسیار ضعیفی تولید می‌کند، به‌طوری‌که ایجاد یک مزرعه کامل از این شبدر ممکن است تا دو سال به طول انجامد.

طرز کاشت بذر شبدر

شبدر از طریق بذر تکثیر می‌شود برای کاشت شبدر قبل از کشت زمین موردنظر را پس از شخم زدن و اضافه نمود کود صاف و برای کشت بذر شبدر آماده کنید. توجه داشته باشید که سطح زیر کشت باید کاملاً نرم و مسطح باشد. به دلیل ریز بودن بذر شبدر بهتر است آن را با خاک نرم مخلوط کنید و بر سطح موردنظر بپاشید. همچنین می‌توان از دستگاه بذرافشان نیز برای کشت بذر استفاده کنید. پس از کاشت بذر آن را آبیاری کنید. پس از مدتی بذر جوانه می‌زند.

زمان کاشت بذر: کشت بذر شبدر در مناطق سردسیر و نیمه سردسیر از نیمه شهریور ماه تا نیمه مهرماه است. کشت بهاره این گیاه نیز در برخی از مناطق متداول است.

ارتفاع: ارتفاع این گیاه با توجه به گونه‌های مختلفی که دارد متفاوت و بین ۳۰ تا ۱۰۰ سانتی‌متر است.

فاصله کاشت گیاه: در روش کشت مکانیزه برای تولید علوفه فاصله شبدر بین ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر است. برای تهیه بذر بین ۵۰ تا ۶۰ سانتی‌متر است.

عمق کاشت بذر: پس از کاشت بذر در صورت نیاز لایه نازکی خاک بریزید

خاک مناسب رشد: بهترین خاک برای رشد شبدر خاک‌های قلیایی و مرطوب می‌باشند.

دمای مناسب رشد: دمای مناسب برای رشد شبدر بین ۱۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد است.

مقدار آبدهی: به آبیاری متوسط و منظمی نیاز دارد بین دو آبیاری باید سطح موردنظر خشک باشد.

نور: از جمله گیاهان آفتاب دوست است که برای رشد به نور زیاد و همچنین هوای خنک نیازمند است.

خصوصیات تغذیه‌ای شبدرها

شبدر محصول علوفه‌ای مهمی است. به همین دلیل است که به‌طور گسترده‌ای در کشت علوفه‌ای و مراتع استفاده می‌شود. شبدرها به‌عنوان علوفه سبز، علوفه خوراکی و چمن پوششی استفاده می‌شوند. ۱۰۰ کیلوگرم از شاخ و برگ شبدر علوفه شامل ۸/۱۹ واحد و ۷/۲ کیلوگرم پروتئین قابل‌هضم است. شبدر اسیدهای آمینه ضروری بیشتری تر (سیستئین، تریپتوفان و لوسین) نسبت به دانه ذرت و دانه جو و گندم هستند. در شبدرها فسفر به‌ندرت از ۴۴/۱ گرم در هر کیلو ماده خشک پایین‌تر است و از این نظر نسبت به یونجه برتر هستند و دام‌هایی که از شبدر تغذیه می‌کنند، کمتر دچار کمبود فسفر می‌شوند. گونه شبدرهای حقیقی با Genus Trifolium همگی علفی و دارای برگ‌های سه‌تایی هستند. گل‌ها کوچک بسیاری دارند که روی یک دمگل کوتاه پرگل واقع شده است. گلبرگ پهن خارجی تنها اندکی بزرگ‌تر از سایر گلبرگ‌هاست. شبدرهای حقیقی می‌توانند یک‌ساله، دوساله یا چندساله باشند.

مواد ضد تغذیه‌ای در شبدرها: شبدرها دارای موادی هستند که از ارزش غذایی آن‌ها می‌کاهد. مثلاً شبدر قرمز دارای ماده‌ای به نام فورموننتین است که نوعی شبه استروژن گیاهی است و می‌تواند سبب سقط‌جنین در گوسفندان شود همین‌طور شبدر سفید دارای هیدرو سیانیدرید (HCN) که برای دام‌ها می‌تواند بسیار مضر باشد و مصرف زیاد آن فعالیت غده تیروئید را افزایش می‌دهد، شبدر پنجه کلاغی نیز دارای مقداری هیدروسیانیدرید است اما مقدار آن به حدی نیست که برای دام‌ها اسمیت بسیار بالا ایجاد کند. شبدر شیرین دارای یک ماده ضد تغذیه به نام کومارین است برای دام‌ها مضر است و سبب انعقاد خون در دام‌ها می‌شود و بسیار خطرناک است. همین‌طور مصرف زیاد شبدر ایرانی می‌تواند سبب افزایش برخی از اختلالات مربوط به دام مانند: enterotoxaemia (کلیه کاغذی)، photosensitisation ادرار سنگ (سنگ شبدر) در گوسفندان شود.

نفخ در اثر مصرف شبدرها: مصرف علوفه تازه شبدرها مانند بسیاری از بقولات دیگر به دلیل پروتئین زیادی که دارند در دام‌ها تولید نفخ می‌کند در اثر مصرف شبدر سفید، شبدر قرمز، شبدر شیرین و شبدر ایرانی در دام‌ها نفخ ایجاد می‌شود اما مصرف شبدر پنجه کلاغی و شبدر برسیم (مصری) در دام‌ها هیچ‌گونه نفخی ایجاد نمی‌کند، دلیل این موضوع وجود تانن‌ها قابل اتصال به پروتئین‌ها در این دو شبدر است که با رسوب پروتئین در شکمبه کمک می‌کند و مانع ایجاد نفخ می‌شود. در بین شبدرها خطرناک‌ترین آن‌ها به لحاظ نفخ زایی شبدر سفید لادینو است.

خواص شبدر

از جمله خواص شبدر به این مورد اشاره نمود که مواد (به‌اصطلاح ضد تغذیه) موجود در شبدر می‌توانند برای انسان خواص دارویی داشته باشند و مفید باشند مثلاً کومارین موجود در شبدر شیرین و گیاه Ferula badrakema می‌تواند سبب توقف رشد سلول‌های سرطانی مثانه شود. همین‌طور فورمونتین موجود در شبدر قرمز از ارزش دارویی خاصی برخوردار است، آزمایش انجام‌گرفته در سال ۲۰۱۰ نشان داده است که فورموننتین می‌تواند از رشد سلول‌های سرطان سینه در زنان جلوگیری کند، اما مصرف آن سبب مشکلات جنسی در مردان می‌شود. عرق شبدر چاق‌کننده است. مولد خون و نیرودهنده‌ی قوای جنسی می‌باشد. نرمی استخوان اطفال را درمان کرده و تصفیه کننده‌ی خون است. عسل شبدر همچنین می تواند به تنظیم فشار خون کمک کند. مصرف روزانه حداقل یک یا دو قاشق چای خوری از این عسل در اوایل روز به حفظ فشار خون کمک می کند.

برای خرید بذر شبدر و سایر علوفه به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

ریحان سبز با نام انگلیسی Green Basil و از خانواده labiateae یا نعناعیان، گیاهی یک‌ساله است که در گروه سبزی‌های برگی طبقه‌بندی می‌شود این گیاه ازنظر تیپ رشدی بهاره بوده و به دلیل عطروطعم فوق‌العاده و خواص درمانی خود همراه و یا به‌تنهایی زینت‌بخش سفره‌خانه‌هایمان است. ریحان گیاهی است علفی یک‌ساله و معطر که ارتفاع ساقه آن تا ۶۰ سانتیمتر می‌رسد. برگ‌های آن به‌صورت متقابل بیضوی و نوک‌تیز با کناره‌های دندانه‌دار است. گل‌های آن معطر و کوچک به رنگ‌های سفید، قرمز و گاهی بنفش مشاهده می‌شود. تخم آن سیاه و ریز است. برگ ریحان و سرشاخه‌های جوان آن به مصرف تغذیه می‌رسد ریحان در ایران و افغانستان به‌طور خودرو می‌روید در اکثر نقاط دنیا کاشته می‌شود.

اصل گیاه ریحان بومی ایران و افغانستان و سند است و در حدود پانصد سال پیش از هند به اروپا برده شده است و بالغ بر ۶۰ نوع ریحان در دنیا وجود دارد انواع مختلفی شامل سبز و بنفش و کرمانی و فری و ریحان کوچک و بزرگ معروف‌ترین آن‌هاست. مزه بیشتر آن‌ها شیرین و تند است و در برخی نیز مانند ریحان لیمویی و دارچینی مزه آن‌ها لیمو و دارچین است. این گیاه مانند سایر گیاهان هم‌خانواده خود دارای ماده مؤثره اسانس بوده که در کرک‌های ترشحی یا حجره‌های مخصوص در برگ و ساقه و گل‌ها ساخته و ذخیره می‌شوند و در اندام‌های مختلف آن‌ها نیز موسیلاژ و تانن و مواد تلخ نیز وجود دارد. در اکثر نقاط کشور عزیزمان ایران این گیاه به‌عنوان یک سبزی خوراکی کشت و کار شده و از برگ‌های آن استفاده می‌شود در صورت تهیه اسانس بایستی از اندام‌های هوایی گیاه استفاده گردد. در ایران دو نوع سبز و بنفش آن کشت می‌شود و بنفش آن از مزه تند و تیزتری برخوردار است آنالیز اسانس این دو نوع نشان می‌دهد که میزان ترکیبات آن‌ها باهم تفاوت دارد.

متأسفانه این روزها برخی اخبار مبنی بر آبیاری سبزی‌ها با آب فاضلاب و ناسالم بودن آنها به گوش می‌رسد. بنابراین بهتر است امسال برای کاشت سبزی مصرفی خودمان دست به کار شده و دیگران را نیز به کاشت سبزی در منزل و آپارتمان تشویق کنیم. مشاهده رشد هر روزه سبزی‌ها در گلدان و برداشت و مصرف آن یکی از راه‌های یافتن آرامش در این ایام است. اگر می‌خواهید سبزی‌هایتان را پشت پنجره و تو گلدان‌های زیبا پرورش بدهید بهتر است از خاک آماده و تمیز استفاده کنید تا فضای آپارتمان از حشره و موجودات دیگر پر نشود. بهترین خاک برای کاشت سبزی کمپوست آماده است. اگر فقط می‌خواهید چند نمونه سبزی بکارید بدون شک ریحان سبز یا بنفش، تربچه، جعفری و شاهی اولین انتخاب‌ها هستند. برای اینکه سبزی‌های شما همیشه سبز و شاداب و از بیماری و آفات به دور باشند می‌توانید از کود NPK همانند ۲۰-۲۰-۲۰ استفاده کنید.

بذر معمولی سبزی معمولاً به‌صورت کیلویی عرضه می‌شود و ناخالصی دارد و بخشی از آن را تخم علف تشکیل می‌دهد و نسبت به بیماری‌ها مقاومت پایینی دارد و انتخاب مناسبی برای کاشت در آپارتمان و ابعاد کوچک مثل گلدان نیست. برخلاف تصور خیلی از ما بذر اصلاح‌شده به معنای دست‌کاری ژنتیکی و تراریخته نیست. بلکه به معنای دقت در بذرگیری و انتخاب محصول مناسب برای بذرگیری است و گرده افشانی و تلقیح به‌صورت علمی و بر اساس استاندارهایی انجام می‌گیرد. درنتیجه بذر اصلاح‌شده نسبت به بیماری و آفات مقاوم است و درصد خلوص بالاتری دارد. همچنین از نظر رنگ و شادابی برتر از بذرهای معمولی‌اند. درنتیجه انتخاب مناسب‌تری برای کاشت بوده و تجربه بسیار خوبی از کاشت را به همراه دارد.

روش کاشت در گلدان

بذر، خاک استاندارد (کمپوست پیشنهاد می‌شود)، گلدان مناسب، دستکش، آبپاش کوچک، بیلچه و الک تنها ابزارهای کاشت سبزی در آپارتمان هستند. ابتدا بذرها را برای مدت ۱۰ ساعت و حداکثر ۳ روز خیس می‌کنیم. خاک را الک کرده تا نرم و یکدست شود. گلدان موردنظر را از خاک مرغوب (کمپوست آماده) پر می‌کنیم (بیش از ۳/۴ گلدان). گلدان انتخابی باید زهکشی خوبی داشته باشد (در انتهای آن سوراخ مناسبی برای خروج آب اضافی باشد). سپس اقدام به آبیاری گلدان می‌کنیم تا آب کاملاً از گلدان خارج شود. بعد از چند ساعت از آبیاری گلدان بذرها را بر روی خاک می‌ریزیم و حداکثر به ارتفاع دو برابر طول بذرها روی آن خاک می‌ریزیم. ریختن خاک زیاد روی بذرها باعث خفه شدن آن شده و نمی‌توانند رشد کنند. سپس با افشانه آب را بر روی سطح خاک اسپری کنید به صورتی که مطمئن شوید آب به بذرها رسیده و این کار را هر روز یا روزی دو بار انجام دهید. قبل از سبز شدن بذر سبزی نباید اجازه دهید سطح خاک خیلی خشک شود در این صورت از جوانه زدن خبری نیست. آبیاری زیاد نیز باعث می‌شود هوا به بذرها نرسد و خفه شوند و جوانه‌زنی صورت نگیرد. هنگامی‌که سطح خاک خشک شد اقدام به آبیاری مجدد کنید. البته می‌توانید بدون خیس کردن بذرها در آب، آن‌ها را به‌صورت دست پاش بر روی سطح خاک بریزید و با چنگال سطح خاک را زیرورو کنید تا بذرها به زیر خاک بروند. کوددهی را از هفته دوم بعد از جوانه‌زنی شروع کنید.

روش کاشت ریحان در باغچه و زمین

برای این کار بهتر است ابتدا مقداری خاک‌برگ یا کمپوست یا کود حیوانی بر روی باغچه ریخته و با بیلچه خاک را زیرورو می‌کنیم و سپس خاک را نرم و تخت و یکدست می‌کنیم. بذرها را به‌صورت دست پاش و یکنواخت در محل موردنظر ریخته و سپس با شن کش یا چنگال خاک را با آرامی زیرورو می‌کنیم تا بذرها به زیر خاک بروند. سپس به‌آرامی اقدام به آبیاری می‌کنیم به‌صورتی که آب بذرها را جابجا نکند و با خود نبرد. تا قبل از سبز شدن باغچه بهتر است هر روز یا روزی دو بار باغچه را آبیاری کنیم.

برداشت از باغچه یا گلدان

برای برداشت سبزی به‌خصوص در اولین برداشت‌ها بهتر است از قیچی استفاده کنیم زیرا بذر ریحان ها زیاد در عمق قرار نداشته و ریشه قوی نداشته درنتیجه ممکن است از خاک دربیایند. برای برداشت سبزی‌ها را نباید از ریشه دربیاوریم بلکه تنها نوک آن را جدا کنیم و مصرف کنیم. بعد از گذشت چند روز از برداشت سبزی، مجدد می‌توانیم آن را برداشت کنیم و سبزی‌ها دوباره سبز می‌شوند.

خواص ریحان

ریحان فواید زیادی برای بدن دارد که ما در اینجا خواص سبزی ریحان تازه و خشک، چای و گل ریحان برای سلامتی، بارداری، لاغری، معده، دیابت و پوست و مو را شرح می‌دهیم:

خواص ریحان برای پوست و مو

توجه: پیش از مصرف هرگونه ماسک بر روی صورت و نواحی حساس بدن، با مالیدن مقداری کمی از آن بر روی پوست دست خود به مدت حداقل ۲۰ دقیقه، از نداشتن حساسیت نسبت به آن اطمینان حاصل نمایید.

۱٫ آکنه و جوش صورت

برگ‌های ریحان دارای خواص ضد باکتری و ضدالتهابی قوی هستند و با از بین بردن باکتری‌های پوست صورت به درمان آکنه و جوش صورت کمک می‌کنند.

۲٫ جوش‌های سرسیاه

ریحان تازه به پیشگیری و درمان جوش‌های سرسیاه و لکه‌های پوستی کمک می‌کند. ماسک صورت برگ ریحان برای جوش: برگ‌های تازه و مرطوب ریحان را له کرده و بر روی صورت بگذارید پس از ۱۵ دقیقه برگ‌ها را برداشته و صورت را با آب سرد خوب بشویید.

۳٫ جوان‌سازی پوست صورت

مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌های موجود در ریحان و همچنین خواص ضدالتهابی ریحان با پاک‌سازی پوست صورت و بهبود خاصیت کشسانی پوست به درمان چین‌وچروک پوست و جوان‌سازی پوست صورت کمک می‌کند.

۴٫ روشن‌کننده و درخشان کننده پوست

ریحان به پاک‌سازی پوست صورت از سلول‌های مرده کمک کرده و به روشن کردن و درخشان کردن پوست کمک می‌کند. ماسک صورت ریحان: ۱ قاشق چای‌خوری پودر ریحان خشک‌شده را با ۱ قاشق چای‌خوری زردچوبه و آب یک لیموترش تازه ترکیب کنید و بر روی صورت بمالید. بگذارید ۱۵ دقیقه بماند و سپس با آب سرد خوب بشویید.

۵٫ پیشگیری از ریزش مو

ریشه سبزی ریحان به بهبود گردش خون در پوست سر کمک کرده و با تقویت فولیکول‌های مو به درمان ریزش موی سر کمک می‌کند.

۶٫ درمان شوره سر

روغن ریحان با آب‌رسانی به موها و پوست سر، خشکی پوست و خارش را کاهش داده و شوره سر را درمان می‌کند. ماسک ریحان برای مو: ۲ قطره روغن ریحان را با نصف فنجان روغن نارگیل ترکیب کنید و بر روی پوست سر بمالید و خوب ماساژ دهید، بگذارید ۱ ساعت بماند و سپس با آب گرم و شامپو بشویید.

۷٫ درمان موهای سفید و خاکستری

ریحان یکی از بهترین مواد طبیعی برای پیشگیری و درمان سفید شدن موها محسوب می‌شود. ماسک ریحان برای رفع سفیدی مو: پودر آمله یا انگور فرنگی هندی و برگ‌های ریحان را به مدت یک شب در آب خیس کنید. سپس مقداری روغن نارگیل به آن اضافه کنید و موهای خود را با این مخلوط بشویید تا سفیدی موها رفع شود.

فواید دارویی و درمانی ریحان برای بدن

۸٫ درمان ناباروری مردان

ناباروری در مردان می‌تواند به دلیل کمبود اسپرم یا اختلالات نعوظ ایجاد شود، نشان داده که مصرف ریحان می‌توانند به درمان اختلالات نعوظ و درنتیجه درمان ناباروری در مردان کمک کند.

۹٫ لاغری و کاهش وزن

استفاده منظم از ریحان سبز و بنفش به دلیل فیبر موجود در آن باعث پاک‌سازی روده‌ها شده و به بهبود متابولیسم چربی در بدن کمک می‌کند، درنتیجه باعث لاغری و کاهش وزن می‌شود.

۱۰٫ معده و دستگاه گورش

در طب سنتی از ریحان برای درمان بی‌اشتهایی، گرفتگی و ریفلاکس معده و حتی کشتن انگل‌های دستگاه گوارش استفاده می‌شود. همچنین ریحان می‌تواند به بهبود هضم غذا، درمان معده درد و سلامت دستگاه گوارش کمک کند.

۱۱٫ فشارخون و قلب

سبزی ریحان حاوی مقادیر بالایی آنتی‌اکسیدان بوده که می‌تواند باعث بهبود عملکرد رگ‌های خونی شده و فشارخون بالا را کاهش دهد. خواص ضدالتهابی ریحان هم برای پیشگیری و درمان بیماری قلبی و عروقی، حمله قلبی و سکته قلبی مفید است.

۱۲٫ دیابت و قند خون

تحقیقات در هند نشان داده که ریحان یکی از بهترین گیاهان دارویی برای کاهش گلوکز موجود در خون بوده که می‌تواند به کاهش قند خون بالا در افراد مبتلا به دیابت کمک کند. علاوه بر این ریحان به کاهش سطح‌تری گلیسیرید و کلسترول بالای خون که در افراد مبتلا به دیابت دیده می‌شود، کمک می‌کند.

۱۳٫ سرطان

مطالعات بالینی نشان داده که مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌های موجود در ریحان از جمله فنول ها و آنتوسیانین ها به‌طور طبیعی با افزایش تعداد گلبول‌های سفید خون از ابتلا به انواع سرطان‌های پوست، کبد، دهان و ریه و گسترش تومورهای سرطانی پیشگیری می‌کند.

۱۴٫ روماتیسم و آرتروز

ریحان حاوی مقادیر بالای اگنول، سیترونلول و لینالول است که به کاهش التهاب در بدن کمک کرده و برای پیشگیری و درمان روماتیسم و آرتروز مفید است. همچنین گفته‌شده که بتاکاریوفیلن های موجود در ریحان برای کاهش درد آرتروز مفید هستند.

۱۵٫ استرس، اضطراب و افسردگی

مطالعات نشان داده که یکی از بهترین داروهای ضدافسردگی طبیعی بوده و با افزایش میزان هورمون‌هایی مانند سروتونین به کاهش استرس و اضطراب و درمان افسردگی کمک می‌کند. مقادیر بالای مس موجود در ریحان باعث افزایش سطح انرژی شده و برای درمان خستگی و بی‌حالی مفید است.

۱۶٫ کبد چرب

مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان‌های موجود در ریحان باعث بهبود عملکرد کبد و تنظیم سطح آنزیم‌های کبد شده و به درمان کبد چرب کمک می‌کند.

۱۷٫ سنگ کلیه

ریحان به‌عنوان یک مدر عمل می‌کند و با پاک‌سازی و سم‌زدایی از کلیه به درمان سنگ کلیه کمک می‌کند.

۱۸٫ آلزایمر و پارکینسون

مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهد که مقادیر بالای منگنز و مس موجود در ریحان باعث بهبود عملکرد مغز شده و برای پیشگیری و درمان زوال عقل و بیماری‌های آلزایمر و پارکینسون مفید است. همچنین ریحان با افزایش میزان گلیکوزیل سرامید ها که به‌عنوان سپر محافظ مغز در برابر رادیکال های آزاد عمل می‌کنند، از ابتلا به فراموشی در سنین بالا پیشگیری می‌کند.

۱۹٫ پوکی استخوان

مقادیر بالای ویتامین K موجود در ریحان با بهبود جذب کلسیم باعث تقویت استخوان‌ها شده و خطر ابتلا به پوکی استخوان به‌ویژه در زنان را کاهش می‌دهد.

۲۰٫ سندروم پیش از قاعدگی

منگنر موجود در ریحان با تنظیم تعادل هورمون‌ها در بدن به درمان سندروم پیش از قاعدگی که با علائمی مانند درد کمر و دل‌درد، افسردگی، خستگی و حساسیت پستان‌ها مشخص می‌شود، کمک می‌کند.

۲۱٫ چشم

مقادیر بالای بتا کاروتن موجود در برگ ریحان باعث تقویت بینایی شده و به درمان بیماری‌های چشمی از جمله خشکی چشم کمک می‌کند.

۲۲٫ درمان صرع

یکی از علل اصلی ابتلا به بیماری صرع مقادیر پایین منگنز در بدن است، ریحان غنی از منگنز بوده و می‌تواند برای پیشگیری و درمان صرع مفید باشد.

۲۳٫ کم‌کاری و پرکاری تیروئید

منگنز موجود در ریحان باعث بهبود عملکرد غده و تنظیم هورمون‌های تیروئید شده و از ابتلا به بیماری‌های کم‌کاری و پرکاری تیروئید پیشگیری می‌کند.

۲۴٫ درمان گلودرد و سرفه

ریحان به دلیل خواص ضد باکتری و ضدویروسی که دارد به درمان گلودرد، سرفه و همچنین برونشیت و آسم کمک می‌کند. درمان خانگی گلودرد و سرفه: شما می‌توانید ۸ برگ ریحان تازه و ۵ گل میخک را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید و بگذارید ۱۰ دقیقه بماند تا عصاره آن در بیاید، از این دم‌نوش برای درمان سرفه و گلودرد استفاده کنید.

۲۵٫ خواص گل ریحان

گل ریحان که از نظر طعم و بو کاملاً شبیه برگ ریحان است به رنگ سفید یا صورتی است در انتهای ساقه گیاه ریحان ظاهر می‌شود و پس از مدتی دانه ریحان، تخم ریحان یا تخم شربتی را ایجاد می‌کند.

گل ریحان مانند برگ‌های ریحان دارای ترکیبات شیمیایی مفیدی بوده و به درمان سرطان، معده درد، استرس و افسردگی، درمان آرتروز و سلامت قلب کمک می‌کند.

فواید چای و دم‌نوش ریحان

چای و دم‌نوش ریحان می‌تواند به کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک کند، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن و پیشگیری از سرماخوردگی شود، فشارخون بالا و سردرد را کاهش دهد و چون خواص ضد باکتریایی دارد به سلامت دهان و دندان کمک کند.

طرز تهیه چای و دم‌نوش ریحان

یک قاشق چای‌خوری برگ و گل خشک‌شده ریحان را در یک فنجان آب جوش بریزید و بگذارید به مدت ۳ تا ۵ دقیقه دم بکشد، دم‌نوش ریحان شما آماده است می‌توانید با عسل شیرین کنید و بنوشید.

فراموش نکنید زنان در دوران بارداری نباید به‌هیچ‌وجه از چای و دم‌نوش ریحان استفاده کنند چون می‌تواند سطوح هورمونی را در بدن تغییر دهد.

روغن ریحان برای چیست و چه خواصی دارد؟

روغن ریحان منبع خوبی از ویتامین A، منیزیم، پتاسیم، آهن و کلسیم بوده و برای درمان تهوع، آرتروز، سو هاضمه، یبوست، درمان استرس و افسردگی، تقویت بینایی، مشکلات تنفسی از جمله آسم و دیابت مفید است.

طرز تهیه روغن ریحان

برگ‌های تازه ریحان سبز را به مدت ۱۰ ثانیه در آب جوش بریزید و بردارید آب بکشید و با آب سرد خوب بشویید و خشک کنید. برگ‌ها را به همراه یک فنجان روغن زیتون در مخلوط‌کن بریزید و خوب هم بزنید تا یکدست شود، روغن ریحان آماده است در ظرفی بریزید و به مدت ۳ روز در یخچال نگهداری کنید.

عوارض و مضرات ریحان سبز و بنفش

جنین، زنان باردار و زنان شیرده

گفته‌شده که زیاده‌روی در مصرف سبزی ریحان به دلیل روغن‌های فرار موجود در آن باعث تحریک رحم در دوران بارداری شده و برای جنین و زنان باردار و همچنین زنان در دوران شیردهی مضر است.

ریحان تازه هیچ‌گونه عوارض جانبی ندارد اما اسانس ریحان بیشتر برای استفاده موضعی بوده و می‌تواند در برخی افراد باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک و حساسیت شود.

ریحان ممکن است با داروهایی که برای فشارخون بالا و دیابت استفاده می‌شوند، تداخل دارویی ایجاد کند.

اگر اختلال خونریزی دارید، ریحان ممکن است لخته شدن خون را کاهش دهد.

طبع ریحان

طبیعت ریحان کمی گرم و خشک است. ریحان غنی از آنتی‌اکسیدان، ویتامین A، ویتامین K، ویتامین C، تیامین، نیاسین، فولات، منیزیم، منگنز، آهن، فسفر، پتاسیم و کلسیم است. از سبزی ریحان تازه و خشک برای تهیه ریحان پلو، کوفته ریحان، سس پستو و سس ریحان برای پاستا و ماکارونی و سالاد، آبمیوه و اسموتی ریحان و انواع سوپ و آش استفاده می‌شود. در ایران ریحان تازه را به‌عنوان سبزی‌خوردن استفاده می‌کنند.

درباره سبزی ریحان

بیش از ۳۵ نوع ریحان مختلف در طبیعت یافت می‌شود. یکی از انواع ریحان، ریحان مقدس است که در هند یک گیاه مقدس شناخته می‌شود و از روغن آن برای درمان سردرد، استرس و بهبود عملکرد جنسی استفاده می‌شود. ریحان یکی از بهترین مواد طبیعی برای درمان جای نیش حشرات و نیش پشه است. گیاه ریحان بومی مناطق آسیا و آفریقا است که از ۵۰۰۰ سال پیش به‌صورت وحشی در مناطقی از خاورمیانه رشد کردند و سپس در قرن شانزدهم از هند به اروپا وارد شدند.

ارزش غذایی ریحان (۱۰۰ گرم)

کالری: ۲۲

چربی: ۰٫۶ گرم

کربوهیدرات: ۲٫۷ گرم

فیبر: ۱٫۶ گرم

پروتئین: ۳٫۲ گرم

قند: ۰٫۳ گرم

برای خرید بذر ریحان به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

خیار یا بادرنگ گیاهی از خانواده کدو قلیایی، تیره کدوییان است. خیار ساقه‌ای بالارونده دارد که میوه‌ها از آن آویزان می‌شوند این ساقه نیز به‌عنوان گیاه خوراکی استفاده دارد. خیار در اصل بومی آسیای جنوبی است اما تقریباً در همه قاره‌ها رشد می‌کند. ساقه‌های گیاه خیار حالت رونده دارد و دور هر تکیه‌گاهی می‌پیچد. همچنین خیار می‌تواند به‌صورت هیدروپونیک بدون ریشه در زمین رشد کند و اگر تکیه‌گاه نداشته باشد در سطح زمین پیچ بخورد. خیار برگ‌های بزرگی دارد و می‌تواند روی دیگر میوه‌ها سایه بیندازد. خیار بوته ای معمولاً استوانه شکل است و می‌تواند تا ۶۰ سانتیمتر در طول و ۱۰ سانتیمتر در قطر رشد کند. از دیدگاه گیاه‌شناسی خیار یک سَته است به‌عبارت‌دیگر میوه‌ای است که بخش بیرونی آن سخت است و در درون هیچ تقسیم‌بندی ندارد. اما مانند گوجه فرنگی و کدو در آماده‌سازی و خوراک با آن مانند تره‌بار برخورد می‌شود.

مواد خوراکی

۱۰۰ گرم خیار با پوست خام، ۹۵ درصد آب دارد و می‌تواند ۶۷ کیلوژول انرژی تولید کند. مواد مغذی ضروری برای بدن در خیار چندان فراوان نیست غیر از ویتامین کا که ۱۶ درصد نیاز روزانه را تأمین می‌کند. پژوهشگران معتقدند منشأ پیدایش گیاه خیار، کشور هند است که امروزه این کشور یکی از بزرگ‌ترین ذخایر ژنتیکی گیاه خیار را در اختیار دارد. بیش از سه هزار سال است که در منطقه غرب آسیا کشت خیار رایج بوده و به احتمال فراوان این سبزی توسط رومی‌ها به مردم کشورهای اروپایی معرفی شده است. طبق تحقیقات و مطالعات انجام‌شده در سطح جهان مشخص‌شده که منشأ خیار سبز در کشور هند در کوهپایه‌های هیمالیا است و بیش از سه هزار سال در این منطقه کشت و پرورش می‌یابد. از هند به کشورهای یونان و روم باستان منتقل شده است و رومی‌های باستان علاقه زیادی به این سبزی داشته‌اند. سابقه کشت در فرانسه به قرن نهم میلادی و در انگلستان به قرن چهاردهم میلادی بازمی‌گردد که توسط رومیان به این مناطق منتقل شده است. اسپانیایی‌ها هم را به مناطق حوزه قاره آفریقا انتقال داده‌اند. در کشور آمریکا نیز سابقه کشت به اواسط قرن شانزدهم میلادی بازمی‌گردد. در کشور فرانسه تولید خیار به قرن نهم میلادی بازگشته و در انگلستان تکثیر آن در قرن ۱۴ پس از میلاد متداول شده است. تکثیر خیار در کشور آمریکا به اواخر قرن شانزدهم نسبت داده می‌شود.

طریقه کاشت بذر خیار در گلدان یا باغچه

خیار نیاز به خاک نسبتاً غنی دارد. برای موفقیت بیشتر در کاشت ابتدا بذر خیارها را به مدت دو روز در آب خیس کنید و بعد از گذشت این مدت آن‌ها را در بین چند لایه دستمال کاغذی قرار دهید تا جوانه بزند، در این مدت دستمال خشک نشود. خیار تقریباً فضای زیادی را اشغال می‌کند ولی می‌توان آن را در گلدان نیز نگه‌داری نمود (بهتر است گلدانی با سایز بزرگ انتخاب نمود). برای کاشت خیار در گلدان می‌توانید از خاک‌های آماده همانند کمپوست استفاده کنید. استفاده از خاک‌های باغ و باغچه ممکن است گیاه را دچار بیماری کند و نتیجه مطلوبی نگیرید. بهتر است در هر گود سه تا پنج عدد بذر را با هم بکارید (در عمق ۱ تا ۲ سانتی‌متری و با فاصله نیم سانتی‌متری از هم). در هنگام کاشت در باغچه فاصله هر گود با دیگری باید حداکثر یک متر باشد. بر روی بذرها خاک نرم بریزید و خوب آبیاری کنید، بهتر است از آب‌پاش استفاده شود و آب به‌آرامی بر روی خاک ریخته شود. محل کاشت بذر خیار باید آفتاب‌گیر باشد (حداقل آفتاب موردنیاز برای خیار ۶ تا ۷ ساعت در روز است). اگر در گلدان کاشته‌اید می‌توانید در پشت پنجره آفتاب‌گیر نیز نگه‌داری کنید ولی باید حداقل نور موردنیاز فراهم باشد. بعد از رشد گیاه و دو برگه شدن آن‌ها دو عدد که به‌ظاهر شاداب‌تر و سالم‌تر هستند نگه‌داشته و باقی را با قیچی به‌آرامی از پایین قطع کنید. خیار گیاهی رونده است اگر در گلدان کاشته‌اید باید بعد از اینکه ارتفاع آن به ۳۰ سانتی‌متر رسید، در پای آن چوبی به‌عنوان قیم قرار دهید تا گیاه از آن بالا برود. (می‌توانید از دو بوته مانده بوته‌ای که ضعیف‌تر است را قطع کنید). درصورتی‌که گیاه شما در ظاهر ضعیف است می‌توانید از کودهای مکمل استفاده کنید (کود دامی پوسیده). لازم نیست پای گلدان همیشه خیس باشد، رطوبت زیاد باعث ریختن گل‌ها شده و به محصول نمی‌رسید، هنگامی‌که خاک گلدان خشک شد اقدام به آبیاری مجدد کنید. هنگام شروع گلدهی خیار بهتر است پای بوته خاک بریزید و مقداری از ساقه پایینی را زیر خاک ببرید این عمل باعث قوی شدن بوته می‌شود.

خیار از نظر مواد مغذی

بر طبق تحقیقات محققان سازمان سالم‌ترین غذاهای جهان، خیار حاوی فیتونوترینت ۱۰ است که خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضدالتهابی و ضد سرطانی دارد. بهترین محتویات خیار از نظر داشتن مواد مغذی، پوست و دانه‌های آن است. میوه خیار کالری، کربوهیدرات، سدیم، چربی و کلسترول بسیار پایینی دارد. یک وعده خیار (تقریباً ۵۲ گرم) دارای ۱۶ کالری، ۴% پتاسیم، ۳% فیبر، ۴% ویتامین C، ویتامین K، ویتامین A و منیزیم موردنیاز روزانه بدن شما را تأمین می‌کند.

فوائد خیار

مهم ترین خواص خیار عبارتند از:

۱. رفع آب بدن و خشکی پوست

به علت اینکه ۹۵% بافت خیار از آب تشکیل شده است، یکی از میوه‌های مناسب برای تأمین آب بدن در فصل تابستان است. هم‌چنین به علت وجود پتاسیم و منیزیم برای خشکی پوست مناسب است. خاصیت ضدالتهابی آن باعث دفع مواد سمی از بدن شده و حساسیت‌های پوستی و چین‌وچروک صورت را کاهش می‌دهد. خیار دارای فیتونوترینت­هایی مثل لیگنان ۱۲ و کوکوربیتاسین ۱۳ است که خاصیت ضدسرطانی و آنتی‌اکسیدانی دارند. در ژورنال جهان علمی سال ۲۰۱۰، مقاله‌ای راجع به ساختن داروهایی برای سرطان با استفاده از این مواد به چاپ رسید. کوکوربیتانسین­ها هم‌چنین از رشد سلول‌های سرطانی در پانکراس جلوگیری کرده و سلول‌های سرطانی پانکراس را وادار به آپوپتوز (خودکشی سلول یا مرگ برنامه‌ریزی‌شده) می‌کنند. لیگنان­ها در عمل مشارکتی با باکتری‌های دستگاه گوارشی، سرطان‌های مربوط به استروئید را کاهش می‌دهند؛ به‌طوری‌که باکتری‌ها لیگنان­ها را به کمپلکسی بنام انترودیول ۱۴ یا انترو لاکتون ۱۵ تبدیل می‌کنند و این مواد به رسپتورهای استروژن متصل و ریسک ابتلای سرطان‌های تخمدان، سینه، رحم و پروستات را کاهش می‌دهند.

۲. خاصیت ضدسرطانی

خیار دارای فیتونوترینت­هایی مثل لیگنان ۱۲ و کوکوربیتاسین ۱۳ است که خاصیت ضدسرطانی و آنتی‌اکسیدانی دارند. کوکوربیتانسین ها هم‌چنین از رشد سلول‌های سرطانی در پانکراس جلوگیری کرده و سلول‌های سرطانی پانکراس را وادار به آپوپتوز (خودکشی سلول یا مرگ برنامه‌ریزی‌شده) می‌کنند. لیگنان­ها در عمل مشارکتی با باکتری‌های دستگاه گوارشی، سرطان‌های مربوط به استروئید را کاهش می‌دهند؛ به‌طوری‌که باکتری‌ها لیگنان­ها را به کمپلکسی بنام انترودیول ۱۴ یا انترو لاکتون ۱۵ تبدیل می‌کنند و این مواد به رسپتورهای استروژن متصل و ریسک ابتلای سرطان‌های تخمدان، سینه، رحم و پروستات را کاهش می‌دهند.

۳. زیبایی پوست

احتمالاً در مجلات زیبایی یا صفحات اجتماعی مشاهده کرده‌اید که زنان تکه‌های خیار را روی چشمان خود می‌گذارند. باید بگوییم که این کار علت علمی محکمی دارد. خیار با داشتن اثر خنک و مرطوب‌کننده و ضدالتهاب، تأثیر زیادی در رفع التهاب، جوش، پف دور چشم، سیاهی دور چشم و رفع آفتاب‌سوختگی دارد. ماسک خیار یکی از بهترین روش‌های درمانی برای ایجاد لطافت و پاک‌سازی پوست است.

۴. سلامت استخوان

طبق تحقیقات دانشگاه ماری لند در دهه اخیر، مشخص شد که ویتامین K در سلامت استخوان تأثیر دارد. هر وعده خیار یا همان ۵۲ گرم، ۱۹% از ویتامین K روزانه بدن را تأمین می‌کند. ویتامین K در استخوان‌سازی به‌ویژه در بانوان نقش اساسی دارد. مصرف مکمل این ویتامین توصیه نمی‌شود، زیرا سبزی‌ها و میوه‌ها اگر به‌اندازه مصرف شوند، میزان موردنیاز ویتامین K را تأمین می‌کنند.

۵. خاصیت آنتی‌اکسیدانی

هر میوه‌ای که آنتی‌اکسیدان داشته باشد، شما را از خطر سرطان حفظ می‌کند. خیار دارای انواعی از آنتی‌اکسیدان‌ها مثل ویتامین C، بتا کاروتن، منگنز و فلاونوئید است. آنتی‌اکسیدان‌ها با از بین بردن رادیکال‌های آزاد، سلامت بافت‌های شما را تضمین می‌کنند.

۶. سلامت قلب

پتاسیم موجود در خیار در جلوگیری از بیماری‌های قلبی، سکته، فشارخون و چاقی نقش کمک‌کننده دارد. پتاسیم یک ماده حیاتی برای قلب است و خیار ۴% دوز روزانه آن را تأمین می‌کند. البته میوه‌هایی مثل موز که حاوی پتاسیم فراوان است بیشتر از خیار به چشم می‌آیند، اما در بحث کم‌کالری بودن، خیار برنده میدان می‌شود. پتاسیم ارتباط مستقیمی با کاهش فشارخون و گشادکنندگی عروق دارد. لذا خیار با داشتن سدیم خیلی کم و پتاسیم نسبتاً بالا برای سلامت قلب مفید است.

۷. کمک به هضم غذا

خیار با داشتن آب فروان و فیبر یبوست را رفع می‌کند. هم‌چنین خیارشورهای خانگی حاوی باکتری‌های پروبیوتیک هستند که هضم غذا را آسان کرده و گاز روده را از بین می‌برند. خیارشورهای صنعتی معمولاً این باکتری‌ها را ندارند.

۸. کمک به کاهش وزن

خیار کالری بسیار کمی دارد به‌طوری‌که بیشتر پزشکان تغذیه آن را به‌عنوان یک ماده کالری منفی به افرادی می‌خواهند وزن کم کنند توصیه می‌کنند. استفاده از این مواد کالری منفی به‌عنوان میان وعده هم باعث سیری کاذب شده و هم کالری می‌سوزاند. البته نباید در رژیم‌های غذایی بیش‌ازحد به مواد کالری منفی اکتفا کرد زیرا باعث از بین رفتن بافت عضلانی نیز می‌شوند.

۹. سلامت مغز و تقویت حافظه

اخیراً محققان در مورد فلونوئید فیستین ۱۶ مطالعات زیادی انجام دادند و دریافتند که فیستین ها از سلول‌های عصبی محافظت می‌کنند. لذا از بروز آلزایمر و تخریب نورون‌ها جلوگیری می‌کنند و همان‌طور که گفته شد خیار حاوی این ماده است. آب خیار یک انبار واقعی از مواد مفید و مواد معدنی است که نه تنها سموم بدن را از بین می برد بلکه باعث کند شدن روند پیری و به طور اصولی بهبود وضعیت پوست میشود.

برای خرید بذر خیار به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

همچنین از راه‌های زیر نیز می‌توانید محصولات ما را ملاحظه و خرید نمایید:

۱- مراجعه به صفحه اینستاگرامی به آدرس:

https://www.instagram.com/zerafat.shop/

۲- مراجعه به کانال تلگرامی به آدرس:

https://t.me/zerafat_shop

۳- تماس با شماره موبایل: ۰۹۱۳۵۵۵۵9۳۳

سبزی جعفری به حالت خودرو و نیمه خودرو و در نواحی مختلف یافت می‌شود. در اکثر نقاط کشور پرورش داده می‌شود. گیاهی دوساله به ارتفاع ۳/۰ تا یک متر و دارای ریشه راست دوکی‌شکل یا متورم (برحسب نژادهای مختلف) و به رنگ مایل به زرد است. به حالت وحشی می‌روید و در بعضی نواحی پرورش داده می‌شود. برگ‌های جعفری، شفاف به رنگ سبز تیره، دارای بریدگی‌های لوزی یا مثلث شکل با تقسیمات فرعی است. برگ‌های قسمت فوقانی ساقه آن، منقسم به قطعات باریک و نوار مانند با ظاهری متفاوت از برگ‌های تحتانی است گل‌هایی کوچک مایل به سبز و مجتمع به‌صورت چتر مرکب دارد. در قاعده اشعه چترهای اصلی و فرعی آن، زائده‌های باریک و غیر منقسم دیده می‌شود.

میوه آن کوچک و به درازای ۲ میلی‌متر به قطر یک میلی‌متر یا کمی بیشتر به رنگ سبز و دارای بو و طعم بسیار معطر است. ریشه جعفری معمولی نازک ولی محکم است که در تغذیه از آن استفاده نمی‌شود. عمق ریشه زیاد است (گاهی تا عمق ۱۶۰ سانتی‌متر) از آنجائی که جعفری دارای ریشه‌های فرعی کمی است به همین دلیل برای به سازی خاک مناسب نیست و بنابراین در تناوب زراعی جایی ندارد.

نیازها

جعفری در مقابل خشکی حساس ولی در مقابل سرما بسیار مقاوم است. کشت این گیاه در هر نوع آب و هوایی امکان‌پذیر است ولی در آب‌وهوای خنک بهترین نتیجه را می‌دهد. جعفری یک گیاه سایه دوست است. زمین مورد کشت باید نرم مرطوب و دارای مواد غذایی کافی باشد. زمین‌های نیمه سنگین با هوموس، لومی و شن لومی بهترین زمین‌های کشت این گیاه می‌باشند. در خاک‌های عمیق و قوی به علت وفور مواد غذایی خوب رشد می‌کند. نظر به اینکه معمولاً از برگ این گیاه استفاده می‌شود، بنابراین احتیاج آن به کودهای از ته بیشتر است،PH مناسب خاک برای این گیاه ۶ تا ۷ است.

آماده‌سازی خاک

زمین مورد کشت باید نرم، مرطوب و دارای مواد غذایی کافی باشد. کود دامی نپوسیده برای رشد و نمو گیاه مناسب نیست و باعث اختلال رشد در گیاه می‌شود. میزان کودهای شیمیایی با توجه به نوع و مواد غذایی موجود در زمین حدود ۹۰ تا ۱۰۰ کیلوگرم ازت (در دو مرحله)، ۸۰ کیلوگرم p2o5 و ۱۶۰ تا ۱۳۰ کیلوگرم K2O در هکتار است. اگر بخواهند عمل برداشت را در چند مرحله اجرا کنند، بهتر است پس از هر بار برداشت مقداری کود ازت به زمین بدهند (۲۵ تا ۳۰ کیلوگرم در هکتار).

زمان کاشت

زمان کاشت بذر جعفری در سبزی‌کاری‌های بزرگ و در مناطق معتدل در بهار و گاهی نیز در پائیز است. جعفری را در ردیف‌هایی به فاصله ۱۵ تا ۲۰ سانتی‌متر روی ردیف می‌کارند. فاصله بین ردیف‌ها در کشت‌های مکانیزه ۲۵ سانتی‌متر است.

کاشت جعفری

بذر جعفری به‌کندی جوانه می‌زند و جوانه زدن آن حدود ۲۰ تا ۲۵ روز طول می‌کشد. البته این مدت بر اساس شرایط محیطی ممکن است کمتر یا بیشتر شود. در خارج از ایران ابتدا خزانه می‌گیرند و سپس بوته‌ها را نشا می‌کنند. در ایران بذر را مستقیماً می‌کارند و در بعضی مناطق چندساعتی (حدود ۲۴ ساعت) بذر را می‌خیسانند. البته خیساندن بذر باعث سرعت بخشیدن به جوانه زدن بذر می‌شود. عمق کاشت در مورد این سبزی حدود ۶ تا ۸ میلی‌متر است. کاشت جعفری بهروش‌های مختلف صورت می‌گیرد. اگر به روش خطی کاشته شود، بهتر است فاصله خطوط بین ۲۵ تا ۳۵ سانتی‌متر باشد و فاصله دو بوته روی خط کشت ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر در نظر گرفته شود. در بعضی مناطق جعفری را به‌صورت دست پاش در کرت‌های کوچک می‌کارند و بالاخره در محل‌هایی که خاک سنگین است و یا مسئله شوری خاک مطرح است، مانند خوزستان، توصیه می‌شود این گیاه به‌صورت نشتی کاشت شود. میزان مصرف بذر برای روش دست پاش بین ۱۵ تا ۲۰ کیلوگرم در هکتار و برای کشت‌های خطی و نشتی ۱۰ تا ۱۵ کیلوگرم در هکتار است.

کنترل علف‌های هرز در مزرعه جعفری خیلی اهمیت دارد. چون بوته‌ها به علت کوچک بودن قدرت رقابت با علف‌های هرز را ندارند. استفاده از کولتیواتورهای دستی برای کنترل علف‌های هرز و یا ترکیبی از انواع کولتیواتور و علف‌کش‌ها توصیه می‌گردد. زمان کشت جعفری در مناطق جنوبی کشور از اوایل پاییز شروع می‌شود که ممکن است تا اواسط پاییز ادامه پیدا کند. نظر به اینکه بذر جعفری دیر جوانه می‌زند در کاشت آن باید عجله کرد تا برداشت آن با سایر سبزی جات هم‌زمان شود. در مناطق سردسیری کاشت آن بعد از رفع خطر یخبندان و از اوایل بهار شروع شده و تا اواخر بهار ادامه می‌یابد. ممکن است بوته‌ها احتیاج به تنک کردن داشته باشند که در این صورت این کار در ۲ یا ۳ مرحله انجام می‌شود و نهایتاً حدود ۱۵ سانتی‌متر فاصله بین دو بوته در نظر گرفته می‌شود.

مبارزه با آفات

سم‌پاشی قبل از کشت با دورینول (Deurinol) هکتاری ۴ تا ۵/۶ لیتر با تنوران (Tenoran) هکتاری ۸ کیلوگرم و بعد از کشت با آفالون (Afalon) هکتاری ۵/۱ کیلوگرم با پوتابلان (Potablan) هکتاری ۸ کیلوگرم در ۴۰۰ تا ۶۰۰ لیتر آب و ۲ تا ۳ بار دیسک و چنگک زدن ماشینی ضروری است.

برداشت

میوه‌های جعفری را از اول مرداد تا شهریورماه، ریشه‌ها در آبان ماه و برگ‌ها را از اواسط خرداد تا اواسط آبان محصول برداری می‌نمایند. چین اول برگ جعفری را از اواسط تا اواخر خرداد با علف چین یا کمباین سبزی چین برداشت می‌کنند برگ‌های جعفری را معمولاً برحسب نوع بذر کشت شده و دفعات بذرپاشی، شرایط آب و هوایی و آبیاری تا مهرماه با فواصل حدود ۴ هفته‌ای، ۳ تا ۴ بار برداشت می‌کنند.

ریشه سبزی جعفری را از اواخر مهر تا اوایل آبان ماه با چغندر کن یا کمپاین مخصوص چغندر و سیب‌زمینی برداشت می‌نمایند. میوه‌های جعفری هم در شهریورماه آماده استفاده می‌شوند. از هر هکتار زمین ۲/۱ تن میوه (دانه) پاک شده و ۳۰ تن گیاه تازه به دست می‌آید.

برگ‌های برداشت‌شده را در دستگاه‌های خشک‌کن در حرارتی معادل ۴۰ درجه سانتی‌گراد خشک کرده و در ماشین برگ چین یا در دستگاه‌های برش در اندازه‌های ۲ میلی‌متر می‌برند. ریشه‌های را که با دست یا به‌وسیله شخم‌زن برداشت شده شستشو داده و آن‌ها را به‌وسیله ماشین‌های مخصوص به قطعات کوچک تقسیم می‌کنند و در دستگاه‌های خشک‌کن در حرارت ۶۰ تا ۸۰ درجه سانتی‌گراد خشک و سپس پرداخت می‌نمایند. میوه‌ها را نیز در دستگاه‌های بذرپاکن در شرایط استاندارد پرداخت و بوجاری می‌نمایند.

نکات تغذیه‌ای

جعفری یک منبع بسیار خوب ویتامین A، ویتامین C و ویتامین K است. به‌علاوه جعفری منبع غذایی خوبی از آهن و اسیدفولیک است.

منظور از منبع بسیار خوب، یعنی ۲۰ درصد یا بیشتر نیاز روزانه فرد به آن ماده مغذی را برآورده می‌کند. منبع خوب، یعنی ۱۰ تا ۲۰ درصد نیاز را برآورده می‌کند.

خواص جعفری

۱) تزئین کننده غذا

تنها یک شاخه کوچک جعفری می‌تواند بشقاب غذای شما را به طرز زیبایی تزئین نماید.

۲) ارتقادهنده سلامتی

جعفری شامل دو جزء خیلی مهم در ترکیب خود است که موجب شده این سبزی نقشی بی‌همتا در سلامت انسان داشته باشد: روغن‌های فرار و فلاوونوئیدها.

۱- روغن‌های فرار

اولین جزء مهم موجود در جعفری، روغن‌های فرار می‌باشند. این روغن‌ها به نام روغن‌های ضروری یا اسانس‌های گیاهی نیز خوانده می‌شوند. از ترکیبات مهم این گروه می‌توان به میریستیسین (myristicin)، لیمونن (limonene)، آلفا توژن (alpha-thujene) و اِاوجنول (eugenol) اشاره کرد. با تغلیظ این مواد عصاره‌ای حاصل می‌شود که دارای خواص درمانی فوق العاده است. در مطالعات انسانی مشخص شده است که روغن‌های فرار موجود در جعفری مخصوصاً میریستیسین، از شکل‌گیری و تشکیل تومورها (مخصوصاً تومورهای ریه) جلوگیری می‌کنند. در تحقیقات دیگری مشخص شده است که فعالیت آنزیم گلوتاتیون S ترانسفراز را که مسئول پیشگیری از تخریب سلولی است، تحریک می‌کند. از دیگر فعالیت این روغن‌ها این است که به خنثی کردن انواع مواد سرطان‌زا مانند بنزوپیرن های موجود در دود سیگار و دود ناشی از زغال چوب کمک می‌کند.

۲- فلاوونوئیدها:

دومین جزء مهم آن، فلاوونوئیدها می‌باشند. از ترکیبات مهم این گروه که در جعفری یافت می‌شود، می‌توان آپیئین (apiin)، آپیجنین (apigenin)، کریسواِریول (crisoeriol) و لوتئولین (luteolin) را نام برد.

۳) جعفری؛ آنتی‌اکسیدانی قوی

* فلاوونوئیدهای موجود در جعفری مخصوصاً لوتئولین (luteolin) از تخریب سلولی ناشی از رادیکال‌های آزاد اکسیژن جلوگیری می‌کنند. ازاین‌رو در مطالعات انسانی از عصاره غلیظ جعفری به‌عنوان یک ماده غذایی که ظرفیت آنتی‌اکسیدان بدن را بالا می‌برد، استفاده می‌شود.

* جعفری علاوه بر روغن‌های فرار و فلاوونوئیدها، منبع بسیار خوب ویتامین C و ویتامین A است که برای پیشگیری از ابتلا به خیلی از بیماری‌ها حیاتی هستند. ویتامین C دارای عملکردهای متفاوتی در بدن است. این ویتامین یک آنتی‌اکسیدان مهم است. در فقدان این ویتامین، رادیکال‌های آزاد موجب بروز بیماری‌های مختلفی مانند گرفتگی عروق، سرطان روده، دیابت و آسم می‌شوند. بنابراین متوجه می‌شویم چرا افرادی که مقدار زیادی از غذاهای حاوی ویتامین C را مصرف می‌کنند، کمتر دچار این بیماری‌ها می‌شوند. ویتامین C دارای اثر ضدالتهابی نیز است. بنابراین برای بهبود بیماری‌هایی مثل التهاب مفاصل و استخوان‌ها مفید است. جعفری حاوی غلظت بالایی از کاروتنوئیدهای پیش ساز ویتامین A، مخصوصاً بتا کاروتن است. بتا کاروتن، یکی دیگر از آنتی‌اکسیدان‌های مهم است. رژیم‌های غنی از بتا کاروتن نیز از پیشرفت بیماری‌های تصلب شرائین، دیابت، سرطان روده، آسم و التهاب مفاصل و استخوان‌ها جلوگیری می‌کنند. بتا کاروتن در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود که یک ماده خیلی مهم برای تقویت سیستم ایمنی است و به آن ویتامین «ضد عفونت» نیز می‌گویند.

۴) جعفری برای قلب سالم

جعفری یک منبع خوب اسید فولیک، یکی از مهم‌ترین ویتامین‌های گروه B، است. این ویتامین نقش‌های متعددی را در بدن به عهده دارد. یکی از حیاتی‌ترین نقش‌های آن در ارتباط با سلامت قلب و عروق است. به‌این‌ترتیب که برای تبدیل هموسیستئین به مولکول‌های بی‌خطر ضروری است. اگر مقدار هموسیستئین در بدن بالا رود، به سلامت رگ‌ها آسیب می‌رساند. استفاده از مواد غذایی غنی از اسید فولیک مانند جعفری هم برای افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت و هم برای افرادی که می‌خواهند از این بیماری‌ها پیشگیری کنند، بسیار خوب است. در ضمن اسید فولیک، ماده مغذی مهمی برای تقسیم به‌موقع و مناسب سلول‌هاست. ازاین‌رو برای پیشگیری از سرطان‌ها مخصوصاً سرطان روده و سرطان دهانه رحم در زنان بسیار مفید است.

۵) حفاظت در برابر آرتریت روماتوئید

علیرغم اینکه در یک مطالعه نشان داده شد که دوز بالای مکمل ویتامین C موجب بدتر شدن استئوآرتریت (یک نوع بیماری تحلیل برنده مفاصل که با افزایش سن اتفاق می‌افتد) می‌شود، در مطالعه‌ای دیگر در همین زمینه نشان داده شد که غذاهای غنی از ویتامین C مانند جعفری و نه مکمل آن، موجب حفاظت افراد در برابر التهابات پلی آرتریت (نوعی از آرتریت که در آن، دو یا بیش از دو مفصل درگیر می‌شوند) می‌گردند.

۶) جعفری؛ از بین برنده بوی بد دهان

اگر بعد از خوردن بعضی مواد غذایی مانند سیر یا پیاز، متوجه بوی بد دهانتان شدید، جویدن مقداری جعفری تازه، به خوشبو شدن دهانتان کمک فوق‌العاده‌ای خواهد کرد. روش دیگری که بدین منظور می‌توانید به کار برید، جوشاندن آرام یک مشت برگ جعفری به همراه چند عدد میخک در یک لیوان آب است.

۷) درمان کم‌خونی

ازآنجایی‌که جعفری هم آهن و هم ویتامین C فراوانی دارد، می‌تواند به درمان کم‌خونی ناشی از فقر آهن کمک زیادی نماید، زیرا ویتامین C، موجب افزایش جذب آهن نیز می‌شود.

جعفری و اگزالات­ ها

جعفری دارای اگزالات است. زمانی که مقدار اگزالات­ ها در بدن بالا برود، مشکلاتی را برای بدن ایجاد می‌کنند. به همین دلیل ممکن است افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی و کیسه صفرا، از خوردن این سبزی خودداری کنند. در مطالعات آزمایشگاهی دیده شده است که اگزالات می‌تواند با جذب کلسیم در بدن تداخل نماید. بااین‌حال در خیلی از تحقیقات مشابه دیگر دیده شده که توانایی مواد غذایی دارای اگزالات برای کاهش جذب کلسیم، بسیار کم است و به‌طورقطع آن مقدار کلسیمی که از طریق این مواد غذایی به بدن ما می‌رسد، بسیار بیشتر از تأثیر منفی اگزالات­ها بر روی جذب آن است. اگر شما دستگاه گوارشی سالمی دارید و شرایط شما به‌گونه‌ای است که می‌توانید به‌راحتی و با آرامش غذا بخورید و از غذایی که می‌خورید لذت ببرید، خوردن غذاهای گیاهی غنی از کلسیم که دارای اگزالات نیز می‌باشند، برای شما مفید خواهد بود.

برای خرید بذر جعفری و سایر سبزی جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

سبزی تره کوچک‌ترین گونه از خانواده پیازچه به‌حساب می‌آید. این گیاه در آسیا به‌ویژه ایران، آمریکای شمالی و اروپا به‌صورت وسیع کاشت می‌شود. گرچه بیشترین مصرف را در ایران دارد. این گیاه چندساله است که در سال اول برگ‌های بسیار ظریف و تردی دارد ولی در سال‌های بعد برگ‌هایش ضخیم‌تر می‌شود. این سبزی هم به‌صورت تازه و هم خشک‌شده مورد مصرف قرار می‌گیرد. تره یکی از سبزی جات پرطرفدار در خانواده‌های ایرانی است. از این سبزی خوشمزه و پرکاربرد در تهیه قورمه‌سبزی، کوکو سبزی، سوپ و انواع آش استفاده می‌شود. تره گیاهی است سه‌ساله که در ابتدا دارای برگ‌های بسیار ظریف و ترد و بعد از چندین بار چین برگ‌هایش پهن و ضخیم می‌شود. تکثیر این سبزی از طریق بذر بوده که در اوایل بهار یا اوایل پاییز کشت می‌شود.

کاشت

تره از طریق بذر کاشت تکثیر می‌شود. بهترین زمان برای کاشت تره فصل بهار و پاییز است. خاک‌های رسی شنی برای کاشت بذر تره بسیار مناسب هستند. قبل از کاشت باید خاک را با کودهای ازت و فسفر غنی کرد. برای تقویت خاک، به آن کود ریزمغذی و یا حیوانی اضافه کنید. تره در خاک مرطوب، غنی، دارای زهکشی خوب یا در کمپوست خوب پوسیده‌شده رشد بهتری خواهد داشت. این سبزی برای رشد کردن به نور کامل خورشید نیاز دارد و در مکان‌های نیم‌سایه به‌خوبی رشد نمی‌کند. گرمای زیاد موجب از دست رفتن سبزی می‌شود. بنابراین تره را در فصل مناسب کاشت که بهار و پاییز است بکارید. به‌صورت کلی این گیاه هوای خنک را بیشتر می‌پسندد. این گیاه به خشکی خاک حساس است. تره برای رشد کردن به آب فراوان نیاز دارد.

۱- کاشت در باغچه

ابتدا باید زمینی را که می‌خواهید بذر سبزی در آن بکارید را شخم بزنید و به خاک آن کود دامی اضافه کنید و خاک را خوب به هم بزنید تا کود با خاک ترکیب شود سپس خاک را خوب خورد کرده و سطح خاک را صاف کنید. اضافه کردن کود دامی کهنه به خاک باعث رشد بهتر سبزی می‌شود. بذرها را بر روی بستری که آماده کردید بپاشید، توجه کنید که بذرها خیلی نزدیک هم و فشرده پاشیده نشوند زیرا بعد از اینکه بزرگ‌تر شدن توی هم رفته و رشد خوبی نخواهند داشت. حالا کافی است بر روی بذرها حدود نیم سانتی‌متر کود دامی یا خاک بپاشید و به‌آرامی خوب آب بدید، بهتر است ۱۰ روز اول با آبپاش آبیاری بکنید تا بذرها جابجا نشوند. حدود ۵ تا ۱۰ روز طول می‌کشد که بذرها سبز بشوند.

۲- کاشت بذر تره در بالکن و گلدان

در دنیای امروز خیلی‌ها آپارتمان‌نشین هستند و ممکن است باغچه‌ای برای کاشت سبزی نداشته باشند اما در گلدان و بستری کوچک هم می‌توان سبزی کاشت. ابتدا گلدانی به‌اندازه دلخواهتان تهیه کنید سپس خاکی مناسب (ترکیبی از ۶۰ درصد خاک باغچه – ۲۰ درصد ماسه -۲۰ درصد کود دامی) را درون گلدان بریزید و بذرها را روی خاک بپاشید و روی آن حدود نیم سانتی‌متر کود دامی (اگر کود دامی در دسترس نبود از ورمی کومپوست استفاده کنید) یا خاک بریزید و خوب آب بدید بهتر است روی آن نایلون فریزر بکشید و بگذارید کنار پنجره جنوبی یا بالکن. حتماً به نور توجه شود چون‌که به نور زیادی نیاز دارند در کل بهتر است در بالکن در مکانی با نور مستقیم آفتاب نگهداری شود. درصورتی‌که کمبود نور ساقه‌ها بلند شده و سبزی‌ها کیفیت خوبی نخواهند داشت.

نگهداری و مراقبت‌های لازم

بذر تره سالم را خریداری کنید تا به نتیجه دلخواه برسید. درصورتی‌که بذر قدیمی در منزل دارید، چند عدد از آن‌ها را درون پارچه مرطوبی گذاشته و نگهداری کنید اگر جوانه زد به این معناست که بذرها سالم هستند. در غیر این صورت حتماً بذر تازه خریداری کنید.

خاک را قبل از این‌که اقدام به کاشت کنید، شخم زده و به‌وسیله کود غنی کنید. برای اینکه برگ‌های تره بزرگ و ضخیم‌تر شود باید سرشاخه‌های گیاه را به‌صورت مداوم قطع کنید تا به این هدف برسید.

زمین را به‌آرامی آبیاری کنید تا بذرها جابه‌جا نشوند.

برای این‌که از آفت‌های مربوط به سبزی تره جلوگیری کنید، گیاه را با آفت‌کش‌های بدون ضرر و خانگی سم‌پاشی کنید.

خواص تره

به دلیل وجود فیبر بالا، در درمان یبوست کاربرد دارد.

منبع خوبی از ویتامین C است و در درمان اسکوربوت کاربرد دارد.

اشتهاآور بوده و در درمان لاغری توصیه می‌شود.

سوپ تره، درمان‌کننده بیماری سرماخوردگی است.

به دلیل وجود ویتامین C برای روشن کردن پوست صورت استفاده می‌شود.

سوءهاضمه و ناراحتی‌های دستگاه گوارش با مصرف تره از بین می‌رود.

خوردن شربت تره، به دلیل مدر بودن، در دفع کردن سنگ کلیه نافع است.

ترکیب سماق با آب تازه تره برای درمان زگیل بسیار مفید است.

برای خرید بذر تره و سایر سبزی جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

سبزی تربچه جزء سبزی‌هایی است که ریشه خوراکی دارد و بومی جنوب آسیا و اروپا است و سپس در تمامی جهان کاشته شده است. تربچه بومی ایران نبوده و از خارج از کشور به کشور ما وارد شده است. این گیاه از خانواده Brassicaceae یا همان خردل است و از نظر ظاهر و بافت شبیه چغندر و شلغم است ولی طعمی متفاوت دارد. خواص تربچه زیاد است. انواع سبزی تربچه عبارت اند از: تربچه قرمز گرد، تربچه سفید کشیده، تربچه کشیده قرمز، تربچه دورنگ کشیده (سفید و قرمز)، تربچه گرد دو رنگ، تربچه صورتی گرد و …

دلیل پوک و تند شدن تربچه

یکی از عوامل پوک و تند شدن تربچه تأخیر در برداشت است، عامل دیگر دمای بالای محیط و کود دهی بیش از اندازه است که باعث رشد سلول‌های غده‌ای تربچه شده و باعث پوکی آن می‌شود. کود فراوان و دمای بالا نیز در تند شدن تربچه نقش دارند.

روش کاشت بذر تربچه در گلدان

بهتر است برای کاشت تربچه در گلدان از گلدان‌های مستطیلی و بزرگ استفاده کنید.

ابزار موردنیاز

بذر تربچه، خاک استاندارد (مانند کمپوست)، گلدان مناسب، دستکش، آبپاش کوچک، بیلچه و الک تنها ابزارهای کاشت تربچه در آپارتمان هستند. ابتدا بذرها را برای مدت ۱۰ ساعت و حداکثر ۳ روز خیس می‌کنیم. خاک را الک کرده تا نرم و یکدست شود. گلدان موردنظر را از خاک مرغوب (کمپوست آماده) پر می‌کنیم (بیش از ۳/۴ گلدان)، گلدان انتخابی باید زهکشی خوبی داشته باشد (در انتهای آن سوراخ مناسبی برای خروج آب اضافی باشد). سپس اقدام به آبیاری گلدان می‌کنیم تا آب کاملاً از گلدان خارج شود. بعد از چند ساعت از آبیاری گلدان بذرها را بر روی خاک می‌ریزیم و حداکثر به ارتفاع دو برابر طول بذرها روی آن خاک می‌ریزیم. بذر را هم می‌توان به‌صورت دست پاش و هم به‌صورت دانه‌ای با فاصله ۲ سانتی‌متر کاشت. ریختن خاک زیاد روی بذرها باعث خفه شدن آن شده و نمی‌توانند رشد کنند. سپس با افشانه آب را بر روی سطح خاک اسپری کنید به‌صورتی که مطمئن شوید آب به بذرها رسیده و این کار را هر روز یا روزی دو بار انجام دهید.

قبل از سبز شدن بذر سبزی نباید اجازه دهید سطح خاک خیلی خشک شود در این صورت از جوانه زدن خبری نیست. آبیاری زیاد نیز باعث می‌شود هوا به بذرها نرسد و خفه شوند و جوانه‌زنی صورت نگیرد. هنگامی‌که سطح خاک خشک شد اقدام به آبیاری مجدد کنید. البته می‌توانید بدون خیس کردن بذرها در آب، آن‌ها را به‌صورت دستپاش بر روی سطح خاک بریزید و با چنگال سطح خاک را زیرورو کنید تا بذرها به زیر خاک بروند. کود دهی را از هفته دوم بعد از جوانه‌زنی شروع کنید. برای این کار بهتر است ابتدا مقداری خاک‌برگ یا کمپوست یا کود حیوانی بر روی باغچه ریخته و با بیلچه خاک را زیرورو می‌کنیم و سپس خاک را نرم و تخت و یکدست می‌کنیم. بذرها را به‌صورت دست پاش و یکنواخت در محل موردنظر ریخته و سپس با شن کش یا چنگال خاک را با آرامی زیرورو می‌کنیم تا بذرها به زیر خاک بروند. سپس به‌آرامی اقدام به آبیاری می‌کنیم به‌صورتی که آب بذرها را جابجا نکند و با خود نبرد. تا قبل از سبز شدن باغچه بهتر است هر روز یا روزی دو بار باغچه را آبیاری کنیم.

برداشت سبزی‌ها از باغچه یا گلدان

این تربچه را بیشتر به خاطر ریشه آن می‌کارند در نتیجه برداشت هنگامی انجام می‌شود که تربچه کمی از خاک بیرون زده و غده به‌صورت کامل تشکیل شده است. برای استفاده از برگ تربچه نیز می‌توانید از محل اتصال برگ به ریشه تربچه برگ‌ها را قبل از اینکه خیلی بزرگ شود بچینید و مصرف کنید بعد از مدتی برگ‌های جدید مجدد رشد خواهند کرد ولی مصرف برگ تنها باعث رشد بیش‌ازحد ریشه گیاه تربچه شده و مزه آن نیز تند و تربچه پوک می‌شود.

برای خرید بذر تربچه به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

پیازچه یا پیاز بهاره (Scallion) نوعی تره‌پیاز از سرده والک است که پس از بلوغ دارای سر گلوله‌وار می‌گردد. پیازچه قابلیت استفاده خام به‌عنوان سبزی یا یکی از اجزای سالاد را دارد که بیشتر در آمریکای شمالی است. اما در آسیای شرقی بیشتر به‌صورت پخته یا سرخ‌شده مصرف می‌گردد. متأسفانه این روزها برخی اخبار به گوش می­رسد مبنی بر آبیاری سبزی‌ها با آب فاضلاب و ناسالم بودن آن‌ها، پس بهتر است امسال برای کاشت سبزی مصرفی خودمان دست‌به‌کار شده و دیگران را نیز به کاشت سبزی در منزل و آپارتمان تشویق کنیم. مشاهده رشد روزه سبزی‌ها در گلدان و برداشت و مصرف آن یکی از راه‌های یافتن آرامش در این ایام است. اگر می‌خواهید سبزی‌ها را پشت پنجره و تو گلدان‌های زیبا پرورش بدهید بهتر است از خاک آماده و تمیز استفاده کنید تا فضای آپارتمان از حشره و موجودات دیگر پر نشود. بهترین خاک برای کاشت سبزی کمپوست آماده است. اگر فقط می‌خواهید چند نمونه سبزی بکارید بدون شک ریحان سبز یا بنفش، تربچه، جعفری و شاهی اولین انتخاب‌ها هستند. برای اینکه سبزی جات شما همیشه سبز و شاداب و از بیماری و آفات به دور باشند می‌توانید از کود NPK همانند ۲۰-۲۰-۲۰ استفاده کنید.

بذر معمولی سبزی معمولاً به‌صورت کیلویی عرضه می‌شود و ناخالصی دارد و بخشی از آن را تخم علف تشکیل می‌دهد و نسبت به بیماری‌ها مقاومت پایینی دارد و انتخاب مناسبی برای کاشت در آپارتمان و ابعاد کوچک مثل گلدان نیست. برخلاف تصور خیلی از ما بذر اصلاح‌شده به معنای دست‌کاری ژنتیکی و تراریخته نیست، بلکه به معنای دقت در بذرگیری و انتخاب محصول مناسب برای بذرگیری است و گرده‌افشانی و تلقیح به‌صورت علمی و بر اساس استاندارهایی انجام می‌گیرد. درنتیجه بذر اصلاح‌شده نسبت به بیماری و آفات مقاوم است و درصد خلوص بالاتری دارد همچنین از نظر رنگ و شادابی برتر از بذرهای معمولی‌اند درنتیجه انتخاب مناسب‌تری برای کاشت بوده و تجربه بسیار خوبی از کاشت را به همراه دارد.

کاشت در گلدان

بذر پیازچه، خاک استاندارد (مثل کمپوست)، گلدان مناسب، دستکش، آبپاش کوچک، بیلچه و الک تنها ابزارهای کاشت سبزی پیازچه در آپارتمان هستند. برای کاشت پیازچه ابتدا بذر پیازچه ها را برای مدت ۱۰ ساعت و حداکثر ۳ روز خیس می‌کنیم. خاک را الک کرده تا نرم و یکدست شود. گلدان موردنظر را از خاک مرغوب (کمپوست آماده) پر می‌کنیم (بیش از ۳/۴ گلدان)، گلدان انتخابی باید زهکشی خوبی داشته باشد (در انتهای آن سوراخ مناسبی برای خروج آب اضافی باشد). سپس اقدام به آبیاری گلدان می‌کنیم تا آب کاملاً از گلدان خارج شود. بعد از چند ساعت از آبیاری گلدان بذرها را بر روی خاک می‌ریزیم و حداکثر به ارتفاع دو برابر طول بذرها روی آن خاک می‌ریزیم. ریختن خاک زیاد روی بذرها باعث خفه شدن آن شده و نمی‌توانند رشد کنند. سپس با افشانه آب را بر روی سطح خاک اسپری کنید به‌صورتی که مطمئن شوید آب به بذرها رسیده و این کار را هر روز یا روزی دو بار انجام دهید. قبل از سبز شدن بذر سبزی نباید اجازه دهید سطح خاک خیلی خشک شود در این صورت از جوانه زدن خبری نیست. آبیاری زیاد نیز باعث می‌شود هوا به بذرها نرسد و خفه شوند و جوانه‌زنی صورت نگیرد. هنگامی‌که سطح خاک خشک شد اقدام به آبیاری مجدد کنید. البته می‌توانید بدون خیس کردن بذرها در آب، آن‌ها را به‌صورت دستپاش بر روی سطح خاک بریزید و با چنگال سطح خاک را زیرورو کنید تا بذرها به زیر خاک بروند. کود دهی را از هفته دوم بعد از جوانه‌زنی شروع کنید.

کاشت در باغچه و زمین

برای این کار بهتر است ابتدا مقداری خاک‌برگ یا کمپوست یا کود حیوانی بر روی باغچه ریخته و با بیلچه خاک را زیرورو می‌کنیم و سپس خاک را نرم و تخت و یکدست می‌کنیم. بذرها را به‌صورت دست پاش و یکنواخت در محل موردنظر ریخته و سپس با شن کش یا چنگال خاک را با آرامی زیرورو می‌کنیم تا بذرها به زیر خاک بروند. سپس به‌آرامی اقدام به آبیاری می‌کنیم به‌صورتی که آب بذرها را جابجا نکند و با خود نبرد. تا قبل از سبز شدن باغچه بهتر است هر روز یا روزی دو بار باغچه را آبیاری کنیم. برای برداشت برگ پیازچه به‌خصوص در اولین برداشت‌ها بهتر است از قیچی استفاده کنیم زیرا بذرها زیاد در عمق قرار نداشته و ریشه قوی نداشته درنتیجه ممکن است از خاک در بیایند. برای برداشت سبزی‌ها را نباید از ریشه در بیاوریم بلکه تنها نوک آن را جدا کنیم و مصرف کنیم. بعد از گذشت چند روز از برداشت سبزی، مجدد می‌توانیم آن را برداشت کنیم و سبزی‌ها دوباره سبز می‌شوند. سبزی‌ها اگر چیده و سرگیری نشوند بلند و بد فرم شده و به گل می‌روند. البته اگر قصد مصرف ریشه پیازچه را دارید باید آنها را به طور کامل از خاک خارج نمایید و مصرف کنید.

برای خرید بذر پیازچه و سایر سبزی جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

هندوانه با نام علمی Citrullus vulgaris متعلق به خانواده کدوییان یا Cucurbitaceae است. منشأ اصلی پیدایش هندوانه به عقیده برخی از محققین جنوب آفریقا و گروهی دیگر آن را بومی هندوستان می‌دانند. ریشه کلمه هندوانه از کلمه وانا به معنای هندوانه در زبان هندی است، ایرانیان قدیم به آن هندووانا می‌گفتند که امروزه به هندوانه تبدیل شده است. مدارکی از کاشت هندوانه در نیل از پیش از هزاره دوم (پیش از میلاد) یافت شده است. دانه‌های هندوانه در محل دودمان دوازدهم مصر و در مقبره فرعون توت‌عنخ‌آمون یافت شده است. هندوانه گیاهی است خزنده که طول شاخه‌های خزنده آن شاید به ۴ متر هم برسد. ریشه هندوانه عمیق بوده و در برخی خاک‌ها به یک متر هم می‌رسد. برگ‌های آن قلبی شکل با بریدگی عمیق است. گل‌های نر و ماده آن جدا از هم ولی روی یک پایه قرار دارند. هندوانه یکی از انواع صیفی جات شیرین است که در جالیز رشد می‌کند. در گذشته هندوانه را با نام تربوزه می‌شناختند که امروزه در افغانستان و تاجیکستان به هندوانه تربوزه می‌گویند. هندوانه انواع مختلفی دارد که از نظر ضخامت پوست، اندازه، رنگ، اندازه دانه‌ها، طعم، مزه و… با یکدیگر تفاوت دارند. این محصول در بهار در شهرهای جیرفت و کهنوج، میناب، ایرانشهر و دزفول، در تابستان در ورامین، سمنان، مشهد، اصفهان، همدان، تبریز، میاندوآب، در پاییز در دزفول و زمستان در میناب، جیرفت و کهنوج تولید می‌گردد.

یکی از پنجاه نوع هندوانه، هندوانه کریمسون است که به دلیل شیرینی زیاد و طمع بی‌نظیر معروف است. هندوانه کریمسون یکی از هندوانه‌های محبوب با بازارپسندی عالی و طعم شیرین است. وزن هر میوه معمولاً ۸ تا ۱۲ کیلوگرم و باردهی آن ایده آل است. رنگ پوست هندوانه کریمسون سبز روشن با راه‌راه سبز تیره است. در سال ۱۹۶۳ دانشگاه کانزاس موفق به اصلاح این نوع هندوانه شد. گل‌های این واریته ۸۰ روز پس از گلدهی تبدیل به میوه می‌شود. دارای خطوط موازی سبز پررنگ و گوشتی قرمز و ترد و دانه‌هایی ریز است. مقاوم به بیماری فوزاریوم و آنرتاکنوز نیز است. وجود لیکوپن در هندوانه موجب ایجاد رنگ قرمز در آن شده است. هندوانه هیبرید منارا نانهمز جز هندوانه‌های کریمسون سوئیت (خطی) و بیضی کشیده است. هندوانه منارا به دلیل خصوصیت خاص پوست قابلیت صادرات برای مناطق با مسافت زیاد را ندارد. البته لازم به ذکر است ضخامت پوست در حدی است که میوه‌ها در زمان اتصال به بوته دچار ترکیدگی نمی‌شوند. از این جهت کشاورزانی که قصد دارند بار خود را در مناطق نزدیک‌تر بفروشند غالباً از این رقم استفاده می‌کنند. رنگ میوه و میزان شیرینی هندوانه هیبرید منارا موردتوجه بسیاری از افراد سخت پسند است.

بذر هندوانه چارلستون محصولی با وزن تقریبی ۱۰ تا ۱۵ کیلو در شرایط ایده آل تولید می‌کند، طعم این هندوانه شیرین بوده و ترد و قرمز است. دوره باردهی هندوانه چارلستون ۸۵ روز است. بهتر است از کود دامی پوسیده در محل کشت استفاده شود. رنگ پوست هندوانه سیاه گرد سبز بسیار تیره یا مشکی است درصورتی‌که در نور کافی کاشته نشود ممکن است رنگ پوست آن خیلی تیره نشود و به رنگ سبز بسیار تیره (مایل به مشکی) دیده شود. طعم این هندوانه شیرین بوده و دانه‌های آن به اندازه هندوانه‌های چارلستون است.منشأ هندوانه مشکی را ژاپن می‌دانند.

بذر هندوانه آناناسی (زرد) گیاهی از خانواده هندوانه است. به‌صورت علفی و رونده رشد می‌کند. گیاهی یک‌ساله است. هندوانه زرد یک نوع هندوانه هیبرید محبوب و پرطرفدار است که دارای گوشت زرد و طعم شیرین مطلوبی است. بوته تقریباً جمع‌وجور بوده و به همین دلیل این هندوانه در فضای محدود نیز قابل کاشت است. در بیشتر مناطق رشد می‌کند. هندوانه از میوه‌های فصل گرم به شمار می‌رود که در فصل گرم سال حسابی می‌چسبد. گل‌های بزرگ شیپوری مانندی دارد. شاخه‌های این گیاه علفی است. رشد سریعی دارد طوری که پس از گذشت چند ماه محصول می‌دهد و شما می‌توانید از محصول تازه آن استفاده کنید. در واقع نوعی هندوانه زینتی است که شکل خاصی دارد. برگ‌های سبزرنگ بزرگ، دندانه‌داری دارد که معمولاً پوشیده از کرک است. میوه‌ها کروی یا بیضی شکل هستند. پوست میوه‌ سبز رنگ با نوارهای سبز تیره است و وزن هر کدام از هندوانه‌ها به ۲ تا ۳/۵ کیلو می‌رسد. این هندوانه دارای پوست نازکی است. کیفیت و طعم شیرین و بسیار خوبی دارد و بسیار بازارپسند است.قسمت گوشتی این گیاه آبدار و به رنگ زرد شبیه میوه آناناس است. در قسمت گوشتی این گیاه تعداد کمی تخمه به رنگ سیاه وجود دارد که قابل خوردن نیست.

هندوانه ابوجهل میوه‌ای تلخ‌مزه است که در فارسی با نام‌های خربزه روباه، کدوی تلخ و سیب تلخ و در عربی با نام‌های حنظل، مراره الصحاری و علقم و در فرهنگ اچمی‌زبان‌های جنوب ایران به نام خزَرَ (تلفظ: Khazara) نام برده شده است. هندوانه ابوجهل از راسته کدوئی‌ها (Cucurbitales) از تیره کدو (Cucurbitaceae)، از سرده سیترولوس (Citrullus) بوده و نام علمی آن Citrullus colocynthis است. مصرف آن باعث کولیت شدید شده و به علت مواد سمی خطرناک است. نام نوعی گیاه بالارونده بومی حوضه مدیترانه به‌ویژه ازمیر ترکیه، نوبه آفریقا و تریسته ایتالیا است. این گیاه از خانواده هندوانه است اما با هندوانه معمولی تفاوت‌هایی دارد شامل اندازه کوچک‌تر، جسم سفت‌تر و مزه تلخ.

تخم جاچونی که به اشتباه معروف به تخم ژاپنی (تخمه ژاپنی) نامیده می‌شود و به هندوانه آجیلی معروف است، یکی از دانه‌های خوراکی است که نوعی آجیل است. این دانه‌ها تخم نوعی هندوانه بوده که در ظاهر همانند هندوانه‌های معمولی است ولی تنها دانه‌های آن مصرف می‌شود و خود هندوانه خوراک دام می‌شود. بافت داخلی این هندوانه در رقم‌های مختلف گاهی قرمز و یا گاهی زرد یا سفید است و معمولاً بدون مزه است ولی برخی معتقدند مزه شیرینی دارد ولی قابل خوردن نیست. هندوانه جاپونی در شهر جابان یا جابُن واقع در دماوند کاشته می‌شود و مبدأ این دانه‌ها نیز در این شهر بوده البته دهه‌هاست (بیش از ۳۰ سال) که دیگر این هندوانه در این منطقه پیدا نمی‌شود و باغ‌ها جای زمین‌های کشت هندوانه را گرفته است. نود سال پیش برای اولین بار این هندوانه در جابان کاشته شد. این نوع تخمه در یکی از روستاهای اطراف دماوند جابان (jâbân) که همسایه غربی سربندان بوده و ساکنان آن نیز از نژاد کرمانج هستند کشت می‌شود و در واقع نام اصلی آن تخمه جابانی است. به غیر از جابان دماوند یک روستا هم در حوالی سبزوار با نام جابان وجود دارد و سال‌هاست در آن روستا هم تخمه‌های جابونی کشت می‌شود. در روستاهای خراسان شمالی، جنوبی و رضوی تا استان گلستان کشت این نوع از تخمه رواج دارد و سالیانه در حدود ١۵‌هزار تن تولید داخلی است.

کاشت بذر هندوانه

کاشت هندوانه بسیار ساده است و بذرها به‌سرعت جوانه می‌زنند. هندوانه با آفتاب کامل و خاک رسی شنی نیاز دارد. اگر فضای کافی برای کاشت بذر هندوانه ندارید می‌توانید با کمی مراقبت آن را در گلدان و در جایی نورگیر بکارید. هندوانه گیاهی یک‌ساله و تقریباً رونده است که نحوه رشد آن شبیه تاک است درنتیجه برای کاشت در گلدان حتماً باید برای آن قیم (نگه‌دارنده) ببندید. همچنین برای جدا نشدن هندوانه از بوته در طول رشد نباید زیر آن خالی باشد، برای این کار می‌توانید هندوانه را بعد از کمی درشت شدن درون تور قرار دهید و به محلی ببندید. برای کاشت هندوانه ابتدا بذرهای آن را به مدت ۲۴ یا حداکثر ۴۸ ساعت در آب خیس نموده سپس گودال‌هایی به عمق ۲۰ سانتی‌متر ایجاد کرده و تا ارتفاع ۱۵ سانتی‌متر گودال را از خاک نرم و کود حیوانی پوسیده پر می‌کنیم. سپس ۲ تا ۳ عدد بذر را داخل گودال قرار می‌دهیم به‌طوری‌که بذرها در عمق ۳ تا ۵ سانتی‌متری قرار بگیرد و بر روی آن خاک نرم می‌ریزیم.

هندوانه را معمولاً به‌صورت مستقیم می‌کارند و نشاء گیری آن توصیه نمی‌شود. تا قبل از جوانه‌زنی بذرها نباید خاک خیلی خشک شود. درصورتی‌که قصد کاشت در گلدان را دارید باید گلدانی بزرگ با ارتفاع حداقل ۳۰ و قطر ۳۰ سانتی‌متر انتخاب کنید و حتماً گلدان را در محیطی قرار دهید که روزانه ۷ تا ۸ ساعت نور مستقیم خورشید داشته باشد. گلدان خود را باید با خاک بسیار غنی پر کنید. ترکیب کود حیوانی و خاک باغچه یا کمپوست برای کاشت هندوانه مناسب است. کود حیوانی حتماً پوسیده باشد. پس از رشد گیاهان و چهار برگه شدن آن‌ها بوته‌های ضعیف را با ناخن حذف کنید و بوته قوی‌تر که رشد بیشتری در این مدت داشته را نگه‌دارید. حذف علف‌های هرز اطراف بوته در طول دوره رشد هندوانه ضروری است. هندوانه رونده است و اگر در گلدان کاشته‌اید باید به‌وسیله قیم یا داربست مناسب بوته نگه داشته شود. همچنین هندوانه به دلیل وزن زیاد نباید آویزان باشد، بهتر است گلدان هندوانه در محلی قرار گیرد که بوته بر روی زمین رشد کند.

نکات کاشت بذر هندوانه

هندوانه برای رشد نیاز به آفتاب کامل و طولانی و گرما در طول روز دارد، هندوانه به سرما بسیار حساس بوده و با شروع سرما گیاه از بین می‌رود.

هندوانه در شهرهای شمالی کشور و شهرهایی که رطوبت بالایی دارند نیز رشد مناسبی داشته ولی رطوبت بالای هوا احتمال بیماری‌های قارچی را نیز بالا می‌برد که باید به این نکته توجه داشت.

بهترین دما برای جوانه‌زنی هندوانه دمای ۱۵ تا ۲۵ درجه است درنتیجه بعد از رفع سرمای زمستان و گرم شدن هوا اقدام به کاشت نمایید.

خاک هندوانه باید غنی باشد، برای این امر می‌توان قبل از کاشت به زمین کشت مقدار کود دامی پوسیده اضافه کرد.

هندوانه باید بعد از رفع سرمای بهاره کشت شود، هندوانه را معمولاً به‌صورت جوی و پشته‌ای می‌کارند.

فاصله بین پشته‌ها را ۵۰ تا ۱۵۰ سانتی‌متر و فاصله بین بوته‌های هندوانه را نیز معمولاً ۵۰ تا حداکثر ۱۰۰ سانتی‌متر در نظر می‌گیرند.

اگر در شهری زندگی می‌کنید که تابستان‌های کوتاهی دارد، باید چند هفته قبل از شروع فصل بهار اقدام به کاشت بذرها در گلخانه یا محیطی گرم بنمایید.

برداشت هندوانه

زمان برداشت هندوانه همیشه پرسش بوده، کشاورزان عزیز این زمان را به‌صورت تجربی تشخیص داده ولی از چند راه می‌توان به رسیدن کامل هندوانه و زمان برداشت آن مطلع شد:

با زدن ضربه به هندوانه باید صدایی خفه و بم شنیده شود، میوه‌های نارس صدای تیزتری دارند.

رنگ میوه‌های رسیده روشن‌تر و به زردی می‌زند.

قسمتی از میوه که بر روی زمین قرار دارد باید به رنگ زرد روشن باشد، میوه‌های نارس به رنگ سفید یا روشن هستند.

قسمت انتهایی ساقه که به میوه متصل می‌شود در هندوانه‌های رسیده خشک‌شده و به رنگ تیره است.

آب‌وهوا

هندوانه یک گیاه فصل گرم است. نسبت به گرما بیشتر از سایر گیاهان تیره کدوییان مقاوم است. این گیاه مخصوص مناطقی است که دارای تابستانی طولانی و گرم هستند. ازاین‌رو تابستان‌های خشک و به نسبت مرطوب برای آن‌ها مناسب است.

خاک

هندوانه خاک‌های سبک و شنی را که از نظر مواد غذایی غنی هستند را می‌پسندد. در خاک‌های رسی هم محصول خوبی می‌دهد. به‌شرط آب زیرزمینی پایین باشد. بهترین pH برای هندوانه ۶ تا ۷ است. برای آماده‌سازی زمین مثل خیار عمل می‌شود با این تفاوت که فاصله جوی‌ها بیشتر در نظر گرفته می‌شود که این فاصله شاید ۴ الی ۵ متر نیز برسد.

فواید هندوانه

مصرف میوه ها و سبزی ها از انواع مختلف با کاهش خطر بسیاری از بیماری های مرتبط با سبک زندگی پیوند خورده است. مطالعات بسیاری نشان داده اند که افزایش مصرف مواد غذایی گیاهی مانند هندوانه خطر چاقی، مرگ و میر کلی، دیابت، و بیماری قلبی را کاهش می دهد. از دیگر خواص هندوانه می توان به بهبود شرایط پوست و مو، افزایش انرژی و کاهش وزن اشاره کرد.

برای خرید بذر هندوانه و سایر صیفی جات به فروشگاه بذر ظرافت مراجعه فرمایید.

حسن یوسف با نام علمی Solenostemon scutellarioides در گروه گیاهان آپارتمانی برگ رنگی و دارای ۱۵۰ گونه است. حسن یوسف برای کاشت در گلدان، باغ و باغچه بسیار مناسب است و چشم انداز بسیار زیبایی به وجود می‌آورد و درصورتی‌که زمستان در معرض سرما نباشد به‌صورت چندساله رشد می‌کند. حسن یوسف‌ها به خاطر زیبایی رنگ برگ‌هایشان هم درون آپارتمان و هم در بیرون در ردیف گیاهان پرارزش و دوست داشتنی قرار می‌گیرند. وجه تمایز حسن یوسف با بسیاری دیگر از گیاهان خانگی برگ‌های رنگارنگ آن است که می‌تواند در بین گیاهان دیگر متمایز باشد. جلوه گیاه حسن یوسف به برگ‌های زیبای آن است؛ بنابراین در داخل خانه باید در محل روشن نگهداری شود تا برگ‌ها رنگ خود را حفظ کنند. حسن یوسف رنگین کمان میکس مخلوطی از بهترین و زیباترین رنگ‌ها است. گیاه حسن یوسف برای برگ‌های زیبایی که به جای گل رشد می‌کنند پرورش داده می‌شود. حسن یوسف رنگین کمان میکس برای کاشت در گلدان، باغ و باغچه بسیار مناسب است و چشم انداز بسیار زیبایی به وجود می‌آورد. گیاه حسن یوسف در صورتی که زمستان در معرض سرما نباشد به‌صورت چندساله رشد می‌کند.

کاشت

کاشت حسن یوسف از بذر بسیار آسان است و اگر طبق دستورالعمل ذیل مراحل کاشت را انجام دهید به‌راحتی طی ۲ تا ۳ هفته شاهد جوانه‌زنی خواهید بود. گیاه حسن یوسف هم برای کاشت در گلدان و هم برای کاشت در زمین مناسب است. درصورتی‌که قصد دارید گیاه را در خانه نگه‌داری کنید هر زمان از سال می‌توانید اقدام به کاشت نمایید. اگر می‌خواهید حسن یوسف را در زمین بکارید بذرها را ۶ تا ۸ هفته قبل از پایان سرما نشا کنید و سپس نهال‌ها را بعد از رفع سرما در بهار به زمین انتقال دهید.

بذر حسن یوسف را روی یک خاک سبک قرار دهید، سپس آن‌ها را با لایه بسیار نازکی خاک بپوشانید. تا زمان جوانه‌زنی خاک حسن یوسف را مرطوب نگه دارید. دمای مناسب برای جوانه‌زنی بذر حسن یوسف ۱۸ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد است. جوانه‌زنی بذر حسن یوسف ۱۲ تا ۲۱ روز طول می‌کشد. به‌محض اینکه جوانه‌ها ظاهر شدند، گلدان را در یک پنجره آفتابی قرار دهید. درصورتی‌که از چراغ رشد استفاده می‌کنید، روزانه ۱۲ ساعت باید روشن باشد. درصورتی‌که بذرها را در سینی نشا کاشته‌اید بعد از اینکه گیاه دو برگ تشکیل داد، هر نهال را در یک حفره از سینی نشا قرار دهید یا هر نهال را در یک گلدان بکارید. ۳ تا ۴ هفته بعد از جوانه‌زنی از یک کود کامل طبق دستورالعمل شرکت سازنده استفاده کنید. نهال‌های حسن یوسف را بعد از اتمام سرما به زمین منتقل کنید. قبل از انتقال نهال‌ها به زمین باید آن‌ها را مقاوم کنید. به این صورت که به مدت یک هفته در یک مکان سایه‌دار قرار دهید (جایی که از باد و آفتاب شدید محافظت شود).

اگر شب‌ها سرد باشد نهال‌ها را شب به خانه منتقل کنید و سپس در روز بیرون از خانه قرار دهید. بعد از یک هفته یک مکان دارای آفتاب کامل یا سایه-آفتاب برای کاشت نهال حسن یوسف انتخاب کنید. خاک باید غنی و دارای زهکشی خوب باشد. بهتر است قبل از کاشت خاک را به عمق ۲۰ سانتی‌متر شخم بزنید. علف‌های هرز و سنگ‌ها را از آن بیرون آورید و خاک را با کودهای ارگانیک یا کمپوست مخلوط نمایید. یک گودال در زمین حفر کنید و هر نهال را در آن قرار دهید به‌گونه‌ای که ریشه به‌خوبی پوشیده شود. فاصله بین نهال‌های حسن یوسف را ۳۰ سانتی‌متر در نظر بگیرید. خاک را به‌طور مرتب مرطوب کنید. مواظب علف‌های هرز باشید و آن‌ها را کنترل نمایید. برای حفظ رطوبت و جلوگیری از رشد علف‌های هرز می‌توانید در اطراف نهال‌های حسن یوسف مالچ اضافه کنید. بعد از مشاهده رشد جدید در گیاه از یک کود متعادل استفاده نمایید.

هر زمان در گیاه گل مشاهده کردید بلافاصله آن را قطع کنید، زیرا گیاه به‌جای تولید ریشه قوی‌تر و برگ‌های ضخیم، شروع به تولید دانه می‌کند. درصورتی‌که قصد دارید گیاه حسن یوسف را در گلدان نگه دارید باید هر نهال را در یک گلدان با قطر و عمق حداقل ۲۵ سانتی‌متر بکارید. اگر از گلدان‌های بزرگ‌تر استفاده می‌کنید بین نهال‌ها ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر فاصله قرار دهید. از خاک غنی با زهکشی خوب برای پر کردن گلدان استفاده کنید. گلدان را در یک پنجره آفتابی بگذارید. در طول فصل رشد هر دو هفته یک‌بار به گیاه کود مایع متعادل دهید. از کودهای آهسته نیز می‌توانید استفاده نمایید. خاک را مرطوب نگه دارید ولی از خیس کردن خاک اجتناب کنید.

شرایط پرورش و نگهداری گل حسن یوسف در منزل و آپارتمان

نحوه آبیاری حسن یوسف: بستر کاشت حسن یوسف باید مرطوب نگه‌داشته شود که البته این به معنی خیس و غرقاب شدن خاک نیست. گیاهان جوان در برابر خشکی کشیدن حساس‌تر از گیاهان بالغ هستند. بهتر است قبل از آبیاری سطح خاک را بررسی کنید و اگر سطح خاک رطوبت خود را تا حدودی از دست داده بود گیاه را آب دهید. در طی زمستان از آبیاری گیاه کم کنید اما مراقب خشکی نکشیدن گیاه باشید.

غبار پاشی و رطوبت حسن یوسف: در روزهای گرم رطوبت مکان نگهداری حسن یوسف را افزایش دهید و بهتر است که این کار را با روش زیرگلدانی و سنگریزه انجام دهید تا در اثر غبارپاشی و مرطوب شدن برگسار، بیماری‌های قارچی شیوع نیابد. دلیل دیگر این است که اگر در زمان غبارپاشی از آب‌های با املاح و همچنین سرد استفاده کنید احتمال ظهور لکه‌های سفیدرنگ بر روی برگ‌ها وجود دارد؛ بنابراین برای افزایش رطوبت هوای اطراف گیاه بدین‌صورت عمل کنید که ابتدا یک زیرگلدانی را که بزرگ‌تر از زیرگلدانی گیاه است تهیه کنید و داخل آن را تا لبه آن سنگریزه‌های درشت بریزید. سپس زیرگلدانی را تا نیمه ارتفاع دیواره آن آب بریزید و گلدان حاوی گیاه را بر روی سنگریزه‌ها قرار دهید. مراقب باشید تا ته گلدان حاوی گیاه با آب موجود در زیرگلدانی دوم، تماس نداشته باشد. گرمای محیط آب داخل زیرگلدانی دوم را به‌تدریج تبخیر کرده و رطوبت موردنیاز برگسار گیاه را فراهم می‌کند.

نور مناسب حسن یوسف: نور مناسب حسن یوسف می‌تواند مکان‌های نیمه سایه باشد و در چنین شرایطی رشد رویشی خوبی خواهد داشت. در چنین مکانی آفتاب صبح نسبت به آفتاب بعدازظهر ارجحیت دارد. اگر مکان نگهداری بیش‌ازاندازه سایه و تاریک باشد از میزان رشد گیاه و همچنین درخشندگی رنگ‌های این گیاه کم می‌شود، برگ‌ها کم‌رنگ می‌شوند و یا حتی تغییر رنگ می‌دهند و ساقه‌ها نیز بلند و ضعیف شده و فاصله بین برگ‌ها نیز زیاد می‌شود. اگر به آبیاری و همچنین حفظ رطوبت برگسار توجه شود می‌توان در مکان‌های آفتاب‌گیر هم این گیاه را نگهداری کرد اما رنگ برگسار آن گیاه با زمانی که در مکان سایه و نیم‌سایه نگهداری شود متفاوت خواهد بود. اشعه مستقیم آفتاب در روزهای گرم موجب سوختن و قهوه‌ای شدن برگ‌ها خواهد شد. همچنین برای رشد یکنواخت برگسار و عدم انحراف آنان به‌سوی نور هرچند وقت یک‌بار گلدان را ۱۸۰ درجه بچرخانید.

دما مناسب برای حسن یوسف: دمای نگهداری گل حسن یوسف برای روز ۲۹- ۲۳ درجه سانتی‌گراد است و دمای مناسب شبانه برای این گیاه ۲۱ – ۲۰ است. البته دمای گل حسن یوسف اگر از ۲۴ درجه بالاتر برود باید به تأمین رطوبت هوای مکان نگهداری گیاه نیز توجه کرد. دمای زیاد و خشکی هوا موجب چروکیدگی و خشکیدگی برگسار و در نهایت مرگ گیاه می‌شود. سرمای هوا در طی شب موجب زرد شدن برگ‌ها و یا اصولاً کم‌رنگ شدن رنگ برگ‌ها خواهد شد. در طی زمستان بهترین دما برای حسن یوسف ۲۰-۱۵ درجه سانتی‌گراد است و البته این گیاه تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد را نیز می‌تواند تحمل کند اما دما در ۴ درجه سانتی‌گراد موجب از بین رفتن گیاه می‌شود. با فرارسیدن بهار زمانی گلدان را به محیط بیرون از خانه منتقل کنید که دمای هوا به بیش از ۱۵ درجه افزایش یافته باشد.

خاک مناسب گلدان حسن یوسف: خاک حسن یوسف باید زهکشی مناسبی داشته و مرطوب باشد. از جمله ترکیبات بستر خاک حسن یوسف می‌توان به یک قسمت پیت، ۳ قسمت خاک معمولی باغچه، ۲ قسمت پوسته پوسیده درختان، یک قسمت خاک‌برگ و یا مخلوطی از خاک معمولی باغچه، خاک‌برگ و ماسه اشاره کرد. حسن یوسف به خاکی با کمی قلیایت نیاز دارد بنابراین کاربرد آب‌های املاح دار اشکالی ایجاد نمی‌کند و معمولاً از موادی همانند پیت موس که منجر به اسیدی شدن خاک می‌شوند برای ترکیب بستر کاشت این گیاه استفاده نمی‌شود.

کود مناسب برای حسن یوسف: در طی فصل رشد بهار و تابستان می‌توان از کودهای محلول مخصوص گیاهان آپارتمانی البته با نصف غلظت معمول، برای غذادهی این گیاه استفاده کرد. استفاده از کودهایی با میزان نیتروژن زیاد موجب آبکی شدن و عدم استحکام ساقه‌ها می‌شود و برگ‌ها نیز بدرنگ خواهند شد.

روش هرس گل حسن یوسف: برای آنکه گیاه به شکل بوته رشد کند می‌توان از ساقه‌های مرکزی گیاه در حدود ۱۵-۱۰ سانتیمتر باقی گذاشت و بقیه را قطع کرد تا رشد جوانه‌های جانبی تحریک شود. البته شاخه را از نزدیکی سطح خاک هم می‌توانید قطع کنید و مشکلی برای رشد بعدی این شاخه ایجاد نمی‌شود. عمل کوتاه کردن شاخه‌های حسن یوسف عملی اجتناب‌ناپذیر است در غیر این صورت شاخسار بیش‌ازاندازه بلند و علفی خواهند شد و بخصوص در گیاهانی که اصطلاحات پیر شده‌اند موجب بدشکلی گیاه خواهد شد. برای حفظ قدرت رویش گیاه زمانی که ساقه‌های گل شکل گرفتند می‌توان آنان را جدا کرد.

دلیل ریختن برگ حسن یوسف: یکی از شایع‌ترین آفات حسن یوسف شپشک آردآلود است که معمولاً در برگ ساقه و زاویه بین برگ و ساقه مستقر می‌شود و از شیره گیاهی تغذیه کرده و موجب زردی، بدشکلی، پژمردگی و دلیل ریزش برگ حسن یوسف است.

علت زرد شدن برگ‌های حسن یوسف: اگر برگ‌های پایینی و پیر هستند که به‌نوبت زرد شده و می‌ریزند که روندی کاملاً طبیعی است، (زیرا با رشد گیاه و درصورتی‌که مواد غذایی به‌طور مرتب به گیاه نرسد. مواد لازم از برگ‌های پیر به برگ‌های جوان منتقل می‌شوند و برگ‌های پیر به‌مرور زرد شده و ریزش می‌کنند. برای به تأخیر انداختن روند ریزش برگ‌های کهنه می‌بایست از تغذیه کامل گیاه مطمئن شد آنگاه به دنبال عوامل و نشانه‌های دیگر رفت) اما اگر چند برگ با همدیگر به این عارضه مبتلا می‌شوند احتمال افراط در آبیاری و برعکس خشکی دیدن گیاه فراوان هست.

بهترین روش تعیین زمان مناسب برای آبیاری این است که سطح خاک را به اندازه ۲-۳ سانتی­متر کنار بزنید و خشکی را بررسی نمایید. با انگشت خاک را لمس کنید درصورتی‌که خاک به دست شما نچسبد شروع به آب دادن کنید. سوراخ‌های زهکش ته گلدان را کنترل و از باز بودن سوراخ‌های انتهایی گلدان و خروج آب اضافی از گلدان مطمئن شوید. از جمع شدن آب در زیرگلدانی جلوگیری کنید و یا داخل زیرگلدانی (بین گلدان و زیرگلدانی) یک لایه سنگریزه قرار دهید به‌نحوی‌که خاک گلدان در تماس مستقیم با آب قرار نگیرد. این کار در جلوگیری از باتلاقی شدن خاک مؤثر است.

آفت گل حسن یوسف: رطوبت بیش از اندازه خاک و همچنین سرد بودن هوا در طی ماه‌های سرد یکی از دلایل شیوع بیماری‌های قارچی و پوسیدن ساقه‌های این گیاه است. مگس سفید از جمله آفات گل حسن یوسف است که از شیره گیاه تغذیه می‌کند و ماده چسبناک عسلک را تولید می‌کند که محل مناسبی برای رشد برخی از قارچ‌ها هستند. شته یکی دیگر از آفات گیاه حسن یوسف است که از شیره گیاهی تغذیه می‌کند که در نتیجه برگ‌ها بخصوص برگ‌های نواحی جوان زردرنگ و چروکیده می‌شوند. شته‌ها عسلک نیز تولید می‌کنند که درنتیجه سطح برگ‌ها چسبناک می‌شود و محل مناسبی برای رشد برخی از انواع قارچ‌ها است. کنه‌های تارعنکبوتی نیز یکی از آفت‌های گل حسن یوسف است که براثر فعالیت آن علاوه بر تشکیل تار در قسمت‌های بسیار جوان گیاه و همچنین نواحی زیرین برگ‌ها، برگ‌ها بدرنگ، چروکیده و خشکیده می‌شوند و درنهایت زردرنگ شده و می‌ریزند.

یکی از بیماری‌های قارچی حسن یوسف سفیدک پودری Podery mildew است که در ابتدا بر روی برگ‌ها لایه‌ای سفیدرنگ تشکیل می‌شود و به‌تدریج قهوه‌ای رنگ می‌شود و ممکن است برگ‌ها به هم بپیچند و چروکیده شوند. سفیدک دروغین Downy mildew نیز بیماری دیگر این گیاه است که منجر به شکل‌گیری لکه‌های قهوه‌ای رنگ بر روی پشت و روی برگ و ریزش برگ‌ها می‌شود. بیماری دیگر بیماری ویروسی لکه نکروزه گل حنا است که منجر به بروز لکه‌های قهوه‌ای و یا زرد نامنظم بر روی برگ‌ها و کوتاهی قامت و بدشکلی گیاه خواهد شد. حشره تریپس عامل اصلی شیوع این بیماری است.

خواص گل حسن یوسف در خانه

۱-القای حس شور و نشاط در محیط

گل حسن یوسف از گل‌های برگ زینتی است که برگ‌های رنگی آن جذابیت فوق‌العاده‌ای در محیط ایجاد می‌کند. رنگی بودن برگ‌های حسن یوسف شورونشاطی فوق‌العاده به محیط می‌بخشد و محیط را سرشار از انرژی می‌کند. گل حسن یوسف، با توجه به برگ‌هایی سرشار از رنگ‌دانه در رنگ‌های گرم و انرژی‌بخش همچون ارغوانی، صورتی، قرمز، نارنجی، زرد و سبز به‌خوبی هیجان و نشاط فوق‌العاده‌ای را در محیط ایجاد می‌کند.

۲- ایجاد طراوت و سرزندگی

گل‌های طبیعی سرشار از حس طراوت و سرزندگی‌اند. گل حسن یوسف با توجه به گونه‌های متنوعش و برگ‌های رنگی‌اش با قرار گرفتن در محیط منزل به‌خوبی محیط را سرشار از حس طراوت و سرزندگی می‌کند.

۳-تصفیه هوا

تقریباً اکثر گیاهان با جذب دی‌اکسید کربن و آزاد کردن اکسیژن در فضا، هوای محیطی که در آن قرار دارند را تصفیه می‌کنند. همچنین با جذب گازهای آلوده محیط و به‌جای آن آزاد کردن اکسیژن تأثیر زیادی در تمیز کردن هوای اطراف خود دارند. گل حسن یوسف از این قاعده مستثنی نبوده و نقش به سزایی در تصفیه هوای محیط دارد.

۴-ایجاد حس آرامش و بهبود سلامت روان

گیاهان و گل‌ها سرشار از حس آرمش‌اند. گل حسن یوسف نیز می‌تواند به‌خوبی احساس امنیت و آرامش را به شما ببخشد. مشاهده گل‌ها و گیاهان در طول روز به‌خوبی می‌تواند حس آرامش را در افراد ایجاد کند. معمولاً محیط‌هایی که دارای تعدادی گل و گیاه هستند نسبت به محیط‌های خشک و بی‌جان حس آرامش و نشاط بیشتری دارند.

۵-افزایش رطوبت منزل

گل‌ها و گیاهان مقداری از میزان آب دریافتی خود را توسط تعریق از دست می‌دهند که موجب می‌شود رطوبت محیط اطراف خود را افزایش دهند. گل حسن یوسف از گیاهان نیازمند آبیاری و رطوبت بالا است. تأمین آب و رطوبت موردنیاز گل حسن یوسف موجب می‌شود که محیط اطراف آن رطوبت بیشتری پیدا کند.

۶- کاهش گردوغبار

سطح برگ‌های گل حسن یوسف حالتی کرک دار و مخملی شکل داشته که تأثیر به سزایی در جذب گردوغبار دارد و موجب می‌شود که آلودگی و گردوغبار محیط کاهش پیدا کند. حسن یوسف پس از جذب گردوغبار به‌واسطه برگ‌هایش اکسیژن تازه در محیط آزاد می‌کند که می‌تواند محیط را پاکیزه‌تر کند.

۷- افزایش اکسیژن محیط

گل‌ها و گیاهان با جذب دی‌اکسید کربن و آزاد کردن اکسیژن نقش به سزایی در افزایش اکسیژن محیط دارند. گل حسن یوسف نیز با آزاد کردن اکسیژن بالا در محیط به‌خوبی محیط را تمیزتر و سرشار از اکسیژن تازه می‌کند. همچنین وجود اکسیژن تازه در محیط هوای محیط را سبک‌تر می‌کند که در زمان تنفس کاملاً حس خواهد شد. تنفس در محیط‌هایی که دارای گل و گیاه هستند بسیار راحت‌تر و عمیق‌تر خواهد بود.

کارلا (موموردیکا کارانتیا، ماموردیکا، جگر زلیخا، خربزه جذامی، خربزه تلخ، خیار کارلا، خیارچنبر تلخ، خیار تلخ کارلا) یکی از گیاهان دارویی بسیار مفید و رایج مصرفی در آسیای جنوبی است. کارلا از جمله گیاهان بالارونده است که به‌سرعت رشد می‌کند. این گیاه جزء خانواده کدوئیان می‌باشد. ارتفاع این گیاه به ۵ متر نیز می‌رسد و بهتر است برای رشد حتماً از داربست یا قیم استفاده شود. معمولاً برای استفاده از میوه و همچنین سایر اندام‌های گیاه کارلا را مورد کشت قرار می‌دهند. برگ‌های این گیاه، گرد، پنجه‌ای و زیبا بوده و دارای میوه‌های کمی عجیب و غریب است. اندازه برگ‌های کارلا معمولاً بین ۴ تا ۱۲ سانتی‌متر متغیر می‌باشد. میوه‌های کارلا طعم تلخی دارد ولی خواص درمانی و دارویی بی‌نظیر آن دلیل مصرف بالای آن در این کشورها شده است. علاوه بر آسیای جنوبی در آفریقای شرقی و جنوب آمریکا نیز گونه‌های دیگر این میوه برای اهداف دارویی و غذایی کشت می‌شود. کارلا گیاهی گرمسیری و نیمه گرمسیری/ معتدل بوده و همانند کدو یا خیار است و دارای مزه تلخ می‌باشد. بر روی سطح این خیار برجستگی های نامنظمی قرار گرفته که ظاهر آن را از خیارهای معمولی متمایز می‌کند.

رنگ کارلا یا کارلا در ابتدای تشکیل سبز تیره بوده و بعد از گذشت زمان به رنگ سبز روشن‌تر و اگر بر روی بوته بماند به رنگ زرد مایل به نارنجی تبدیل می‌شود و بعد از مدتی بر روی بوته می‌ترکد و بذرهای آن بر روی زمین می‌ریزد. توجه داشته باشید که این میوه هر چه دیرتر برداشت شود دارای تلخی کمتر بوده و خوش خوراک‌تر است. گیاه کارلا یا خربزه تلخ میوه‌ای گرمسیری و نیمه گرمسیری است و در مناطق معتدل نیز می‌توان به‌صورت یک‌ساله کشت نمود.

کاشت کارلا

کارلا نیز مانند سایر گیاه کدوئیان جزو سبزیجات فصل گرم نسبت به سرما حساس‌ و کاشت آن‌ها در هوای گرم انجام می‌گیرد. کارلا در انواع خاک رشد می‌کند، اما خاک شنی لومی به‌خوبی زهکشی شده برای کشت در هوای آزاد مناسب است. بهترین رشد و میوه‌ بندی آن در pH حدود ۸/۶-۶ رخ می‌دهد. pH خیلی پایین (زیر ۵/۵) می‌تواند میوه‌ بندی را کاهش دهد. کشت آن به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم (نشایی) انجام می‌گیرد. در کشت مستقیم، بذر کارلا مستقیماً در زمین اصلی کاشته می‌شود. جهت سهولت جوانه‌زنی و تسریع در این کار ممکن است بذور را یک تا دو روز قبل از کاشت در یک پارچه مرطوب در دمای ۲۵ درجه سانتی‌گراد بخیسانند. فاصلۀ دو خط کشت ۳ – ۵/۲ متر و همچنین فاصلۀ بوته‌ها نیز ۳۰-۳۰ سانتی‌متر می‌رسد. روش کاشت به‌صورت کپه‌ای است و پس از سبز شدن تعداد بوته‌ها را به ۱ تا ۲ عدد کاهش می‌دهند. عمق کاشت بذر گیاه کارلا ۲ سانتی‌متر یا کمی بیشتر است. بوته کارلا برای رشد اولیه خود احتیاج به گرما و رطوبت کافی دارد، بنابراین عمل کاشت بذر خیار کارلا تا زمانی که دمای خاک به ۲۰-۱۸ درجه سانتی‌گراد نرسیده است انجام نمی‌گیرد. بدیهی است که با افزایش دما مثلاً تا حد ۲۵ درجه یا بیشتر، جوانه‌زنی نیز تسریع می‌گردد. میزان بذر موردنیاز برای یک هکتار ۳-۲ کیلوگرم است. تهیه و آماده‌سازی زمین مثل خیار است.

کشت غیرمستقیم در اقلیم‌های خیلی سرد صورت می‌گیرد. بهتر است قبلاً در یک گلخانه در سینی‌های نشاء یا گلدان‌های کیسه‌ای کشت شوند و سپس در هوای مناسب به زمین اصلی منتقل گردند. کارلا به‌سرعت و بلافاصله پس از دو هفته بعد از کاشت رشد می‌نماید و ساقه‌های رونده آن به‌صورت پیچکی حرکت می‌کند. برای رشد بهتر و همچنین برداشت آسان‌تر بهتر است از قیم‌ها و شبکه داربستی استفاده شود تا از نظر اندازه و راندمان محصول، نتیجه کار بهتر باشد و برداشت محصول و نگهداری آن به‌راحتی انجام شود.

از بوته کارلا شاخه‌های زیادی منشعب می‌شود که خیلی از آن‌ها تولیدی در بر نخواهند داشت. این شاخه‌ها باید قبل از رسیدن به قسمت‌های بالا هرس شوند. تحقیقات نشان داده است چنانچه حدود ۱۰ گره بارور برای هر بوته گذاشته شود، نتیجه بهتری خواهد داد. چنانچه بوته‌ها هرس نشوند، هر بوته حدود ۱۰ تا ۴۰ گره بارور تولید می‌کند و ۵/۰ تا ۲ متر بالا می‌رود. کارلا تحمل خشکی را ندارد. باید محیط ریشه تا عمق ۵۰ سانتی‌متری مرطوب نگه داشته شود. آبیاری هر هفته در فصول گرم و خشک صورت می‌گیرد. به هنگام بارندگی باید زهکش‌های مناسبی وجود داشته باشد تا رشد گیاه را مواجه با مشکل نسازد. در مناطقی که با محدودیت آب مواجه هستند، آبیاری و تغذیه قطره‌ای مؤثرترین روش است.

کارلا نسبت به خیلی از بیماری‌های مشترک خانواده کدوئیان حساس است برای پوتی ویروس خربزه یک میزبان محسوب می‌شود. سفیدک سِرکوسپورا، پژمردگی باکتریایی، پژمردگی فوزاریوم و نماتد گره‌های ریشه از جمله بیماری‌های معمول کارلا است. چنانچه رطوبت بالایی وجود داشته باشد، بیماری‌های قارچی رخ می‌دهد، مگس میوه بیشترین خسارت را به کارلا می‌زند زیرا لارو حشره در درون میوه زندگی می‌کند و از اثر مستقیم حشره‌کش‌ها محافظت می‌شود. سوسک‌ها، تریپس ها، کرم‌های طوقه بر، کرم غوزه پنبه، شته‌ها، کنه‌ها و آفات عمومی از دیگر آفت‌های کارلا می‌باشند. مبارزه شیمیایی با آفت‌ها تجویز نمی‌شود مگر زمانی که میزان خسارات معنی‌دار باشد.

کارلا به هنگام برداشت نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارد. میوه‌ها را باید به هنگام رشد مواظب بود که خیلی بزرگ و خیلی تلخ نشوند. به‌طور معمولی ۱۵ تا ۲۰ روز بعد از گلدهی و یا ۷۰ تا ۸۰ روز بعد از کاشت درحالی‌که طول میوه ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر است، زمان مناسبی برای برداشت می‌باشد. البته در برداشت، باید به نوع مصرف توجه داشت. میوه‌ها باید سبز روشن، نازک و آبدار و تخم‌ها سفید و نرم باشند و برداشت باید توسط قیچی باغبانی یا چاقوی تیز انجام شود. چنانچه میوه خیلی بزرگ شود، اسفنجی، تلخ، زرد یا نارنجی و ترک‌خورده می‌شود. میوه کارلا بعد از برداشت نباید مدت زیادی باقی بماند بلکه به‌سرعت باید به فروش برسد. میوه‌های خسارت‌دیده و آسیب‌دیده را جدا کرده و به‌دقت میوه‌ها را در کارتن یا سبد چیده و در محل سردی با دمای ۱۲ تا ۱۳ درجه سانتی‌گراد و رطوبت ۸۵ تا ۹۰ درصد انبار یا نگهداری می‌کنند. در چنین شرایطی میوه‌ها برای مدت دو تا سه هفته باقی می‌ماند. در دمای کمتر از ۱۰ درجه، یخ می‌زند و صدمه می‌بیند. در دمای بالای ۱۳ درجه نیز نباید نگهداری شود چون میوه زرد یا نارنجی می‌شود و ترک خورده و باز می‌شود. میوه کارلا را باید از سایر میوه‌ها نظیر موز، آناناس و سیب جدا نگهداری نمود چون مقدار زیادی اتیلن که نوعی هورمون رساننده است، دارند.

خواص کارلا

مردم هند و چین (آسیای جنوبی) و آفریقای جنوبی از این میوه به‌منظور درمان محلی و سنتی دیابت، پاک‌سازی کبد، بیماری‌های پوست و مو، درمان سرفه و بیماری‌های تنفسی، روماتیسم، رفع یبوست، کاهش سطح کلسترول بد و … استفاده می‌کنند که البته این تنها بخش اندکی از خواص درمانی این میوه باارزش است. هنگامی‌که کارلا به رنگ زرد درمی‌آید و کامل رسیده می‌شود می‌شکافد و بذرهای آن بیرون می‌ریزد، بذرها درون لایه‌ای ژله‌ای و قرمزرنگ و شیرین قرار دارد.

کارلا یا خربزه تلخ بسیار کم‌کالری بوده و در هر ۱۰۰ گرم از این میوه تنها ۱۷ کالری وجود دارد، بااین‌وجود غلاف‌های آن منابع غنی از فیبر غذایی، مواد معدنی، ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. خربزه تلخ حاوی phytonutrient, polypeptide-P (یک انسولین گیاهی) است که به کاهش سطح قند خون و دیابت نوع ۲ کمک می‌کند، در ایران اغلب از این میوه به‌عنوان میوه دیابتی‌ها (درمان دیابت) نام می‌برند. جالب است بدانید علاوه بر میوه‌های کارلا، برگ‌ها و ساقه‌ها و حتی ریشه نیز مصرف دارویی دارد.

از عوارض کارلا این که می تواند باعث گرفتگی معده و اسهال شود. بعضی از داروهای دیابت هم به خوبی با کارلا مخلوط نیستند و اگر میخواهید از این میوه برای حفظ قند خون خود استفاده کنید، صحبتهای طولانی با پزشک خود داشته باشید. در نهایت، کارلای می تواند سقط جنین را هنگامی که در مقادیر زیادی گرفته می شود، ایجاد می کند و ممکن است کودکان را بیمار کند، بنابراین بچه ها و زنان باردار باید از آن اجتناب کنند.

نحوه مصرف کارلا

کارلا را به گونه‌های مختلف مصرف می‌کنند: سرخ‌شده، جوشانده، دم‌کرده، بخارپز، کباب شده. کارلا قبل از مصرف باید خوب شسته شود. آج‌ها و برجستگی‌های پوست خارجی آن باعث می‌شود که خاک و کثیفی در میان آن‌ها بنشیند و به‌راحتی تمیز نشود، پوست این میوه نیز خوراکی بوده البته برخی اعتقاد دارند که پوست کارلا را باید گرفت بنابراین می‌توانید لایه نازکی از پوست آن را قبل از مصرف با چاقو جدا کرد. بافت میانی کارلا که بذرها نیز درون آن قرار گرفته‌اند خوراکی و قابل پخت و پر است. کارلا را می‌توان با پوست و دانه‌ها پخت‌وپز و مصرف نمود ولی بهتر آن است که ابتدا از طول به‌طور کامل نصف کنید و با یک قاشق یا چاقو بافت میانی را به همراه بذرها خارج کنید و غلاف خارجی (قسمت‌های سبز رنگ) را به‌اندازه موردنظر خرد کنید و مصرف نمایید. غلاف تازه کارلا یک منبع عالی از فولات و ویتامین C و A است. آزمایش‌های اولیه آزمایشگاهی نشان می‌دهد که برخی از ترکیبات فیتوشیمیایی در خربزه تلخ ممکن است در درمان عفونت HIV مؤثر باشد. کارلا مخلوطی از فلاونوئیدها و آلکالوئیدها است که سبب تولید انسولین بیشتر در لوزالمعده و نتیجتاً سبب کنترل قند خون در بیماران دیابتی می‌گردد.